Tür - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Ayrıca bakınız

Tür

  • Afrikaans
  • Alemannisch
  • Aragonés
  • العربية
  • الدارجة
  • مصرى
  • অসমীয়া
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Башҡортса
  • Basa Bali
  • Boarisch
  • Žemaitėška
  • Bikol Central
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • भोजपुरी
  • বাংলা
  • Brezhoneg
  • Bosanski
  • Batak Mandailing
  • Català
  • Нохчийн
  • ᏣᎳᎩ
  • کوردی
  • Čeština
  • Чӑвашла
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • Dolnoserbski
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • Estremeñu
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Nordfriisk
  • Frysk
  • Gaeilge
  • Kriyòl gwiyannen
  • Galego
  • Avañe'ẽ
  • עברית
  • हिन्दी
  • Fiji Hindi
  • Hrvatski
  • Hornjoserbsce
  • Kreyòl ayisyen
  • Magyar
  • Հայերեն
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • Ilokano
  • ГӀалгӀай
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Patois
  • Jawa
  • ქართული
  • Taqbaylit
  • Қазақша
  • ಕನ್ನಡ
  • 한국어
  • Къарачай-малкъар
  • کٲشُر
  • Kurdî
  • Kernowek
  • Кыргызча
  • Latina
  • Lëtzebuergesch
  • Lombard
  • ລາວ
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Madhurâ
  • Македонски
  • മലയാളം
  • Монгол
  • Bahasa Melayu
  • Malti
  • မြန်မာဘာသာ
  • مازِرونی
  • Napulitano
  • Plattdüütsch
  • नेपाली
  • नेपाल भाषा
  • Li Niha
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • Ирон
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Kapampangan
  • Papiamentu
  • Polski
  • Piemontèis
  • پنجابی
  • پښتو
  • Português
  • Runa Simi
  • Română
  • Armãneashti
  • Русский
  • Русиньскый
  • Саха тыла
  • Sicilianu
  • Scots
  • سنڌي
  • Davvisámegiella
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Sunda
  • Svenska
  • Kiswahili
  • தமிழ்
  • తెలుగు
  • ไทย
  • Türkmençe
  • Tagalog
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Vèneto
  • Vepsän kel’
  • Tiếng Việt
  • West-Vlams
  • Walon
  • Winaray
  • 吴语
  • მარგალური
  • ייִדיש
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir.
Kaynak ara: "Tür" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR
(Mart 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)
YaşamÜst âlemÂlemŞubeSınıfTakımFamilyaCinsTür
Biyolojik sınıflandırma hiyerarşisinin sekiz ana taksonu. Aradaki küçük sınıflandırmalar gösterilmemektedir.

Tür, ortak özellikler taşıyan ve çiftleştiğinde verimli döller verebilen, aynı veya yakın gen havuzunda bulunan biyolojik gruptur.

Türlerin sınıflandırılmasında uluslararası ikili adlandırma sistemi benimsenmiştir. Bu sisteme göre her yeni türe Latince bir cins bir de tür adı verilir. Bu adlardan ilki tanımlanan türe akraba olan öbür türleri de içeren cinsi belirtir; ikincisi yalnızca bu türe özgü bir addır. Cinsin ismi daima büyük, türün ismi ise daima küçük harflerle italik yazılır.

Örneğin; Mavi ladinin bilimsel adı Picea pungens tir. Böylece yeryüzünün herhangi bir yerindeki bir bilim insanı bu türün Türkiye'de bulunan Picea orientalis (doğu ladini) ile yakın akraba olduğunu kolayca anlayabilir. Hatta bazı bilim adamları hâlâ bulunmayan türlerin olduğunu söylemektedir.

Türlerin birbirinden farklı oluşunu onların kalıtsal yapısı saptar. Bunlar yapısal, biyokimyasal, fiziksel ve davranışsal ayrıcalıklar olabilir. Tüm bunlara diagnostik özellikler denir. Birbirine yakın türler, belirli bir coğrafik bölgede birbirinden yalıtılmakta ya da çiftleşme zamanlarının farklılaşmasıyla, farklı davranışlara sahip olarak birbirinden kopmuş fakat önceden aynı gen havuzuna sahip olan populasyonlardır. Bu yakın türler yapay koşullar altında birbiriyle çiftleşerek yavru elde edilebilir.

