Gustav von Oppen

Gustav von Oppen (d. 26 Haziran 1867, Sorau – ö. 31 Ekim 1918, Pozantı, Toros Dağları), Almanya'nın klasik dönem Prusya ordusuna mensup yüksek rütbeli bir zabit olup, Birinci Cihan Harbi’nde Osmanlı Cephesi’nde hizmet etmiş ve "Pour le Mérite" nişanıyla taltif edilmiştir.

Hayatı

Menşei ve Ailesi

Gustav von Oppen, Almanya’nın köklü ve kadim asilzadelerinden sayılan von Oppen ailesinin II. hattı, 2. kolu ve 1. şubesine (Helmsdorf Hanedanı) mensuptur. Soy itibarıyla Uradel (eski asalet) sınıfına dâhil olan bu aile, Orta Avrupa’nın aristokrat zümresi içinde mühim bir yer işgal eder. Gustav, üç çocuklu bir hanenin en küçüğü olarak 26 Haziran 1867 tarihinde Sorau’da dünyaya gelmiştir. Pederi, 1834 doğumlu Prusyalı bir yüzbaşı olan Gustav von Oppen’dir; valideleri ise yine asilzade bir haneye mensup olan Philippine von Borkowski’dir (1834–1870). Anne ve babası, 1870 yılında, aynı sene vefat etmişlerdir. Babası, Fransızlara karşı cereyan eden 1870 Harbi’nin (Fransız-Prusya Savaşı) daha ilk safhalarında, Spichern Muharebesi’nde almış olduğu ağır bir yara neticesinde hayatını kaybetmiştir. O sırada, Prusya Ordusu'na bağlı Grenadier Alayı “Prinz Carl von Preußen” (2. Brandenburg) No.12 ünitesinde bir bölük kumandanı olarak vazife görmekteydi.

Askerî Hayatı

Gustav von Oppen, çocukluk ve gençlik çağlarını Prusya askerî gelenekleri içinde geçirmiş; tahsilini Kadet Kolordusu’nda tamamlamış ve 18 Mart 1886 tarihinde, Prusya Ordusu’na bağlı 1. Thüringen Piyade Alayı No. 31’e, Altona garnizonunda Sekondeleutnant (Teğmen) rütbesiyle katılmıştır. 1893 yılı Eylül ayında Premierleutnant (Üsteğmen) rütbesine terfi etmiş; 1 Ekim 1893’ten itibaren önce tabur, ardından tüm alay için kurmaylık (adjutanlık) vazifesiyle görevlendirilmiştir. 1 Ekim 1898 itibarıyla 24. Piyade Tugayı’na adjutant olarak tayin edilmiş ve bu vazife sırasında 16 Haziran 1900’de Hauptmann (Yüzbaşı) rütbesine yükseltilmiştir. Aynı tarihte Ostfriesisches unvanlı “Herzog Friedrich Wilhelm von Braunschweig” Piyade Alayı No. 78’e nakledilmiştir. 27 Ocak 1902 tarihinde 2. Thüringen Piyade Alayı No. 32’ye tabur komutanı olarak iade-i hizmete dönmüştür. 1905 Mart-Nisan aylarında Piyade Atış Okulu’na tahsil maksatlı gönderilmiş, 5 Ağustos 1905’te de Şövalyelik unvanı taşıyan Johanniterorden’e Ehrenritter (Şeref Şövalyesi) olarak kabul edilmiştir. 27 Ocak 1908’de Brandenburg an der Havel’e, 6. Tümen’in adjutantlığına tayin olunmuş; kısa bir müddet sonra, Haziran 1908’de überzähliger Major (kadrosuz kıdemli binbaşı) rütbesine terfi etmiştir. 24 Mart 1909 ile 21 Nisan 1912 arasında Alman II. Kolordusu’nun (Stettin) kurmay başkanlığında adjutantlık (emir subayı) vazifesiyle bulunmuştur. Ardından Oldenburg Piyade Alayı No. 91’in I. Taburu’na kumandan olarak atanmış ve 22 Nisan 1914’te Oberstleutnant (Yarbay) rütbesine yükselmiştir.

