Astrantia major
| Astrantia major | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Astrantia major L., . Pl.: 235 (1753). | |||||||||||||||
Havaifişek çiçeği veya bilimsel adıyla Astrantia major, Apiaceae familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Bahçelerde yetiştirilen bu bitki, 90 cm uzunluğa ve 45 cm genişliğe erişebilir.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]"Daha büyük" anlamına gelen major sıfatı, bu türü daha küçük akrabası olan Astrantia minor'dan ayırır.[1]
Biyokimya
[değiştir | kaynağı değiştir]Bitkinin ürettiği uçucu yağ, bitkisel ilaçların yapımında kullanılmaktadır.[2][3]
Dağılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu bitkinin anavatanı Güney Avrupa (Pireneler, Karpatlar ve Balkanlar) olsa da, Kafkasya ve Anadolu'da da görülmektedir. 16. yüzyıldan beri Britanya Adaları'nda yetiştirilmektedir. Ayrıca Stokesay Kalesi yakınlarındaki Shropshire[4] ve Worcestershire'da yetiştirilmektedir.[5]
Dağ çayırlarında ve çayırlarda, ormanlarda ve akarsulara yakın yerlerde, genellikle kireçli topraklarda, deniz seviyesinden 100 ila 2300 metre üstünde yaşamaktadır.
Alt türler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Astrantia major L. subsp. carinthiaca (Hoppe) Arcang
- Astrantia major var. involucrata Koch
- Astrantia major L. subsp. elatior (Frivaldsky) Maly
- Astrantia caucasica Auct. Fl.Ital non Sprengel
- Astrantia major L. subsp. major
- Astrantia major subsp. biebersteinii (Fisch. & C.A.Mey.) I.Grint. (Astrantia biebersteinii Fisch. & C.A.Mey.,Astrantia colchica Albov, Astrantia intermedia Bieb., Astrantia neglecta C.Koch & Bouche, Astrantia orientalis Woronow, Astrantia ossica Woronow and Astrantia trifida Hoffm.[6])
Yetiştirmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Astrantia major türlerinin çoğu, biraz gölgeli ve nemli ortamlarda yetiştirilir. Çiçek başları kırmızı, pembe ve beyaz tonlarında olur. Aşağıdaki çeşitler Kraliyet Bahçıvanlık Derneği'nin verdiği Garden Merit ödülünü kazanmıştır:
Diğer külvitarlar şunlardır:
- 'Abbey Road'
- 'Ruby Cloud'
- 'Rubra'
- 'Snow Star'
- 'Lars'
- 'Moulin Rouge'
- 'Star of Heaven'
- 'Rosea'
- 'Princess Sturdza'
- 'Venice'
- 'Magnum Blush'
- 'Star of Beauty'
- 'Vanilla Gorilla'
- 'Roma'
- 'Hadspen Blood' (a hybrid crossed with Astrantia maxima)[9]
- 'Shaggy' (previously 'Margey Fish')[9]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
-
-
A. major 'Star of Beauty' -
Yaprağı
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikitür'de Astrantia major ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Wikimedia Commons'ta Astrantia major ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ RHS Latin for gardeners. United Kingdom: Mitchell Beazley. 2012. s. 224. ISBN 9781845337315.
- ^ Radulović (July 2012). "Chemotypification of Astrantia major L. (Apiaceae): essential-oil and lignan profiles of fruits". Chemistry & Biodiversity. 9 (7): 1320-37. doi:10.1002/cbdv.201100430. PMID 22782878.
- ^ Panda, H. Google Kitaplar'da Handbook on Medicinal Herbs with Uses
- ^ Hardy Perennials. Letchworth: Garden City Press. 1967. s. 67.
- ^ Margery Fish Google Kitaplar'da Garden Flowers 1R2_CAAAQBAJ
- ^ "Catalogue of Life : Astrantia trifida Hoffm". www.catalogueoflife.org. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.
- ^ "RHS Plant Selector - Astrantia major 'Roma'". 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- ^ "RHS Plant Selector - Astrantia major 'Sunningdale Variegated'". 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- ^ a b The Horticulture Gardener's Guides - Perennials. s. 2.