Go (programlama dili)

Go
Paradigması	Derlenen, emirli, yapısal
İlk çıkışı	10 Kasım 2009 (16 yıl önce)
Tasarımcı	Ken Thompson; Robert Griesemer, Rob Pike
Geliştirici	Google Inc.
Kararlı sürüm	1.23 (6 Şubat 2024)
Etkilendikleri	Alef, APL, BCPL, C, CSP, Limbo, Modula, Newsqueak, Oberon, occam, Pascal, Python, Smalltalk
Platformu	Linux, OS X, Windows, bazı BSD ve Unix versiyonları
İşletim sistemi	Çapraz platform
Lisans	BSD lisansı stili
Olağan dosya uzantıları	.go
Web sitesi	go.dev

Go'nun önceki, Amerikan yer sincabı maskotlu logosu.

Go, statik tipli, derlenen, yüksek seviyeli bir programlama dilidir. Robert Griesemer, Rob Pike ve Ken Thompson tarafından Google'da 2007 yılından itibaren geliştirilmeye başlanmıştır.^[5] Sözdizimi C'ye benzerdir fakat hafıza erişimi güvenlidir, kullanılmayan hafıza kaynakları sisteme otomatik olarak geri verilir, interface veri tipleri sayesinde yapısal (özellik bazlı) tip sistemini (structural type system) destekler ve eşzamanlı (concurrent) çalışan işlemlerin (process) ortak hafıza kullanabilmelerinin yanında birbiriyle iletişim kurmalarını (communicating sequential processes) sağlayan ögelere sahiptir. Eski alan adı golang.org olduğundan sık sık golang ismiyle anılır ama asıl adı Go'dur.^[6]

Go derleyicisi "gc" açık kaynaktır ve Linux, OS X, Windows, bazı BSD ve Unix versiyonları ve ayrıca 2015'ten itibaren akıllı telefonlar için geliştirilmiştir.

Tarihçe

Dil, Kasım 2009'da duyurulmuştur. Google'ın bazı ürünlerinin sistemlerinde olduğu gibi diğer firmalar tarafından da kullanılmaktadır.^[7]

Go, Google mühendisleri Robert Griesemer, Rob Pike ve Ken Thompson tarafından bir deney olarak ortaya çıkarılmış, diğer dillerin bilinen eleştirilerini çözecek ve olumlu özelliklerini koruyacak şekilde tasarlanmıştır. Yeni dil aşağıdaki özellikleri içermekteydi:^[8]

Statik yazılmış, büyük sistemlere ölçeklenebilir olması (Java ve C++ gibi)
Üretken ve okunabilir olması, çok fazla zorunlu anahtar kelime ve tekrarlamaların kullanılmaması^[9]
Tümleşik geliştirme ortamına ihtiyaç duymaması ancak desteklemesi
Ağ (networking) ve çoklu işlemleri (multiprocessing) desteklemesi

Yapılan röportajlarda bu üç dil tasarımcısının yeni dili yapmalarındaki motivasyonun, C++'daki karmaşıklığı beğenmedikleri için geldiğini belirtmişlerdir.^[10]^[11]^[12]

Go 1.0, Mart 2012'de yayınlanmıştır.^[13]

Go'nun şu anki güncel sürümü 13 Ağustos 2024'te yayınlanan Go 1.23'tür.^[14]

Dil tasarımı

Go, C'nin bilinen özelliklerini taşımaktadır ancak yapılan değişiklikler dili basit, kısa ve güvenli hale getirmiştir. Aşağıda Go'yu kısaca tanımlayan özellikler yer almaktadır:

Söz dizimi ve çevresel kalıpları benimsemesi daha çok dinamik dillere benzemektedir:^[15]

Değişken tanımındaki tür belirtimi isteğe bağlıdır. (int x = 0; yerine x := 0;).
Hızlı derleme süresi.^[16]
Uzak paket yöneticisi (go get)^[17] ve online paket dökümantasyonu.^[18]

Belirli problemlere ayırt edici yaklaşımlar:

Dahili eşzamanlılık ilkelleri: light-weight process [en]'lar (goroutines), kanallar [en] ve select ifadesi.
Varsayılan olarak statik olarak bağlanmış native binary'ler, ekstra bağımlılıklara ihtiyaç duyulmadan üretilir.

Söz dizimi

Go'nun söz dizimi, C'den yapılan değişiklikleri içerir, kodu kısa ve okunabilir kılmayı amaçlar. Birleştirilmiş declaration ve başlatma operatörü, programcılara i := 3 ya da s := "bazı kelimeler" yazarak, herhangi bir tür belirtimine ihtiyaç duyulmadan değişken tanımlamasını sağlar. Noktalı virgüller hala ifadeleri sonlandırır fakat satır sonlarında kullanılmasına gerek yoktur. Fonksiyonlar birden fazla değerler döndürebilir (return result, err).