Türler sabit olmayıp kendi içinde daha alt birimlere ayrılabilir. Eğer bir tür iki veya daha çok alt tür veya varyete gibi alt taksonlara ayrılıyorsa bu türlere politipik tür eğer hiçbir alt türe ayrılmıyorsa buna monotipik tür denilir. Kimi durumlarda iki tür morfolojik bakımdan tamamen birbirinden ayrılmışlardır. Morfolojik bakımdan birbirinin benzeri olmasına karşın, üreme bakımından tamamen birbirinden ayrılmışlardır. Morfolojik bakımdan birbirinin aynı olduğu halde aralarında üreme engeli olan türlere ikiz tür adı verilir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Türler sorunu
  • Gen
  • g
  • t
  • d
Taksonomik seviyeler
   

Üst âlem (Superregnum)
Âlem (Regnum)
Alt âlem (Subregnum)
İnfra âlem (Infraregnum)

(Superphylum)
Şube (Zoolojide: Divisio ; botanikde: Phylum)
Şube (Zoolojide: Subdivisio ; botanikde: Subphylum)
İnfra şube (Infraphylum)
Mikro şube (Microphylum)

Üst sınıf (Superclassis)
Sınıf (Classis)
Alt sınıf (Subclassis)
İnfra sınıf (Infraclassis)
Subter sınıf (Subterclassis)
Parvo sınıf (Parvoclassis)

Magna takım (Magnordo)
Üst takım (Superordo)
Takım (Ordo)
Alt takım (Subordo)
İnfra takım (Infraordo)
Parvo takım (Parvordo)

Üst familya (Superfamilia)
Familya (Familia)
Alt familya (Subfamilia)
İnfra familya (Infrafamilia)

Üst oymak (Supertribus)
Oymak (Tribus)
Alt oymak (Subtribus)
İnfra oymak (Infratribus)

Üst cins (Supergenus)
Cins (Genus)
Alt cins (Subgenus)
İnfra cins (Infragenus)
Takson (Sectio)
Alt seksiyon (Subsectio)
Seri (Series)
Altseri (Subseries)

Üst tür (Superspecies)
Tür (Species)
Alt tür (Subspecies)
Varyete (Varietas) veya Irk
Altvariyete (Subvarietas)
Form (Forma) veya Tip
Alt form (Subforma)

