Halil Esendağ
Halil Esendağ | |
|---|---|
| Doğum | 8 Nisan 1961 Manisa, Türkiye |
| Ölüm | 5 Haziran 1983 (22 yaşında) Buca, İzmir, Türkiye |
Halil Esendağ (8 Nisan 1961, Manisa – 5 Haziran 1983, Buca, İzmir), Türk Ülkücü militan. 7 Eylül 1979'da arkadaşları Selçuk Duracık ve Ali Aksakal ile birlikte fırın basıp sol görüşlü 4 fırıncıyı öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 8'i sağ görüşlü 50 mahkûmdan biridir.
Baskın
[değiştir | kaynağı değiştir]Öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]1979 yılında Manisa'nın Turgutlu ilçesinde Ülkücü Gençlik Derneği mensuplarının gittiği bir kahvehane, sol görüşlü militanlar tarafından tarandı ve 4 Ülkücü öldü. İlçede bulunan Ülkücü grup, misilleme yapmaya karar verdi. Bunun için bir plan yapıldı ve 45 bin lira karşılığında bir sten otomatik tabanca alındı. Ülkücü grup, Turgutlu ilçesindeki Çınar Ekmek Fabrikası'nda solcu diye bildikleri kişileri öldürmeye karar verdi.
Silahlı saldırı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ülkücü grup, saldırı için Halil Esendağ, Selçuk Duracık ve 16 yaşındaki Ali Aksakal'ı görevlendirdi. Halil Esendağ, iki arkadaşıyla birlikte 7 Eylül 1979 gecesi fırına gitti. Fırında ekmek yapan Halil Haznedar, yüzleri bağlı kişilerin ellerinde silahlarla fırına geldiklerini görünce ekmek tezgâhının altına saklandı. Esendağ, diğer militanlarla beraber, fırında bulunan Yaşar Bilgin adlı işçiyi de önüne katarak üst kata çıktı. Militanlar, sten otomatik tabanca ve baretta marka tabancaları ateşleyerek dört fırıncıyı taradılar. Üç fırıncı olay yerinde, bir fırıncı da kaldırıldığı hastanede öldü.[1]
Yargılama ve idam
[değiştir | kaynağı değiştir]Yapılan yargılama sonucunda Halil Esendağ, İzmir Sıkıyönetim Komutanlığı 2 Numaralı Askerî Mahkemesi tarafından 17 Eylül 1981'de ölüm cezasına çarptırıldı.[2] Arkadaşı Selçuk Duracık da aynı cezayı aldı. Ali Aksakal ise suç tarihinde 18 yaşından küçük olduğu için (16) cezası indirilerek 24 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı. Askerî Yargıtay 3. Dairesi, 9 Mart 1982'de kararı onadı. Danışma Meclisinin kabul ettiği karar son olarak Cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyinin 3 Haziran 1983 günü yapılan 148. birleşiminde de kabul edildi. Halil Esendağ, 5 Haziran 1983'te asılarak idam edildi. Diğer militan Selçuk Duracık'ın infazı da Esendağ'dan sonra yapıldı.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980)
- Türkiye'de sağ-sol çatışması
- 12 Eylül Darbesi
- Türkiye'de ölüm cezası
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Millî Güvenlik Konseyi, 148. Birleşim, 3 Haziran 1983" (PDF). 25 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "18 Eylül 1981 tarihli Cumhuriyet gazetesi: İzmir'de 7 sağcı militandan 2'si idama mahkum oldu". 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.