Henri de Rohan
Henri de Rohan (21 Ağustos 1579 – 13 Nisan 1638), Rohan Dükü ve Léon Prensi,[1] bir Breton-Fransız asker, yazar ve Fransız Din Savaşları sırasında Huguenotların lideriydi.
| Henri de Rohan | |
|---|---|
 Samuel Hoffmann tarafından resmedilmiş portresi, y. 1632 | |
| Doğum | 21 Ağustos 1579 Blain Şatosu, Fransa |
| Ölüm | 13 Nisan 1638 (58 yaşında) Bern, İsviçre |
| Defin yeri | Aziz Pierre Katedrali, Cenevre |
| Çatışma/savaşları | La Rochelle Kuşatması Huguenot isyanları |
| Ailesi | |
| Babası | Rohan Vikontu René |
| Annesi | Catherine de Parthenay |
| Eşi | Marguerite de Béthune |
| Çocukları | Marguerite de Rohan Tancrède de Rohan |
| Aile adı | Rohan ailesi |
Erken yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Rohan, Bretonya'daki Blain Şatosu'nda doğdu. Babası Rohan Vikontu René (1550-1586), Avrupa'nın köklü hanedanlarıyla bağlantılıydı ve aynı zamanda Fransa'nın en eski ve en seçkin ailelerinden birinin de başıydı.[2] Rohan, bilgili ve güçlü bir karaktere sahip olan annesi Catherine de Parthenay tarafından yetiştirildi. Doğuştan ailenin ikinci oğlu olan Henri, ağabeyi René’in genç yaşta ölümü üzerine hanedanın varisi hâline geldi. On altı yaşında saray ve ordu çevrelerinde görünmeye başladı ve kısa sürede IV. Henri’nin özel ilgisini kazandı. Condé Ailesi'nden sonra Fransız Protestanlarının doğal lideri olarak görülmesi de bu döneme rastlar.
1598’de imzalanan Vervins Barış Antlaşması'nın ardından, askerî kariyerine geçici olarak ara vermesi ve yaşının devlet görevleri için erken görülmesi nedeniyle seyahate çıktı.[3] 1600 yılında, İtalya, Almanya, Alçak Ülkeler ve İngiltere’yi kapsayan uzun bir Avrupa seyahati sırasında İskoçya’yı ziyaret etti.[3] Bu yolculuklar sırasında özellikle İngiltere’de I. Elizabeth tarafından şövalyelikle onurlandırıldı ve İskoçya Kralı VI. James tarafından Prens Charles’ın vaftiz babası yapıldı.[3] İskoçya’da bulunduğu sırada, VI. James tarafından saray çevrelerinde kabul edildi ve 1600 yılında Edinburgh’da onun onuruna bir ziyafet düzenlendi. Bu ziyaret kapsamında kraliyet ailesinin çeşitli üyeleriyle görüşen Rohan,[3] daha sonra seyahatlerini "Voyage du duc de Rohan, faict en l’an" adlı eserinde kaleme aldı. Eserde Danimarkalı Anne ve çocuklarına dair övgü dolu bir bölüm de yer almaktadır.[4]
Askeri kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Fransa’ya döndüğünde yirmi dört yaşındayken dük ve soylu unvanını aldı. 1603’te Sully Dükü Maximilien de Béthune’in kızı Marguerite de Béthune ile evlendi[1][5][6] ve bu evlilikten sonra Rohan ailesinin ikametgâhını Pontivy’ye taşıdı. 1610’da IV. Henri’nin ölümünün ardından,[6] 1615–1616 yıllarında naip Marie de' Médici'nin hükümetine karşı Huguenot ayaklanmasına liderlik etmiştir.[1][5] XIII. Louis döneminde, Kardinal Richelieu’nun etkisiyle Protestan hareket üzerindeki askerî ve siyasî baskı daha da yoğunlaştı.[6]
1617’de Béarn’da Katolik ibadetine izin verilmesi, daha önce tamamen Reformcu çizgide olan bölgede büyük bir tepkiye yol açtı ve Protestan direnişinin yeniden örgütlenmesini hızlandırdı.[6] Bu dönemde Rohan, 1620’li yıllarda Saintonge, Guyenne ve Languedoc gibi bölgelerde patlak veren iç savaşlarda, Huguenotların başlıca generali olarak öne çıkmış ve özellikle Languedoc’ta yürüttüğü seferlerde önemli başarılar elde etmiştir.[5] 1623 ve 1626 yıllarında XIII. Louis’nin hükümetiyle kısa süreli barışlar yapmasına rağmen, 1627’de La Rochelle Savaşı sırasında yeniden silahlanmış ve 1629’daki Alès Barışı’na kadar Languedoc’ta mücadeleyi sürdürmüştür.[5] La Rochelle'de sınırlı askerî başarılar elde etmesine rağmen, Protestan direnişinin son kalelerini uzun vadede korumakta zorlandı.[6] Bu savaşın olaylarını daha sonra Mémoires adlı eserinde anlatmıştır.
Venedik’te geçirdiği uzun bir sürenin ardından 1634’te[1] Fransa’ya dönen Rohan, Valtellina’da Habsburglara karşı yürütülen askerî harekâtın komutasına getirilmiştir. Askerî bakımdan başarılı olmasına rağmen yerel halkı Fransa yanlısı bir çizgiye çekememiş ve 1637’de bölgeden ayrılmak zorunda kalmıştır. Fransa için hâlâ tehdit olarak görüldüğünden Cenevre’ye çekilmiş, ardından Saksonya-Weimar Dükü Bernhard’ın hizmetine girmiştir.[5]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]
28 Şubat 1638’de Rheinfelden Muharebesi’nde yaralanıp ve esir edilmiştir.[7] Albay Taupadel tarafından esaretten kurtarılan Rohan, Bern kantonundaki Königsfeld Manastırı'na götürüldü[7] ve orada hayatını kaybetti.[5]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Voyage du duc de Rohan, faict en l’an
- Le Parfait Capitaine (1636) adlı askerî kuram eseri
- Traité du gouvernement des treize cantons
- Mémoires
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Henri de Rohan, Duc de Rohan, Prince de Léon". Erişim tarihi: 15 Aralık 2025.
- ^ Pardoe, Julia (1847). Louis XIV, and the Court of France in the Seventeenth Century: In Three Volumes (İngilizce). Bentley.
- ^ a b c d "Henri, Duke de Rohan, on King James VI and I | TOTA". www.tota.world. Erişim tarihi: 15 Aralık 2025.
- ^ P. Hume Brown, Early Travellers in Scotland (Edinburgh: James Thin, 1978), pp. 90–95.
- ^ a b c d e f "Huguenot | French Protestantism, Persecution & Migration | Britannica". Encyclopedia Britannica (İngilizce). Erişim tarihi: 15 Aralık 2025.
- ^ a b c d e "Henri de Rohan (1574-1638)". Musée protestant (İngilizce). 14 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2025.
- ^ a b Rohan, Henri duc de (1660). The Memoires of the Duke of Rohan: Or a Faithful Relation of the Most Remarkable Occurrences in France : Especially Concerning Those of the Reformed Churches There. From the Death of Henry the Great, Untill the Peace Made with Them, in June, 1629 ; Together with Divers Politick Discourses Upon Several Occasions. Written Originally in French (İngilizce). E.M.
