Hacı Hafız Mahmut Vecdi Efendi
| Hacı Hafız Mahmut Vecdi Efendi | |
|---|---|
| Meclis-i Mebûsan 1. ve 2. Dönem Mebusu | |
| Görev süresi 19 Mart 1877 - 14 Şubat 1878 | |
| Seçim bölgesi | 1877 (1) – Diyarbekir 1877 (2) – Mamuret-ül-Aziz |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1806 Harput, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 1892 Harput, Osmanlı Devleti |
| Defin yeri | Meteris Mezarlığı, Harput |
Hacı Hafız Mahmut Vecdi Efendi[a], (d. 1806, Harput - ö. 1892, Harput) Osmanlı siyasetçi.
"Efendigiller" namıyla bilinen bir aileye mensuptur. Sarahatun Camii banisi Müftü Hacı Ahmet Efendi'nin oğlu, Kaside-i Bürre'nin yazarı Ömer Naimi Efendi'nin babadan bir üvey kardeşi ve Şair Hacı Hayri Bey'in babasıdır. Medrese tahsilinde, Arapçanın yanında Farsça da öğrenmiştir.[2]
Vecdi Efendi, Birinci Meşrutiyet'in ilanından sonra yapılan ilk Meclis-i Mebûsan 1. dönem Diyarbekir[b] ve 2. dönem Mamuret-ül-Aziz mebusu oldu.[3] Mebusluk sonrası memleketine dönen Vecdi Efendi, Kurşunlu Cami'deki medreselerden birinde müderrislik, 1880'de Mamuret-ül-Aziz bidayet ceza dairesi müntahap azalığı, 1883'te bidayet hukuk mahkemesi azalığı, 1884'ten 1890 yılları arasında bidayet ceza dairesi azalığı ve kadı vekaletleri görevlerinde bulunmuştur.[4]
Hacı Hafız Mahmut Vecdi Efendi'nin Lütfullah ve Şair Hayri olarak bilinen iki oğlu vardır.[5]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ İsim, Türkiye Büyük Millet Meclisi arşiv kayıtlarında ve Hakkı Tarık Us'un eserinde Hafız Mahmut Vecdi Efendi, İshak Sunguroğlu’nun eserinde ise Hafız Mahmut Vahdi Efendi olarak geçmektedir. Mahalli kaynak olması açısından, Vahdi olması daha muhtemeldir. Ayrıntılı bilgi için bkz. Sunguroğlu, İshak (1959). Harput Yollarında. II. İstanbul: Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yayınları. ss. 178-181. Hacı Hafız Mahmut Vecdi Efendi, Prof.Dr.Canan Karatay'ın anne tarafından büyük dedesidir.[1]
- ^ 1864 Vilâyet Nizamnâmesi ile sancak halinde teşkilâtlandırılan ve Diyarbekir Vilâyeti’ne tâbi olan Mamuret-ül-Aziz Sancağı; 1867’de Mamuret-ül-Aziz Merkez, Arapgir, Ergani Madeni, Malatya, Hısnımansûr (Adıyaman) ve Palu Kazalarından oluşuyordu. 1871’de yönetiminde çıkan bazı aksaklıklar sebebiyle Mamuret-ül-Aziz, Diyarbekir Vilâyeti’nden ayrılarak müstakil bir sancak haline getirildi. 1877 yılında ise vilayet olan Mamuret-ül-Aziz'e,1892’de Malatya ve Dersim’de katıldı. Birinci Meşrutiyetin ilanı sonrası, 1876 yılının sonlarında başlayan Birinci Dönem Meclis-i Mebusan’ın seçimleri sırasında Mamuret-ül-Aziz, seçim bölgesi Diyarbekir Vilayetine bağlı olarak Mamuretülaziz ve Ergani Madeni seçim bölgesi olarak, İkinci Dönem seçimlerinde ise Mamuret-ül-Aziz Vilayeti seçim bölgesi olarak kayıtlara geçti.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Yedek, Şahin (2017). Çılğın, Zeynel (Ed.). "Meclis-i Mebusan'da Mamuretülaziz (Elazığ) Mebusları ve Faaliyetleri (1877-1920)". Sosyal Bilimler Dergisi. 5 (10). Munzur Üniversitesi. ss. 5-18. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi25 Kasım 2020.
- ^ Sunguroğlu, İshak (1959). Harput Yollarında. II. İstanbul: Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yayınları. ss. 178-181.
- ^ Us, Hakkı Tarık. Meclis-i Mebusan (1293-1877). II. s. 66.
- ^ Sunguroğlu, İshak (1959). Harput Yollarında. II. İstanbul: Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yayınları. s. 181.
- ^ Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. "HAYRÎ, Mehmed Hayrullah". teis.yesevi.edu.tr. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2025.