Örnek kullanım

Go ile Merhaba dünya programı

package main

import "fmt"

func main() {
    fmt.Println("Merhaba dünya!")
}

Kaynakça

Bu makale, Creative Commons Attribution 3.0 lisansına sahip resmi Go eğitselinden Let's Go1 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. alıntılar içermektedir.

^ "Release History - The Go Programming Language". go.dev. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2024.
^ ^a ^b Pike, Rob (24 Nisan 2014). "Hello Gophers". 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2016.
^ "Language Design FAQ". golang.org. 16 Ocak 2010. 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2010.
^ "The Evolution of Go". 16 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015.
^ "Google's Go: A New Programming Language That's Python Meets C++". 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009.
^ "Frequently Asked Questions (FAQ)". 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2022.
^ "Go FAQ: Is Google using Go internally?". 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2013.
^ Pike, Rob (28 Nisan 2010). "Another Go at Language Design". Stanford EE Computer Systems Colloquium. Stanford University. 12 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017. Video available 25 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
^ "Frequently Asked Questions (FAQ) - The Go Programming Language". golang.org. 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2016.
^ Andrew Binstock (18 Mayıs 2011). "Dr. Dobb's: Interview with Ken Thompson". 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2014.
^ Pike, Rob (2012). "Less is exponentially more". 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017.
^ Robert Griesemer (2015). "The Evolution of Go". 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017.
^ "Release History". 17 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017.
^ "Go 1.23 is released - The Go Programming Language". go.dev (İngilizce). 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2024.
^ Pike, Rob. "The Go Programming Language". YouTube. 11 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2011.
^ Rob Pike (10 Kasım 2009). The Go Programming Language (flv) (Tech talk). Google. 7 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017. 8:53
^ Download and install packages and dependencies - go - The Go Programming Language 12 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; see godoc.org 7 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. for addresses and documentation of some packages
^ "GoDoc". godoc.org. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.

Dış bağlantılar

Go Resmi Sitesi9 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Go Türkiye Topluluğu5 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)
Go Turu1 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)
YouTube'da The Go Programming Language (İngilizce)
Mailing list / Newsgroup17 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
/r/golang - Reddit Sayfası14 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Go Release History and Support End 27 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Release History - The Go Programming Language". go.dev. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2024.

[hgophers-2] Pike, Rob (24 Nisan 2014). "Hello Gophers". 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2016.

[langfaq-3] "Language Design FAQ". golang.org. 16 Ocak 2010. 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2010.

[4] "The Evolution of Go". 16 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015.

[5] "Google's Go: A New Programming Language That's Python Meets C++". 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009.

[6] "Frequently Asked Questions (FAQ)". 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2022.

[faq-7] "Go FAQ: Is Google using Go internally?". 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2013.

[8] Pike, Rob (28 Nisan 2010). "Another Go at Language Design". Stanford EE Computer Systems Colloquium. Stanford University. 12 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017. Video available 25 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

[9] "Frequently Asked Questions (FAQ) - The Go Programming Language". golang.org. 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2016.

[10] Andrew Binstock (18 Mayıs 2011). "Dr. Dobb's: Interview with Ken Thompson". 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2014.

[11] Pike, Rob (2012). "Less is exponentially more". 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017.

[12] Robert Griesemer (2015). "The Evolution of Go". 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017.

[13] "Release History". 17 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017.

[14] "Go 1.23 is released - The Go Programming Language". go.dev (İngilizce). 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2024.

[go_lang_video_2009-15] Pike, Rob. "The Go Programming Language". YouTube. 11 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2011.

[techtalk-compiling-16] Rob Pike (10 Kasım 2009). The Go Programming Language (flv) (Tech talk). Google. 7 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2017. 8:53

[17] Download and install packages and dependencies - go - The Go Programming Language 12 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; see godoc.org 7 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. for addresses and documentation of some packages

[18] "GoDoc". godoc.org. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

g t d Programlama dilleri
Karşılaştırma Zaman Çizelgesi Tarihçe
Ada ALGOL APL Assembly BASIC C C++ C# Classic Visual Basic COBOL Erlang Forth Fortran Go Haskell Java JavaScript Kotlin Lisp Lua MATLAB ML Object Pascal Pascal Perl PHP Prolog Python R Ruby Rust SQL Scratch Shell Simula Smalltalk Swift Visual Basic dahası...
Listeler: Alfabetik Kategoriik Nesilsel İngilizce temelli olmayan Kategori