Herbert Adams Gibbons
Herbert Adams Gibbons (8 Nisan1880, Annapolis, Maryland - 7 Ağustos 1934, Grundlsee, