Heimskringla
Snorri Sturluson (1179 – 1242) tarafından 1220 - 1235 yılları arası yazılan ve Norveç krallarının yaşam öykülerini anlatan saga türü destanın adıdır. Heimskringla 16 bölümden oluşmakta ve her bölüm ayrı bir kralın öyküsünü anlatmaktadır.
Heimskringla ismi eserin ilk iki kelimesi "Çep çevre dünya" anlamına gelen "Kringla heimsins" formülünden gelir (kringle, günümüzde kuzey avrupa'da simit tarzı yuvarlak bir yiyecek adıdır).
Snorri, kraliyet bağlantılı, bol kitaplı, kültür merkezi konumlu bir çiftlikte büyümüş, iyi bir evlilik yapmış, izlanda meclis başkanlığı yapmış, izlanda'nın en güçlüsü durumunda iken 1217-18de Tønsberg'e gitti. Orada norveç'in doğusuna hükmeden Inge Bårdsson yeni vefat etmişti, kardeşi Skule Bårdsson ile görüştü. Yüksek ihtimal Skule'nin isteği üzerine eseri yazmaya girişti. İzlanda geleneğince eser dana derisine izlanda dilinde yazıldı. Yeni seçilen daha önce sadece norveç'in batısına hükmeden kral Håkon başkaldıran rakibi Skule'yi ve onu destekleyen Snorri'yi öldürttü. Bu gözden düşme, iç savaşı bitirmiş merkezden uzaklık, peşinden kara ölüm felaketi sonucu Heimskringla bir süre pek önemsenmedi.
Matbaa devrimi ertesi 1500lü yılların sonuna doğru zamanın Danimarka hanedanı sagalarla ilgilendi. uzak bölgelerden bu tip eserlerden bulunabilenlerin gönderilmesi istendi. İzlanda'da sagaları dana derisine yazmak gelenekti. Kıtlık ve açlık olan zamanlarda bu kitaplardan giysi veya yemek yapmak ta olağandı. Gelenlerden Heimskringla 1599da danimarkaca'ya tercüme edildi 1633de basıldı. kopenhag'a gelen orijinaller bir yangında kaybedildi. Heimskringla'dan kalan tek bir sayfa izlanda'ya geri verildi. kitap 65 yıl sonra 1697de isveççeye, 205 yıl sonra (1838) norveççeye tercüme edilip basıldı.
Norveç meclisi 1896 yılında kısaltılmış ve bol resimli bir popüler sürümününün bol miktarda basılıp ucuza satılmasını sağladı. Bir süre sonra Norveç'teki her üç evden birinde bir kopyası bulunur hale geldi. Bunun Norveç'in ulus bilincinin gelişmesine büyük katkısı oldu. Nitekim İsveç'ten ayrılma, yeni kral, kutup bölgelerinde keşifler gibi kilit olaylar birazcık bu eserin etkisi diye düşünülüyor.[1]
Bir başka etkisi de ırkçı teorilerin gelişmesi ve nazilerin norveçlileri en temiz ari ırk olarak görmeleri oldu deniliyor. yeni çıkan viking temalı kültürel ürünlerle bu bozukluk büyük oranda savuşturuldu, yaklaşım genelde daha bilimsel.[1]
| Otorite kontrolü |
|
|---|
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b https://tv.nrk.no/program/KOID75004321 18 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Norveç'i kurtaran kitap? (Belgesel)