Hasan Ali Han Kaçar
| Hasan Ali Han Kaçar | |
|---|---|
| İrevan Hanı | |
| Hüküm süresi | 1755 - 1759 |
| Önce gelen | Halil Han Özbek |
| Sonra gelen | Hüseyn Ali Han Kaçar |
| Doğum | İrevan |
| Ölüm | 1759 İrevan |
| Hanedan | Kaçarlar |
| Babası | Halil Han |
| Dini | İslam |
Hasan Ali Han Kaçar (Azerbaycanca: Həsənəli xan Ziyadlı-Qacar), 1755-1759 yıllarında İrevan Hanlığı'nın hükümdarı.[1][2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Hasan Ali Han İrevan şehrinde Halil Han Özbey'in ailesinde dünyaya gelmiştir. Ailesi Kaçarların Kovanlı ve ya Ziyadlı oymağına mensup olmuştur.[3] O, yönetime Halil Han'ın halk isyanı neticesinde 1755 yılında devrilmesinden sonra gelmiştir. Ona bunun için zamanında Nadir Şah Avşar'ın yakın adamlarından olmuş Azad Han Afgan yardım etmişti. Kaynakların bildirdiğine göre, 1755 yılında İrevan beyleri Halil Hanın Kerim Han Zend tarafından desteklenmediyini anlayıb, onu tahtdan indirerek Hasan Ali'ni han yapmıştırlar.[4] İvan Şopen'in bildirdiğine göre, Hasan Ali Han Kaçar'ın yönetiminden sonra İrevan'da hanlık ve ya hakimlik babadan oğula geçmeye başlamıştır.[4][2]
Onun yönetimi döneminde Kartli-Kaheti Krallığı İrevan Hanlığı üzerine yaptığı yağma seferlerini daha da sıklaştırmaya başlamışdı. Bu yıkıcı seferlerin sonuçu olarak İrevan Hanlığı 1759 yılından itibaren gürcülere haraç ödemeyi kabul etti. Bu haraç gürcü hükümdarı II. Erekle'nin hazinesine gitmekteydi.[5] Hasan Ali Han şehrin savunmasını iyileştirmek için Makulu Ahmed Han Bayatı kendi yanına davet etmiş ve o, Hoy hanı Şahbaz Han'ın riçası üzerine İrevenlılara yardım etmeye hazır olduğunu bildirmiştir.[3]
Hasan Ali 1759 yılında hastalık yüzünden İrevan'da ölmüştür.[6] Onun yerine yönetime kardeşi Hüseyn Ali Han Kaçar geçmiştir.[2]
Kilse ile ilişkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Hasan Ali Han Eçmiyazin Katalikosluğu'ndan vergi almaya başlamıştı. Bundan önce, Azad Han'a ve Halil Han'a tabi olan kilsenin başı Aleksandr kilsenin vergi muafiyyeti altına alınması ricasında bulundu. Hasan Ali Han onun ricasını kabul etmiş ve kilse üzerine koyulmuş vergileri kaldırmıştır. Hanın böyle davranmasının nedeninin Ermenileri Gürcülerle yaklaşmaya itmekten çekinmesiydi. Han vergi vermeye mecbur bırakılmış Ermeni rühban sınfının kendileri gibi Hristiyan olan Gürcülerle yaklaşmasından çekiniyordu.[3]
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hasan Ali Hanın Muhammed Han ve Muhammed Ali Han adlı iki oğlu olmuştur.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Əliyev və Həsənov 1997, s. 58.
- ^ a b c Qarayev 2010, s. 39-40.
- ^ a b c d Çingizoğlu 2008.
- ^ a b Chopin 1852, s. 161.
- ^ Markov 1966, s. 129.
- ^ Qarayev 2016, s. 60.
Kaynak
[değiştir | kaynağı değiştir]- Elçin Qarayev (2016). Azərbaycan İrəvan bölgəsinin tarixindən (XVII yüzilliyin sonu–XIX yüzilliyin ortalarında). Bakü: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasi. A. A. Bakixanov adina tarix institutu.
- O. P. Markov (1966). Россия, Закавказье и международные отношения в XVIII веке. Moskova: Наука.
- Ivan Chopin (1852). Исторический памятник состояния армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. St. Petersburg.
- F. Əliyev, U. Həsənov (1997). İrəvan xanlığı. Bakü.
- Ənvər Çingizoğlu (2008). Qacarlar və Qacar kəndi. Bakü: Şuşa.