Halter (sinek)
Halter, arka (sinekler, Diptera) ya da ön (yelpaze kanatlılar, Strepsiptera) kanatların değişimiyle oluşmuş, uçuşta denge sağlayan organ olarak özelleşmiş bir çift yapıdır.
Diptera halteri
[değiştir | kaynağı değiştir]Başkalaşım sırasında halteri oluşturan gen homoetic Ultrabithorax (Ubx) genidir. Arka kanatların değişimiyle oluşmuş ucu topuzlu uzantılardır. Bunlar, kanadın fonksiyonunu azaltmamış, aksine sineklere akrobatik uçuş sağlayan olağanüstü dengeli bir hareketlilik sağlamıştır. Diptera takımı, böcekler içinde en iyi ve en hızlı uçan böceklerdir.
Özellikle uçuş sırasında vücudun pozisyonundaki değişiklikleri algılar. Bu anlamda halter organları, denge duyusundaki görevlerine ek olarak, uçuş sırasında canlıya kılavuzluk da yaparlar. Topuz şeklinde olan halter, uçuş sırasında titrer şekilde hareket eder. Bir çeşit jiroskop görevi hatta bir çeşit simulatorik organ görevi yaptığı için vazgeçilmez bir yapıdır. Halterleri koparılan sinekler dengelerini yitirirler ve çoğu kere de uçamazlar.
Strepsiptera halteri
[değiştir | kaynağı değiştir]Sineklerde (Diptera) arka kanatların değişimiyle oluşan halter, yelpaze kanatlılarda (Strepsiptera) ön kanatların değişimiyle oluşmuştur ve sineklerdeki halter kadar biçimli ve mükemmel değildir. Yalnızca erkeklerinde bulunur. Dişilerinde bulunmaz. Gerçi dişileri ayrı bir böcek türü olduğu hissini verecek kadar erkeklerine hiç benzemeyen yapıdadır; ağustos böceği ve arılarda asalak oldukları için larvamsı görünümdedirler.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Prof. Dr. Ali Demirsoy (1992), Yaşamın Temel Kuralları (Entomoloji)