Hakim bin Hizam
Hakim bin Hizam (y. MS 558-674[1]), İslam peygamberi Muhammed'in sahabelerinden birisi ve Hatice'nin yeğeniydi. Hatice'den iki yaş küçük, Muhammed'den ise on üç yaş büyüktü. Ticaret amacıyla yazın Şam’a, kış mevsiminde Yemen’e gitti ve yarımadadaki panayırları dolaştı. Henüz Müslüman olmadığı dönemde, ticaretten kazandığı parayı kavmindeki fakirlere dağıtması, köle azat edip kurbanlar kesmesi, boykot sırasında Müslümanlara yardım etmesi ve Bedir Muharebesi’nde Kureyş’i savaştan vazgeçirmeye ikna etme girişimleri kişiliğinin ve öneminin anlaşılması açısından önemli bir yere sahiptir.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Arapçada âlim, bilge, hikmet sahibi, ileri görüşlü ve ferasetli anlamlarına gelen "hakîm" adını ailesinden almıştır. Bu ad, çocuklarının toplumda saygın bir konum elde etmesini isteyen Araplar tarafından tercih edilen bir isimdi.[2] Hakîm'in babası Kureyş'in Benî Esed soyundan Hizâm b. Huveylid,[3] annesi ise aynı soydan Fâhite bint Züheyr b. Hâris b. Esed b. Abdüluzzâ idi. Buna göre soyağacı şöyledir: Hakîm b. Hizâm b. Huveylid b. Esed b. Abdüluzzâ b. Kusay b. Kilâb.[4][5][6] Hizam ailesinin, ilk Müslümanlardan birisi olan ve Habeşistan hicretinde yaşamını kaybeden Hâlid adında bir çocukları daha olduğu bilinmektedir.[7][8][9][10] Halid'in ölümü ile birlikte Nisa Suresi'nin 100. ayeti indiği rivayet edilmektedir.[2]
Hakim'in akrabaları arasında İslam'a yakınlığı Halid ile sınırlı değildir. Peygamber'in en yakınları onun da yakınlarıydı: Peygamber'in ilk eşi Hatice halası,[11] Muhammed'in halasının oğlu Zübeyr b. Avvâm ise amcasının oğlu ve kayınbiraderiydi.[11][12][13]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Muhammad ibn Jarir al-Tabari. Tarikh al-Rusul wa’l-Muluk. Translated by Landau-Tasseron, E. (1998). Volume 39: Biographies of the Prophet’s Companions and Their Successors, p. 40. Albany: State University of New York Press.
- ^ a b Temir, Hakan (Ocak 2020). "Hakîm b. Hizâm'ın Hayatı ve Faaliyetleri". Akademik Siyer Dergisi, 84-111. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi4 Temmuz 2024.
- ^ Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. el-Esîr, Üsdü’l-ğâbe fi ma’rifeti’s-sâhâbe, thk. Muhammed Abdülmenâm elBerî & Abdulfettah Ebû Senne (Beyrut: Darû’l-İlmiyye, ts.), 2/58.
- ^ Halife b. Hayyât, Tabakâtü Halife b. Hayyât, thk. Süheyl Zekkâr (Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1414/1993), 44.
- ^ Ali b. Hasan b. Asâkir, Tarîhü Dımaşk, thk. Amr b. Ğarâme (Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1415/1995), 15/95.
- ^ İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-gâbe, 2/58.
- ^ İbn Saʻd, Tabakât, 4/135-136
- ^ Belâzurî, Ensâbu’l-eşrâf, 9/453, 457.
- ^ Muhammed b. Ali b. Ahmed b. Saîd b. Hazm el-Endülüsî, Cemheretü ensâbi’l-Arab (Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1403), 121.
- ^ İbn Abdülber, el-İstî‘âb, 2/431; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ğâbe, 2/58.
- ^ a b İbn Abdülber, el-İstî‘âb, 1/362.
- ^ Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim b. Kuteybe ed-Dineverî, el-Meʻârif, thk. Servet Ukkaşe (Kahire: Dâru’lMeârif, ts.), 311.
- ^ İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ğâbe 8 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 7/134.