Heinrich Moritz Gaede
Heinrich Moritz Gaede | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 26 Mart 1795 Kieli Holstein Dükalığı |
| Ölüm | Ocak 1834 (38 yaşında) Liège, Belçika |
| Milliyet | Alman |
| Kariyeri | |
| Çalıştığı kurumlar | Liège Üniversitesi |
Heinrich Moritz Gaede veya Henri-Maurice Gaede (26 Mart 1795 - Ocak 1834), bir Alman doğa bilimci ve entomologdur.
Gaede, Kiel'de böcek bilimci olarak da tanınan tıp profesörü Christian Rudolf Wilhelm Wiedemann ile ve Berlin'de Karl Asmund Rudolphi ile çalıştı. İlk önce böceklerin karşılaştırmalı anatomisini ele aldı, ancak medusalar üzerine bir inceleme (1816) ile tanındı. 1817'de böceklerin ve solucanların anatomisi üzerine yazdığı tezle doktorasını aldı. Daha sonra İtalya'ya seyahat etmesi için Danimarka Kraliyet bursu aldı.
1818'de Rudolphi'nin tavsiyesi üzerine Gaede, yeni kurulan Liège Üniversitesi'nde ilk doğa tarihi (botanik, karşılaştırmalı anatomi, mineraloji, jeoloji, zooloji) profesörü ve üniversitenin botanik bahçelerinin müdürü oldu. 1828'de oradaki botanik bahçesindeki bitkilerin bir kataloğunu yayımladı. 1822-1923 yıllarında üniversite rektörü oldu. Yakın meslektaşı Richard Courtois'nın istediği makam, Gaede'nin hastalığı ve 1830'da Belçika'da yaşanan olaylar (Belçika Devrimi) nedeniyle tehdit edildi. Ancak Gaede, erken ölümüne kadar sandalyeyi elinde tuttu.
Son derece dindar olan Gaede (başlangıçta papaz olmak istiyordu), hayvan refahı için kampanya yürütmüştür.
Gaede, Beitrage zur Anatomie und Physiologie der Medusen, nebst einem Versuch einer Einleitung ueber das, was den altern Natursorschern in Hinsicht dieser Thiere bekannt war (1816) ve Beytrage zur Anatomie der Insekten Altona, J. F. Hammerich (1815) adlı eserleri yazmıştır.[1]
1819'da Gaede, Leopoldina'nın bir üyesi oldu.[2] Liège Üniversitesi'nin satın aldığı bir böcek koleksiyonu, yaklaşık 5800 bitkiden oluşan bir herbaryum ve bir mineral koleksiyonu bıraktı.
Gaede, Liège'deki Bahçıvanlık Derneği'nin bir üyesi ve ilk başkanıydı. Botanik Bahçelerinde olduğu gibi burada da Richard Courtois ile çalıştı.
Yayınları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beiträge zur Anatomie und Physiologie der Medusen, nebst einem Versuch einer Einleitung ueber das, was den alten Naturforschern in Hinsicht dieser Thiere bekannt war, 1816
- Beiträge zur Anatomie der Insekten. Altona, J. F. Hammerich, 1815
- Stilleben aus dem inneren Leben. Kiel, Universitätsbuchhandlung, 1833
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tuxen, SL 1973 "Entomoloji Sistematize Ediyor ve 1700-1815'i Açıklıyor". Smith, RF, Mittler, TE & Smith, CN (Ed.). Entomoloji Tarihi . Palo Alto, Yıllık İncelemeler A.Ş. : 95-118.
- ^ "Mitglieder". Nationale Akademie der Wissenschaften Leopoldina (Almanca). 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023.
