Guanlar
Guanlar veya Guanglar, Gikyode konuşan Nkonya kabilesi dahil Akyode, Anii, Krachi, Ikpana konuşan Akpana/Logba, Merkez Bölge'deki Gonja, Anum, Larteh, Akposo, Etsii, Nawuri, Nyagbo ve Ntsumburu da dahil olmak üzere Gana'nın hemen hemen her yerinde bulunan bir etnik gruptur. Guanların, modern Gana'nın güneyindeki ilk yerleşimciler olduğuna, modern Gana'nın Mossi-Dagbon bölgesinden[1] ve Burkina'dan MS 1000 civarında göç ettiklerine inanılmaktadır.[2] Ancak Guanların Gonja kolu, 1600'lerde doğu Dagbon'u istila ederek Daboya'yı ve birçok kasabayı ele geçirerek kuzey Gana'ya yerleşen geç halklar arasındadır.[3][4][5][6]
Esas olarak Nijer-Kongo dil ailesinin Guan dillerini konuşmaktadırlar.[7] Gana nüfusunun %3,7'sini oluştururlar.[8]
Kökenleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Guanlar, Gana ve Burkina Faso'nun savan bölgelerinden gelmektedir.[1][9][10] Bu bölgelerde Mossi-Dagbon halkı yaşamaktadır.[11][12]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "A Brief History of Larteh Guans". 23 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ghana Ethnic Groups: Guan". 31 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Kingdom of Gonja | historical kingdom, Africa | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 24 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2024.
- ^ Kerswill, Paul; Mahama, Edward Salifu (13 Haziran 2019). "Crossing the border: the linguistic and social legacy of conquest in the Northern Region of Ghana". nomadit.co.uk (İngilizce). 22 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2024.
- ^ "African Resistance to Colonial Conquest: The Case of Konkomba Resistance to German Occupation of Northern Togoland, 1896-1901" (PDF). 22 Şubat 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Different Ideas of Borders and Border Construction in Northern Ghana: Historical and Anthropological Perspectives". 23 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Guan". Britannica. Encyclopædia Britannica Online.
- ^ "Africa :: Ghana — The World Factbook - Central Intelligence Agency". www.cia.gov. 6 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
- ^ "Ghana Ethnic Groups: Guan". www.ghanaweb.com. 31 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
- ^ "Ghana - Guan People". www.globalsecurity.org. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
- ^ Malik (4 Eylül 2021). "The History Of Mole Dagbon State • Dagbon Kingdom: Your Gateway to the Best of Culture, History & Tourism" (İngilizce). 2 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
- ^ Niang, Amy (2012). "Aspects of Mossi History: A Bibliography". Electronic Journal of Africana Bibliography (İngilizce). 13. doi:10.17077/1092-9576.1014. ISSN 1092-9576.