Habib Bey Selimov
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Kasım 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Hebib Bey Selimov | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 8 Şubat 1881 Erivan, Erivan Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 30 Aralık 1920 (39 yaşında) Bakü, Azerbaycan |
| Bitirdiği okul | Nikolayev Asgeri Akademisi |
| Dini | Islam |
| Ödülleri | IV Dereceli Aziz Vladimir Nişanı |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Rus İmparatorluğu (1900-1920) Azerbaycan (1918-1920)
|
| Branşı | Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri |
| Hizmet yılları | 1900 - 1920 |
| Rütbesi | Tümgeneral |
| Çatışma/savaşları | Birinci Dünya Savaşı Göyçay Muharebesi Kürdemir Muharebesi Bakü Muharebesi Asgeran Muharebesi |
Selimov Hebib Bey Hacı Yusuf oğlu (Azerice: Səlimov Həbib bəy Hacı Yusif oğlu; 8 Şubat 1881 - 12 Haziran 1920) Tümgeneral, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin ilk Genelkurmay Başkanı, “Asgeran Savaşı Kahramanı” olarak bilinmektedir.[1][2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Hebib Bey Selimov 1881 yılının 8 Şubat'ında Erivan şehrinde doğmuştur.
Eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Babası Yusuf Bey Erivan Guberniyası'nda mahkeme üyesi olmuştur. İlk eğitimini Erivan Öğretmenler Seminaryası'nda alan Hebib Bey daha sonra gimnaziyaya kabul olmuş və orayı birincilikle bitirmiştir.
Askeri kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Rus Çarlığı devri
[değiştir | kaynağı değiştir]1900 yılında gönüllü olarak orduya katılmış ve 156. Yelizavetpol Süvari Alayı'nda 1 yıl 2 ay hizmet etmiştir. Bu zaman astsubay rütbesi taşıyan Hebib Bey 1902 yılında Tiflis Süvari Okulu'nu bitirdikten sonra 3. Kafkas Avcı Taburu'nda hizmet etmeye başlamış ve Podpuruçik rütbesine yükselmiştir. 1905 yılında tabur kumandanının yaveri, 1907 yılında taburun 3. Bölüğünün kumandanı tayin edilmiştir. 1907 yılının eylülünde Aziz Vladimir Nişanı'yla taltif edilmiştir. 1908-1910 yılları arasında 5. Kafkas Avcı Taburu'nun subayı sıfatıyla Nahçivan'ın Culfa ilinde hizmet etmiştir. Tahran'da gizli görevde olduktan sonra 1912 yılında Yüzbaşı rütbesine terfi etmiştir. Daha sonralar Peterburg'da Genelkurmay'ın Nikolayev Askeri Akademisi'ni bitirmiştir.
Azerbaycan Halk Cumhuriyeti devri
[değiştir | kaynağı değiştir]1918 yılında Azerbaycan Halk Cumhuriyeti yaratıldıktan sonra Azerbaycan'a geri dönen Yarbay Hebib Bey Cumhuriyet ordusunda Kalem İşleri görevinde çalışmıştır. Askeri eğitimi üst düzeyde olduğu için kısa zaman sonra Nuri Paşa tarafından Azerbaycan Özel Kolordusu'nun Genelkurmay Başkanı tayin edilmiştir. Kafkas İslam Ordusu'nun Gence'den Bakü’ye doğru olan yürüyüşünde güney orduları grubunun kumandanı olmuştur. Birçok yerleri Bolşevik-Daşnak birliklerinden geri almayı başardığı için Albay rütbesine terfi etmiştir.[3]
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Millî Ordusu'nun Kalem İşleri Müdirliğiyle birlikte, Genelkurmay Başkanlığı görevinde de çalışmıştır. Kısa zaman zarfında Lenkeran ilinin gubernatoru olarak da hizmet etmiştir. Hebib Bey Selimov Bakü’nün geri alınmasından sonra AHC Savunma Bakanı Samed Bey Mehmandarov'un emriyle General rütbesine yekseltilmiştir.[4]
Muğan Sovyet Cumhuriyeti ile savaş
[değiştir | kaynağı değiştir]1919 yılının Eylül ayında Azerbaycan'ın Muğan ve Lenkeran bölgelerine zamanında Ruslar tarafından göçürülen ve AHC yönetimini tanımayan Malakan, Rus ve Ermenilere karşı olan askeri harekatına kumandanlık etmiş ve zafer kazanmıştır.
