Hazînedarzâde Süleyman Paşa
Hazînedarzâde Süleyman Paşa | |
|---|---|
| Ölüm | 1818 Çarşamba, Samsun |
| Defin yeri | Rıdvan Paşa Cami, Çarşamba, Samsun |
| Meslek | Devlet adamı |
| Evlilik | Gürcü Fâtıma Hanım[1] |
| Çocuk(lar) | Osman Paşa, Abdullah Paşa, Memiş Paşa, Seyyid Ahmet Ağa, Salih Bey, Emine Hanım |
Hazînedarzâde Süleyman Paşa (? – 1818, Çarşamba), Osmanlı paşası ve Trabzon vâlisi. Ünye'de bulunan Süleyman Paşa Sarayı veya Hazînedarzâde Konağı adıyla bilinen yapının banisi olarak bilinmektedir.
Süleyman Paşa'nın 1760'lı yıllarda doğduğu tahmin edilmektedir. Bir Laz olan Canikli Ali Paşa'nın hazînedarı Behram Ağa'nın oğludur.[2][3] Ailenin adı buradan gelmektedir. Aileye ait Osmanlı Türkçesi ile yazılmış bir şecerede Gürcü asıllı oldukları kayıtlıdır.[3][4][5][n 1]
Süleyman Paşa, Orta ve Doğu Karadeniz bölgelerinde uzun yıllar söz sahibi olan Hazînedarzâde ailesinin kurucusu olarak kabul edilmektedir. 1808'de Canik muhassıslığı, 1810'da Faş muhafızlığı, 1812'de Trabzon valiliği görevlerinde bulunan paşa ayrıca Gönye mutasarrıflığı ve Karahisar-ı Şarki Voyvodalığı görevlerini üstlenmiştir.[5] Gürcü hanlarıyla anlaşarak bölgede istikrar sağladığı kaydedilmektedir.[3]
1818'de Trabzon valiliğinden azledilen Süleyman Paşa, Alaiye Sancağı mutasarrıflığına atanmıştır. Bozulan sağlığı sebebiyle Çarşamba'da konaklayan paşa burada ölmüştür. Cenazesi Çarşamba'da bulunan Rıdvan Paşa Camii avlusuna defnedilmiştir. Soyundan gelenler başta Trabzon valiliği ve kaymakamlığı olmak üzere pek çok görev üstlenmiştir. Son dönem Osmanlı edebiyatı şairi Fitnat Hanım da bu aileye mensuptur.[3] Hazînedarzâde ailesinin mensupları bugün Haznedar soyadını taşımaktadır.[3]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 2003 tarihli bir yayında[6] Hazînedarzâde ailesinin Gürcistan bölgesinde yaşayan Türklerden olup Kınık boyuna bağlı Tavat oymağından geldikleri iddia edilse de Faruk Sümer'in Oğuz boyları hakkındaki eserinde böyle bir oymak adı geçmediği için bu bilgi şüpheli olarak kabul edilmektedir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gün, Recep (2008). "Samsun-Çarşamba Rıdvan Paşa Camii Hazîresindeki Mezar Taşları-II". Dergipark. 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi5 Şubat 2023.
- ^ Davit Canelidze, Lazebis Beladi (Gürcüce: ლაზების ბელადი / "Lazların Önderi"), Tiflis, 1984, 163 sayfa.
- ^ a b c d e A. Kabayel, A. Derya Varilci (26 Mayıs 2017). "Kültür Yolu Projesi Kapsamında Paşabahçe ve Saray Hamamı". Ünye Kent. 31 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Karagöz, Rıza (2009). Karadeniz'de bir hanedan kurucusu: Haznedarzade Süleyman Paşa. Etüt Yayınları. s. 22. 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2023.
- ^ a b Yavru, Merve (2021). Doğu Karadeniz'de bir mimari temsiliyet okuması: Hazînedarzâdeler'in imar faaliyetleri (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi. s. 28. 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2023.
- ^ Doğan, Osman (2003). Tarih Boyunca Ünye. Ünye Belediyesi Kültür Yayını. s. 178.