Genital herpes
| Genital herpes | |
|---|---|
| Diğer adlar | Anogenital herpes virüs enfeksiyonu, genital herpes |
 | |
| Vulva'yı etkileyen genital herpes salgını | |
| Olağan başlangıcı | Maruz kaldıktan 2–12 gün sonra[1] |
| Uzmanlık | Bulaşıcı hastalık |
| Belirtiler | Yok, küçük kabarcıklar açılıp ağrılı ülserler oluşturur, grip benzeri semptomlar[1][2] |
| Komplikasyon | Aseptik menenjit, maruz kalma durumunda HIV/AIDS riskinde artış, yenidoğan herpes[1] |
| Süre | 4 haftaya kadar[1] |
| Nedenleri | Herpes simpleks virüsü (HSV-1, HSV-2)[1] |
| Tanı | Lezyonların test edilmesi, antijen için kan testleri[1] |
| Ayırıcı tanı | Sifiliz, şankroid, molluscum contagiosum, hidradenitis suppurativa[3] |
| Korunma | Cinsel ilişkiye girmemek, prezervatif kullanmak, sadece enfekte olmayan biriyle cinsel ilişkiye girmek[2] |
| Tedavi | Antiviral ilaçlar[1] |
| Sıklık | 846 milyon (2015)[4] |
Genital herpes, genital organların herpes simpleks virüsü (HSV) tarafından enfekte edilmesi durumudur.[1] Çoğu kişi belirti görülmediği veya hafif belirtiler görüldüğü için enfekte olduklarını bilmezler.[1] Belirtiler genellikle ağrılı ülserler oluşturmak üzere patlayan küçük kabarcıklar olarak ortaya çıkar.[1] Ateş, ağrıyan veya şişmiş lenf düğümleri gibi grip benzeri semptomlar da görülebilmektedir.[2] Başlangıç genellikle maruziyetten yaklaşık 4 gün sonra başlar ve semptomlar 4 haftaya kadar sürebilir.[1] Enfekte olduktan sonra başka sorunlar da meydana gelebilir ancak bunlar genellikle daha hafiftir.[1]
Hastalık genellikle enfekte olmuş bir kişinin cilt yüzeyi veya salgılarıyla doğrudan genital temas yoluyla yayılır.[1] Anal ve oral seks dahil olmak üzere cinsel ilişki sırasında bulaşabilir.[1] Bulaşmanın gerçekleşmesi için yaralara gerek yoktur.[1] Bir çift arasında bir yıl içinde yayılma riski yaklaşık %7,5'tir.[5] HSV, HSV-1 ve HSV-2 olmak üzere iki türe ayrılır.[1] Tarihsel olarak çoğunlukla HSV-2'den kaynaklansa da genital HSV-1 gelişmiş ülkelerde daha yaygın hale gelmiştir.[1][6] Tanı, lezyonların PCR veya viral kültür kullanılarak test edilmesi veya spesifik antikorlar için kan testleri yapılmasıyla konulabilir.[1]
Enfeksiyonu önlemek çabaları arasında cinsel ilişkiye girmemek, prezervatif kullanmak ve yalnızca enfekte olmayan biriyle cinsel ilişkiye girmek gerekmektedir.[2] Bir kez enfekte olduktan sonra, tedavi edilemez.[2] Ancak antiviral ilaçlar salgınları önleyebilir veya veya süresini kısaltabilir.[1] Antivirallerin uzun süreli kullanımı, hastalığın daha fazla yayılma riskini de azaltabilir.[1]
2015 yılında yaklaşık 846 milyon kişi (dünya nüfusunun %12'si) genital herpes hastalığına yakalnmıştır.[4] Amerika Birleşik Devletleri'nde her altı kişiden birinde HSV-2 bulunmaktadır.[7] Kadınlar erkeklerden daha sık enfekte olmaktadır.[1] HSV-2'nin neden olduğu hastalık oranları 1990 ile 2010 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde azalma göstermiştir.[1] Nadiren aseptik menenjit, HIV pozitif bireylerle temas halinde HIV/AIDS riskini artırır ve doğum sırasında bebeğe yayılarak yenidoğan herpesine yol açar.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w "Genital Herpes – CDC Fact Sheet". 9 Şubat 2017. 31 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2017.
- ^ a b c d e "STD Facts – Genital Herpes". 11 Aralık 2017. 1 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2018.
- ^ Ferri, Fred F. (2010). Ferri's Differential Diagnosis: A Practical Guide to the Differential Diagnosis of Symptoms, Signs, and Clinical Disorders (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 230. ISBN 978-0323076999. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2017.
- ^ a b GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 Ekim 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545-1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577
. PMID 27733282.
- ^ pmhdev (12 Aralık 2012). "Genital herpes: How can you prevent the spread of herpes in sexual relationships?". PubMed Health (İngilizce). 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi23 Eylül 2018.
- ^ Beigi, Richard H., (Ed.) (27 Mart 2012). Sexually transmitted diseases. Chichester, West Sussex: John Wiley & Sons, Ltd. s. 139. ISBN 9781118314975. 27 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2015.
- ^ "STD Facts - Genital Herpes". www.cdc.gov (İngilizce). 11 Aralık 2017. 1 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2018.
Genital herpes is common in the United States. More than one out of every six people aged 14 to 49 years have genital herpes.