Lenkeran harekatı
[değiştir | kaynağı değiştir]14 Ağustos'ta Salyan'a erişen Habib Bey kumandanlığındaki AHC ordusu Lenkeran’dakı asgari birliklere haber göndererek, hemen teslim olmayı emretti. 23 Ağustos'ta Lenkeran’a erişen Habib Bey yol üzerindeki tüm gayri-Türk köylerindeki silahları toplamayı başardı. Lenkeran savaş olmadan teslim oldu. Albay İlyaşeviç’in kumandanlığındaki Rus birlikleri teslim oldular.[5] Bu zaman, Rus’lardan 1 uçakla birlikte, 24 top və 60 pulemyot da götürülmüştü.
Asgeran savaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]1920 yılının Mart ayında Karabağ’dakı Ermeni'ler merkezi yönetime karşı isyana başladılar. Drastamat Kanayan'ın önderliğinde gelişen isyanı yatırmak için AHC Hebib Bey'in kumandanlığı altında ordu gönderdi. Bu zaman artık Asgeran geçidini ele geçirmeyi başaran isyançılar Karabağ’la Azerbaycan'ın iletişimini kesmeyi başarmıştılar. Fakat Hebib Bey Asgeran’da Ermeni’ler üzerinde zafer kazanmayı ve isyanı bastırmayı başardı.[6]
Hakkında hatıralar
[değiştir | kaynağı değiştir]1918 yılında Kafkas İslam Ordusu'nun subayı olarak Azerbaycan’da olmuş Rüştü Vey “Bakünün Harb Yollarında” adlı kitabında Habib Bey'le ilgili şu sözleri demiştir:
| “ | Cesur ve savaşın inceliklerini güzel bilen, Türk ordusunun yüksek rütbeli subayları tarafından layıkınca kiymetlendirilen Albay Hebib Bey Rus ordusunda yetişmiş Azerbaycanlı subaylardandır. Savaşlarda cebhe ikiye ayrılıyordu. Hebib Bey güney grupunun kumandanıydı. | ” |
Öldürülmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'a müdahalesinden sonra Habib Bey Nahçivan'ın komiseri tayin edildi, fakat Bolşeviklerle çalışmayı reddettiği için 1920 yılının 1 Eylül tarihinde tutuklandı ve 30 Aralık tarihinde Bolşevik'ler tarafından kurşuna dizilerek idam edildi.[7]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Xankəndini və Şuşanı daşnaklardan geri almış Azərbaycan general". www.azadliq.org. 28 Mayıs 2018. 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021.
- ^ "General-mayor Həbib bəy Səlimov". Fayllar.org. 1 Ocak 2018. 22 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021.
- ^ Süleymanov, Manaf. Azərbaycan ordusu (Azerice). Bakü.
- ^ "Əsgəran savaşının qəhrəmanı"cəsur general Səlimov kim olub?". Baymedia. 23 Kasım 2013. Erişim tarihi: 30 Eylül 2018.
- ^ Süleymanov, Manaf. Nuru Paşa və silahdaşları (Azerice). Bakü.
- ^ Азербайджанская Демократическая Республика (1918―1920). Законодательные акты [Azerbaijan Democratic Republic. Legislative acts (1918–1920)]. Baku: Archives. 1998. s. 196.
- ^ Nəzirli, Şəmistan. Генерал Габиб бек Салимов (1881–1920) (Rusça). Bakü.