Hassa mimarı

Hassa mimarı, Osmanlı Devleti'nde padişah için çalışan saray mimarlarına verilen unvandır. ''Hassa'' kelimesi omanlıda padişaha veya saraya mahsus anlamına gelmektedir. En bilinen hassa mimarları, Mimar Sinan ve Dolmabahçe Sarayı'nın da inşasını gerçekleştiren Balyan Ailesi'dir. Osmanlı İmparatorluğu'nda padişaha ve devlete ait resmî yapıların tasarımı, inşası ve onarımından sorumlu olan bu mimarların oluşturduğu teşkilat Hassa Mimarlar Ocağı'dır.

Kuruluşu tam olarak belgeyle belirlenmemiş olmakla birlikte, padişah inşaatlarının düzenli biçimde yürütülmesi için bu teşkilâtın İstanbul'un fethinden sonra sistemleştiği kabul edilmektedir. Teşkilât, sarayın bir kısmı olan “Birûn” bölümünde yer almış; idari olarak şehremini-liğe bağlı iken teknik ve mimari işler tamamen Hassa Mimarlar Ocağı'na bırakılmıştır. 19. yüzyıla gelindiğinde, modernleşme ve yeni imar kurumlarının (örneğin “Ebniye-i Hassa Müdüriyeti” gibi) kurulmasıyla bu teşkilâtın rolü azalmaya başlamıştır.