1914’te harp patlak verdiğinde, Oppen’in alayı seferberlik emriyle sahil savunmasına tahsis olunmuş, Ağustos ortasında ise tarafsız Belçika’ya girmiştir. Lüttich ve Sambre muharebelerinde bulunmuştur. 31 Ağustos 1914 tarihli İmparatorluk Emriyle, "General-Feldmarschall Prens Albrecht von Preußen" unvanlı 73 numaralı Füsiliyer Alayı’nın komutanlığı kendisine tevdi edilmiştir. Batı Cephesi’nde üç buçuk yıl boyunca bu alaya kumanda etmiş; Petit Morin civarındaki çatışmalar, Marne'dan geri çekilme, Monchy-Douchy mevkiindeki siper muharebelerinde bulunmuştur. Ağustos 1916’da Somme Muharebesi’ne iştirak etmiş, Kasım ayında ise St. Pierre Vaast Ormanı’nda gerçekleşen Fransız taarruzunu kırarak sekiz subay, 324 er ve beş makineli tüfek ele geçirmiştir. Bu muvaffakiyetin neticesinde, kendisine "Kılıçlı Hohenzollern Hanedanı Askerî Liyakat Nişanı" takdim olunmuştur. 27 Ocak 1917 tarihinde Oberst (Albay) rütbesine yükselmiş; bahar aylarında birliğiyle birlikte Siegfried Hattına çekilmiştir. Nisan 1917’de Arras Muharebesi’ne iştirak etmiş ve Saint-Quentin’in kuzeyinde yeniden mevzi muharebelerine katılmıştır. Üçüncü Flandern Muharebesi sırasında büyük bir İngiliz taarruzunu püskürtmeyi başarmıştır. Zaman zaman 221. Piyade Tugayı’nın vekâleten komutasını da üstlenmiştir. Ciddi bir romatizma hastalığına yakalanmasına rağmen, Priesterwald cephesinde ikinci kez Flandern muharebelerine iştirak etmiş ve Paschendale civarındaki çarpışmalarda gösterdiği kahramanlık sebebiyle "Kılıçlı II. Sınıf Krone Nişanı" ile taltif edilmiştir. Ancak sağlık durumu elvermediğinden, tabiplerin tavsiyesiyle cepheden ayrılarak bir müddet askerî hastanede tedavi görmüştür.

21 Ocak 1918 tarihinde 201. Piyade Tugayı’nın komutanlığına tayin edilmiş; bu birlik, Balkan cephesinde görev yaptıktan sonra Asya Kolordusu’na bağlanmıştır. 25 Haziran 1918 itibarıyla, Albay Werner von Frankenberg und Proschlitz’in yerine Asya Kolordusu’nun Sina-Filistin Cephesi’ndeki komutanlığı kendisine tevdi edilmiştir. Bu görevle birlikte, Osmanlı 8. Ordusu’nun sol kanadının sevk ve idaresi de Oppen’e verilmiştir. Harekât sahası, Filistin’in sahil ovasından Kudüs ve Nablus mıntıkasına dek uzanmıştır. Eylül 1918 ortasında İngiliz birliklerinin taarruza geçmesi üzerine, yalnızca üç tabur ve iki batarya ile savunma hattı kurmuş; düşman karşısında 300 kilometrelik bir geri çekilmeyi sadece 10 gün içinde tertip ederek iki kez kuşatılmaktan kurtulmuştur. Bu "fevkalâde askerî maharet" üzerine, komutanı Mareşal Otto Liman von Sanders, Pour le Mérite nişanının tevcihi için telgrafla teklifini iletmiştir. Ancak bu nişan kendisine ulaşamadan, 31 Ekim 1918 tarihinde, Adana vilayetine bağlı Pozantı kasabasında, kolordusunun ricat harekâtı esnasında koleraya yakalanarak vefat etmiştir. 1 Kasım 1918 tarihli İmparatorluk emriyle, Almanya’nın en yüksek harp nişanı olan Pour le Mérite, ölümünden hemen sonra kendisine resmen takdim edilmiştir.

Oppen'in komutasındaki 73 numaralı Füsiliyer Alayı’na mensup olan Alman yazar ve subay Ernst Jünger, kumandanı hakkında kaleme aldığı kısa fakat derinlikli bir taziye yazısında şu ifadeleri kullanmıştır:

“ Albay von Oppen, bazı insanların doğuştan kumanda etmek için yaratıldığını gösteren canlı bir örnekti. O, öncü ve yönetici bir ırkın temsilcisiydi. Her zaman çevresinde bir düzen ve güven havası sezilirdi. Ölüm haberini işitmiş olmama rağmen, o sırada hâlâ kendi el yazısıyla gönderdiği bir mektubu elime geçmişti. Kendisine çok şey borçluyum. ” — Ernst Jünger - 73 No'lu Füsiliyer Alayı - 1918

Ailesi

14 Haziran 1900'de Hamburg'da Ella Radeke (1872-1964) ile evlendi.

Kaynakça

• Karl-Friedrich Hildebrand, Christian Zweng: Die Ritter des Ordens Pour le Mérite des I. Weltkriegs. Band 2: H–O. Biblio Verlag, Bissendorf 2003, S. 529–530.
• Gothaisches Genealogisches Taschenbuch der Adeligen Häuser. 1900. Erster Jahrgang, Justus Perthes, Gotha 1900, S. 664.
• Hanns Möller: Geschichte der Ritter des Ordens «pour le mérite» im Weltkrieg. Band II: M–Z. Verlag Bernard & Graefe, Berlin 1935, S. 92–95.