Gorgias
| Gorgias | |
|---|---|
 Gorgias'ı temsil eden bir büst | |
| Tam adı | Gorgias |
| Doğumu | MÖ 483 Lentini |
| Ölümü | MÖ 375 |
| Milliyeti | Yunan |
| Çağı | Sokrates öncesi düşünürler |
| Bölgesi | Antik Yunan felsefesi |
| Okulu | Sofizm |
| İlgi alanları | Retorik, Metafizik, Epistemoloji, Dil felsefesi |
| Önemli fikirleri | Varlık yoktur |
Etkilendikleri | |
Gorgias (MÖ 483 - MÖ 375), Yunan filozof ve sofisti.[1] Memleketi Sicilya'da bulunan bir Yunan kolonisi olan Lentini'dir.[2][3] Yunan filozofu Gorgias, ölü annesinin cenaze tabutunda doğmuştur. Tabutu taşıyanlar defnedilme sırasında Gorgias'ın ağlamalarını duymuşlardır.[4] Pelaponez Savaşı (427) sırasında Atina'ya geldi. Hatip olarak tanınır oldu. Yazdıklarından çok az bir kısmı günümüze kalmıştır. Nihilizmin ve daha da çok kuşkucu düşüncenin gelişmesinde önemli bir filozof olarak yer almaktadır. Empedokles'in öğrencisi olmuştur ve ondan hem doğa felsefesini hem de hitabet sanatını öğrenmiştir.[5][6] Bu sanattaki ustalığıyla Atina'da önemli etkilerde bulunmuş ve bu sanatın en önemli geliştiricilerinden biri olmuştur.[7] Elea Okulu'nun diyalektik anlayışı üzerinde derin bir etkisi olduğu belirtilmektedir.
Gorgias, kendisini bir görecelikle sınırlamayarak, gerçek bir hiççiliğin ve kuşkuculuğun savunucusu olmuştur. Hiçbir değerin var olmadığını, bilginin mümkün olmadığını, insanlara ikna yoluyla her şeyin kabul ettirilebileceğini, zira insanların bilgiden yoksun olduklarını söyleyen Gorgias; ikna sanatına, sözün terbiye edilip geliştirilmesine büyük bir önem vermiştir. Gorgias hitabet uygulamasına sadece bir ikna yöntemi olarak geçmiştir. Zira artık doğru bilginin olduğuna inanmamaktadır. Bu görüşe göre rasyonel (iscussion) ve rasyonel kanaat (conviction) var olamaz, var olan sadece ikna sanatıdır.
Doğa felsefesinin temel problemi olan varlığı bilme girişiminin anlamsız olduğunu öne sürmüş ve bunu kanıtlamanın uğraşı içinde olmuştur. Onun düşüncesinde, ne varlığın var olması, ne bilinmesi ne de bir başkasına aktarılması mümkün değildir. Ünlü üçlü argümanı bu konuda Gorgias'ın rölativizminin ve kuşkuculuğunun kesin bir ifadesini gösterir:
- Hiçbir şey yoktur.
- Bir şey varsa bile bilinemez,
- Bilinse bile başkalarına bildirilemez.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Gorgias'a ait dört eser günümüze ulaşmıştır: Varolmayan Üzerine veya Doğa Üzerine, Palamedes'in Savunması, Helene Övgü ve Epitaphios veya Atina Cenaze Töreni Söylevi. Bunlardan Doğa Üzerine eserinin orijinal metni kaybolmuştur ve sadece başka iki eserde bulunan parçaları günümüze ulaşmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Richter, Daniel S. (2017). The Oxford handbook of the Second Sophistic. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0199837472.
- ^ Preus, Anthony (2015). Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy (2. bas.). Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442246386.
- ^ Curd, Patricia (2011). The Oxford handbook of presocratic philosophy. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0199837557.
- ^ Brentano, Franz (1988). Geschichte der griechischen Philosophie. Hamburg. ISBN 978-3787306947.
- ^ n.a., n.a. (2007). A companion to Greek rhetoric. Malden, Mass.: Blackwell Pub. ISBN 978-1405125512.
- ^ MacDonald, Michael J. (2017). The Oxford handbook of rhetorical studies. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0197503607.
- ^ n.a., n.a. (2004). Athenian political oratory: 16 key speeches. New York: Routledge. ISBN 978-0415966092.