  • g
  • t
  • d
Türleşme
Temel kavramlar
Tür · Ekoton · Kronotür · Türleşme
Türleşme şekilleri
Allopatrik · Heteropatrik · Peripatrik · Parapatrik · Simpatrik · Poliploitlik · Paleopoliploid
Etki eden mekanizmalar
Adaptasyon · Cinsel seçilim · Sınıflandırıcı eşleşme · Sıçramalı evrim · Hibrit türleşmesi
Ara aşamalar
Melez · Özdeşik türler öbeği · Halka tür · Haldane kuralı
  • g
  • t
  • d
Evrimsel biyoloji
  • Giriş
  • Ana hatlar
  • Evrimsel tarih kronolojisi
  • Yaşamın evrimsel tarihi
  • Dizin
Evrim
  • Abiyogenez
  • Adaptasyon
  • Adaptif radyasyon
  • Diğerkâmlık
    • Hile yapmak
    • Karşılıklı
  • Baldwin etkisi
  • Kladistik
  • Birlikte evrim
    • Mutualizm
  • Ortak ata
  • Yakınsak evrim
  • Iraksak evrim
  • Yeryüzündeki ilk yaşam
  • Evrimin kanıtları
  • Evrimsel silahlanma yarışı
  • Evrimsel baskı
  • Eksaptasyon
  • Soy tükenmesi
    • Yok oluş
  • Homoloji
  • Son evrensel ortak ata
  • Makro evrim
  • Mikro evrim
  • Uyumsuzluk
  • Adaptif olmayan radyasyon
  • Panspermia
  • Paralel evrim
  • Sinyalizasyon teorisi
    • Handikap ilkesi
  • Türleşme
    • Tür
    • Tür kompleksi
    • Türler sorunu
  • Taksonomi
  • Seçilim birimleri
    • Gen merkezli evrim görüşü
  • Varoluş mücadelesi
Popülasyon
genetiği
  • Yapay seçilim
  • Biyoçeşitlilik
  • Evrimsel olarak istikrarlı strateji
  • Fisher prensibi
  • Uyum başarısı
    • Kapsayıcı
  • Gen akışı
  • Genetik sürüklenme
  • Akraba seçilimi
    • Ebeveyn yatırımı
    • Ebeveyn-yavru çatışması
  • Mutasyon
  • Popülasyon
  • Doğal seçilim
  • Eşeysel dimorfizm
  • Cinsel seçilim
    • Eş seçimi
  • Sosyal seçilim
  • Trivers-Willard hipotezi
  • Varyasyon
Gelişim
  • Kanalizasyon
  • Evrimsel gelişim biyolojisi
  • Genetik asimilasyon
  • İnversiyon
  • Modülerlik
  • Fenotipik plastisite
Taksonlara
göre evrim
  • Bakteriler
  • Kuşlar
    • köken
  • Brachiopodalar
  • Yumuşakçalar
    • Kafadan bacaklılar
  • Dinozorlar
  • Balıklar
  • Mantarlar
  • Böcekler
    • Kelebekler
  • Memeliler
    • kediler
    • köpekgiller
      • kurtlar
      • köpekler
    • sırtlangiller
    • yunuslar ve balinalar
    • atlar
    • kangurugiller
    • primatlar
      • insanlar
      • lemurlar
    • deniz inekleri
  • Bitkiler
    • tozlayıcı aracılı
  • Sürüngenler
  • Örümcekler
  • Dört üyeliler
  • Virüsler
Organlara
göre evrim
  • Hücreler
  • DNA
  • Kamçı
  • Ökaryotlar
    • simbiyogenez
    • kromozom
    • endomembran sistemi
    • mitokondri
    • çekirdek
    • plastitler
  • Hayvanlarda
    • göz
    • kıl
    • kulak kemikleri
    • sinir sistemleri
    • beyin
Sürece
göre evrim
  • Yaşlanma
    • ölüm
    • programlanmış hücre ölümü
  • Kuşların uçuşu
  • Biyolojik karmaşıklık
  • Karşılıklı yardımlaşma
  • Renkli görme
    • primatlarda
  • Duygular
  • Empati
  • Etik
  • Gerçek sosyal yaşam
  • Bağışıklık sistemi
  • Metabolizma
  • Tek eşlilik
  • Ahlak
  • Mozaik evrim
  • Çok hücrelilik
  • Eşeyli üreme
    • Gamet farklılaşması/cinsiyetler
    • Yaşam döngüleri/nükleer evreler
    • Çiftleşme tipleri
    • Mayoz
    • Biyolojik cinsiyet belirleme
  • Yılan zehri
Tempo ve biçimler
  • Tedricilik/Sıçramalı evrim/Sıçramacılık
  • Mikromutasyon/Makromutasyon
  • Üniformitaryanizm/Katastrofizm
Türleşme
  • Allopatrik
  • Anagenez
  • Katagenez
  • Kladogenez
  • Ortak türleşme
  • Ekolojik
  • Hibrit
  • Ekolojik olmayan
  • Parapatrik
  • Peripatrik
  • Takviye
  • Simpatrik
Tarih
  • Rönesans ve Aydınlanma Çağı
  • Türlerin transmutasyonu
  • David Hume
    • Tabiî Din Üzerine Diyaloglar
  • Charles Darwin
    • Türlerin Kökeni
  • Paleontoloji tarihi
  • Geçiş fosili
  • Karışmalı kalıtım
  • Mendel genetiği
  • Darwinizmin tutulması
  • Modern evrimsel sentez
  • Moleküler evrimin tarihçesi
  • Genişletilmiş evrimsel sentez
Felsefe
  • Darwinizm
  • Alternatifler
    • Katastrofizm
    • Lamarkizm
    • Ortogenez
    • Mutasyonizm
    • Sıçramacılık
    • Yapısalcılık
      • Spandrel
    • Teistik
    • Vitalizm
  • Biyolojide teleoloji
Alakalı
  • Biyocoğrafya
  • Ekolojik genetik
  • Grup seçilimi
    • Kültürel evrim
    • Kültürel grup seçimi
    • İkili kalıtım teorisi
  • Hologenom evrimi teorisi
  • Kayıp kalıtım problemi
  • Moleküler evrim
  • Astrobiyoloji
  • Filogenetik
    • Ağaç
  • Polimorfizm
  • Eobiont
  • Sistematik
  • Transgenerasyonel epigenetik kalıtım
  • Kategori Kategori
  • Commons sayfası Commons
  • VikiProje Vikiproje
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • GND: 4143113-3
  • NARA: 10663903
  • NKC: ph118901
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tür&oldid=35934335" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Üst şubeler
  • Türler
Gizli kategoriler:
  • Kaynakları olmayan maddeler Mart 2020
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Resim haritası kullanılan maddeler
  • Sayfa en son 18.34, 27 Ağustos 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Tür
Konu ekle