Hayflick limiti
Hayflick limiti veya Hayflick sınırı, normal bir insan hücresi topluluğunun hücre bölünmesi durmadan önce bölünebileceği maksimum sayıdır.
Hayflick limiti kavramı, Amerikalı anatomist Leonard Hayflick tarafından 1961'de[1] Philadelphia, Pensilvanya'daki Wistar Enstitüsü'nde ortaya atılmıştır. Hayflick, normal bir insan fetusundaki hücre topluluğunun, yaşlanma sürecine girmeden önce hücre kültüründe 40 ila 60 kez bölüneceğini göstermiştir. Bu bulgu, normal hücrelerin ölümsüz olduğunu iddia eden Nobel ödüllü Fransız biyolog Alexis Carrel'ın iddiasını çürütmüştür.
Hücre her mitoza uğrayışında, hücre kromozomlarının uçlarındaki telomerler biraz kısalır. Telomerler kritik bir uzunluğa indiğinde ise hücre bölünmesi durur. Hayflick, keşfini hücresel düzeyde yaşlanma olarak yorumlamıştır. Hücre topluluklarının yaşlanması, organizmanın fiziksel olarak yaşlanmasıyla ilişkili görünmektedir.[1][2]
Avustralyalı Nobel ödüllü Sir Macfarlane Burnet, 1974'te yayımlanan Intrinsic Mutagenesis: A Genetic Approach to Aging adlı kitabında bu bulguya "Hayflick limiti" adını vermiştir.[3]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Hayflick L, Moorhead PS (1961). "The serial cultivation of human diploid cell strains". Exp Cell Res. 25 (3): 585-621. doi:10.1016/0014-4827(61)90192-6. PMID 13905658.
- ^ Hayflick L. (1965). "The limited in vitro lifetime of human diploid cell strains". Exp. Cell Res. 37 (3): 614-636. doi:10.1016/0014-4827(65)90211-9. PMID 14315085.
- ^ Shay (Ekim 2000). "Hayflick, his limit, and cellular ageing". Nature Reviews Molecular Cell Biology. 1 (1): 72-6. doi:10.1038/35036093. PMID 11413492.