HAT-P-1b
HAT-P-1b, ADS 16402 B olarak da bilinen Güneş benzeri yıldız HAT-P-1'in yörüngesinde dolanan bir ötegezegendir. HAT-P-1, ADS 16402 ikili yıldız sisteminin sönük bileşenidir. Lacerta takımyıldızında Dünya'dan yaklaşık 521 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. HAT-P-1b bilinen güneş dışı gezegenler arasında en az yoğun olanlardan biridir.
Keşif
[değiştir | kaynağı değiştir]HAT-P-1b, yörüngedeki gezegenler tarafından ana yıldızın astronomik geçişlerinin araştırılmasıyla tespit edildi. Gezegen ana yıldızının önünden geçerken (Dünya'dan görüldüğü gibi), yıldızdan bize ulaşan ışığın küçük bir miktarını engeller. HAT-P-1b ilk olarak yıldızdan gelen ışıkta %0,6'lık bir düşüşle tespit edildi. Bu da gezegenin yarıçapının ve yörünge periyodunun belirlenmesini sağladı. Keşif HATNet Projesi (Macar Otomatik Teleskop Ağı) tarafından Arizona'daki Hopkins Dağı'nda bulunan Fred Lawrence Whipple Gözlemevi ve Hawaii'deki Submillimeter Array tesisindeki teleskoplar kullanılarak yapılmıştır. Keşif duyurusu 14 Eylül 2006'da yapılan 8,2 m Subaru ve 10 m Keck teleskoplarında yapılan radyal hız ölçümleriyle doğrulandı ve yörünge parametreleri belirlendi.
Yörünge ve kütle
[değiştir | kaynağı değiştir]HAT-P-1b yıldızına çok yakın bir yörüngede yer almaktadır ve yörüngesini tamamlaması sadece 4,47 gün sürmektedir. Bu nedenle sıcak Jüpiterler kategorisine girmektedir. Yıldızından sadece 8,27 milyon kilometre uzaklıkta bulunan bu cisim, sistemde başka bir tedirgin edici cisim olmadığı sürece gelgit kuvvetleri yörüngeyi daireselleştirecektir. Şu anda, mevcut ölçümler yörünge dışmerkezliğini belirlemek için yeterli değildir, bu nedenle kaşifler tarafından mükemmel dairesel bir yörünge varsayılmıştır. Bununla birlikte, gezegenin dışmerkezliğinin 0.067'den büyük olmadığı hesaplanmıştır.
Gezegenin kütlesini belirlemek için N2K Konsorsiyumu tarafından yıldızın radyal hız değişimlerinin ölçümleri yapıldı. Bu, yıldızın spektrumundaki Doppler kayması gözlemlenerek yapıldı. Geçiş gözlemleriyle belirlenen yörüngenin bilinen eğimiyle birleştirildiğinde, bu gezegenin kütlesinin Jüpiter'in 0,53±0,04 katı olduğu ortaya çıktı.