Gizi Bajor
Gizi Bajor veya Gizi Bayor (Gizella Beyer doğum isimli; d. 18 Mayıs 1893, Budapeşte - ö. 12 Şubat 1951, Budapeşte) Macar aktrist.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Gizi Bajor, 18 Mayıs 1893'te Budapeşte'de doğdu. Eski bir maden mühendisi olan babası ve İtalyan asıllı annesi, Bajor Kálvin Meydanı'nda Café Báthory'yi işletiyordu. Şehrin gece hayatıyla ilk kez orada tanıştı ve daha sonra ilk kez izleyicinin karşısına orada çıktı. Institutum Beatae Mariae Virginis'in rahibeleri tarafından işletilen bir kız okulunda okuduktan sonra 1911-1914 yılları arasında Budapeşte'deki Drama Akademisini tamamladı. Öğretmenleri ve eleştirmenler tarafından övülen eğitim hayatından hemen sonra Ulusal Tiyatro'ya katılmasına izin verildi ve burada (1924-25 sezonunda Magyar tiyatrosuna katılması hariç) ölümüne kadar kaldı.[1]
İkinci Dünya Savaşı sırasında, daha sonra üçüncü kocası olacak olan Prof. Tibor German dahil olmak üzere kaçak askerleri ve aileleri evinde sakladı.
Akıl hastası olan Tibor Germán 1951'de, karısının çeşitli hastalıklarını bahane ederek Gizi Bajor'u ve kendisini öldürdü.[2] Naaşı Budapeşte'deki Farkasréti Mezarlığı'nda icra oldu.
Tiyatro rolleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Annuska (Géza Gárdonyi )
- Erzsébet (Sándor Bródy : Bir baba)
- Juliet (Shakespeare : Romeo ve Juliet )
- Titania (Shakespeare : Bir Yaz Gecesi Rüyası )
- Minna (Gotthold Ephraim Lessing: Minna von Barnhelm )
- Anna (Niccodemi: Hajnalban, délben, este)
- Leila (Ernő Szép : Azra)
- Zilia (Jenő Heltai : Bir kız çocuğu)
- Cecile (Ferenc Herczegh: Kek róka)
- Donna Diana (Moreto)
- Marguerite Gauthier (Alexandre Dumas: Kamelyaların Hanımı )
- Kleopatra (Shakespeare : Anthony ve Kleopatra )
- Diana (Lope de Vega : Bahçıvanın Köpeği)
- Anna (Tolsztoj-Volkov: Karenina Anna)
- Leydi Milford (Friedrich Schiller : Entrika ve Aşk)
Anısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Gizi Bajor, 20. yüzyılın en etkili Macar aktörlerinden biri olarak kabul ediliyor. 1925'te Ulusal Tiyatro Onur Listesi'ne dahil edildi ve 1948'de prestijli Kossuth Ödülü'nü alan ilk kişilerden biriydi. Eski evi artık bir aktör müzesi olan Bajor Gizi Színészmúzeum'a ev sahipliği yapıyor.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gizi Bayor'un biyografisi szineszkonyvtar.hu'da
- Bajor Gizi Aktör Müzesi'nin resmi sitesi
- IMDb'de Gizi Bajor
- Macar Tiyatrosu Veritabanı
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gizi Bajor in the Hungarian Theatrical Lexicon (György, Székely. Magyar Színházművészeti Lexikon. Budapest: Akadémiai Kiadó, 1994. ISBN 978-963-05-6635-3), freely available on mek.oszk.hu.
- ^ "Gizi Bajor". 24 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
