Hayvanlarda epilepsi
Hayvanlarda epilepsi, beyindeki anormal elektriksel aktivite patlamalarının neden olduğu nöbetlerle karakterize bir grup nörolojik bozukluktur. Çok ani başlayıp durabilirler ve birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar herhangi bir sürede sürebilirler.[1] Köpek epilepsisi genellikle genetiktir ancak kedilerde ve diğer evcil hayvanlarda epilepsi daha nadirdir, çünkü bu hayvanlarda epilepsinin kalıtsal bir bileşeni yoktur.[1]
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Epilepsi en yaygın olarak başın ve uzuvların istemsiz hareketleriyle tanınır, ancak diğer özellikler arasında tükürük salgılanması, vücut fonksiyonlarının bozulması ve anksiyete yer alır. Hayvanlar genellikle bilinçlerini kaybederler ve çevrelerinin farkında olmazlar.[2]
Köpeklerde
[değiştir | kaynağı değiştir]
Köpeklerde epilepsi genellikle kalıtsal bir durumdur. Genel köpek popülasyonunda epilepsi/nöbet insidansının %0.5 ile %5.7 arasında olduğu tahmin edilmektedir.[4] Belçika Çobanı gibi bazı ırklarda görülme sıklığı çok daha yüksek olabilir.
Kedilerde
[değiştir | kaynağı değiştir]Kedilerdeki nöbetlerin çeşitli başlatıcı faktörleri vardır. Kedilerde reaktif, birincil (idyopatik) veya ikincil nöbetler olabilir. İdiyopatik nöbetler kedilerde köpeklerdeki kadar yaygın değildir, ancak yakın zamanda yapılan bir çalışma 91 kedi nöbetinin %25'inin idiyopatik epilepsi olduğundan şüphelenildiğini göstermiştir.[5] Aynı 91 kedi grubunda, %50'si ikincil nöbet ve %20'si reaktifti.[5]
Sınıflandırmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]İdiyopatik epilepsi, bu nöbetlerin bilinen bir nedeni olmadığı için bir sınıflandırmaya sahip değildir, ancak hem reaktif hem de semptomatik sekonder epilepsi sınıflandırmalara yerleştirilebilir.[5]
Kanser
[değiştir | kaynağı değiştir]Meningiomlar, lenfomalar ve glial hücreli beyin tümörleri, kedilerde en sık görülen kanserlerdir ve hepsi de nöbetlerin yaygın nedenleridir.[5]
Damar hastalığı
[değiştir | kaynağı değiştir]Vasküler hastalık, beyne giden kan akışını etkileyen ve potansiyel olarak nöbet bozukluklarına neden olabilecek herhangi bir durumu ifade eder.[5] Kedilerde sık görülen damar hastalıkları arasında kedi iskemik ensefalopatisi, polisitemi ve hipertansiyon bulunur.[5]
iltihaplı/bulaşıcı
[değiştir | kaynağı değiştir]Beyne ulaşan herhangi bir iltihaplı veya bulaşıcı hastalık, nöbetlere neden olabilir. Kedilerde nöbetlere neden olan en yaygın iltihaplı veya bulaşıcı hastalıklar arasında kedi enfeksiyöz peritonit, Toksoplazmoz ve Cryptococcus bulunur.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Epilepsy Study". Ney York: Harper Publishers. 1995. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
- ^ "Companion Animal Epilepsy". NC State University. 2016. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
- ^ "FDA Grants First Conditional Approval Under Expanded Authority to Control Seizures in Dogs with Idiopathic Epilepsy" (İngilizce). FDA. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ K9web.com 27 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Wiersma-Aylward, A. 1995. Canine Epilepsy. Retrieved August 6, 2007
- ^ a b c d e f g "Feline Seizure Disorders". 2010. 29 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2016. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)