Gnaeus Domitius Corbulo
Gnaeus Domitius Corbulo, (7 civarı - 67) Romalı general.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Soyu
[değiştir | kaynağı değiştir]Corbulo, senatoryal sınıftan bir aileden İtalya'da doğmuştur. Aynı adı taşıyan babası Tiberius zamanında resmi praetor olarak senatoya girmiş, annesi ise yine praetorluk görevini üstlenmiş bir aileden gelen Vistilia'dır.
Caligula dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Corbulo'nun erken dönemi hakkında fazla bilgi yoktur ve sahneye ilk olarak İmparator Caligula zamanında 40 yılında Konsül olarak çıkar. Anne tarafından üvey kız kardeşi Milonia Caesonia'nın imparatorla yapmış olduğu evlilik nedeniyle Caligula'yla akrabalık bağına da sahiptir.
Germania Inferior görevi
[değiştir | kaynağı değiştir]Caligula'nın devrilmesinden sonra, Corbulo'nun kariyeri 47 yılında İmparator Claudius tarafından, ana kampı şimdiki Köln kentinde olan Germania Inferior orduları komutanı yapılana kadar bir duraklama dönemine girmiştir.
Yeni görevi oldukça zorluydu ve Corbulo burada büyük isyanlar ve Germen kabileleri Cherusci ve Chaucilerden kaynaklanan şiddetle mücadele etmek zorundaydı. General, Cermanya'da kaldığı süre içerisinde Ren ve Meuse nehirleri arasına bir kanal inşa edilmesi emrini verdi.[1] 'Fossa Corbulonis' ya da Corbulo'nun Kanalı olarak bilinen bu mühendislik eseri daha sonra yapılan kazılar sırasında ortaya çıkartılmıştır.
Doğu görevi
[değiştir | kaynağı değiştir]Corbulo, 52 yılına kadar kalacağı Roma'ya geri döndü ve ardından vali olarak Roma eyaleti Asya'ya atandı. Claudius'un 54 yılında ölümünün ardından yeni İmparator Nero, onu Ermenistan sorunu ile ilgilenmesi için Doğu eyaletlerine gönderdi. Kısa süren bir gecikmenin ardından Germanya'dan gelen birliklerle takviye edilmiş Lejyonlarla Ermenistan kralı Tiridatis ve Part kralı I. Vologases'e saldırdı. Artaxata ve Tigranocerta şehirleri ona bağlı lejyonlar (III Gallica, VI Ferrata ve X Fretensis) tarafından kuşatıldı ve Roma'dan getirilen ve hükûmetin sadık bir hizmetkârı olan Tiridatis, Ermenistan kralı yapıldı.
61 yılında Tigranes, Part krallığı'nın önemli parçalarından birisi olan Adiabene'yi işgal edince, Roma ve Partlar arasında çatışma kaçınılmaz hale geldi. Vologases, her nasılsa, anlaşmanın kendisi için daha iyi olacağını düşündü. Yapılan anlaşmaya göre, Roma ve Part birlikleri Ermenistanı boşaltacaklar, Tigran tahttan indirilecek ve Tiridatis'in konumu tanınanacaktı. Roma yönetimi bu anlaşmayı kabul etmeyi reddetti ve Kapadokya valisi Lucius Caesennius Paetus'a Ermenistan'ın doğrudan Roma yönetimi altına alınması emri verildi.
Bu arada Suriye eyaletinin korunması Corbulo'nun sorumluluğundaydı. Zayıf ve yetersiz bir komutan olan Lucius Caesannius Paetus, Partları kuşatıp teslim olmaya zorladığı Rhandeia savaşı'nda ciddi bir zafer kazandı ve Ermenistanı boşaltmalarını sağladı. Birliklerin yönetimi yeniden Corbulo'ya emanet edildi. 63 yılında güçlü bir orduyla Fırat nehrini geçti ancak Tiridates savaşmayı reddederek barış istedi. Rhandea'da başındaki diadem'i imparatorun heykelinin ayak uçlarına koydu ve onu Roma'da bizzat imparatorun elinden almadan bir daha takmayacağına söz verdi.
Çöküş ve ölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Soylular ve senatörler tarafından yapılan ve Nero'yu devirmeyi amaçlayan, Corbulo'un damadı Roma Senatörü Lucius Annius Vinicianus'un da adının karıştığı iki başarısız komplonun ardından Corbulo, Romalı alt tabakadan insanlar arasında var olan desteği nedeniyle Nero'nun şüphesini üzerine çekti. 67 yılında Yahudiye eyaleti'ndeki karışıklıklar isyana dönüştü ancak Nero, Roma birliklerinin idaresini Vespasian'ın üstlenmesini emretti. Nero, Corbulo ve ayrıca Yukarı ve Aşağı Germanya ve Yunanistan valisi olan kardeşlerini de bir toplantı için çağırttı. Korint limanı Cenchreae'ye geldiğinde onunla buluşan Nero'nun habercisi, Corbulo'ya intihar etmesini yönündeki emri iletti. Corbulo, herhangi bir itirazda bulunmadan kendi kılıcın üzerine düşerek emri yerine getirirken son sözü "axios" oldu.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Corbulo, Asya deneyimleri hakkında şimdi kayıp olan bir eser yazmıştı.
Evliliği ve çocukları
[değiştir | kaynağı değiştir]Corbulo, senatoryal aileden gelen bir Romalı kadın olan Cassia Longina ile evlenmiştir. Corbulo'nun Cassia'dan iki kızı doğmuş olup, büyük kızı Domitia Corbula senatör Lucius Annius Vinicianus ile evlenmiş, ikinci kızı Domitia Longina ise geleceğin imparatoru Domitian ile evlenerek Roma İmparatoriçesi olmuştur.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Corbulo24 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Corbulo'nun kanalı30 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Askeri Tarih, Cilt. 23, Sayı 5, s. 47-53
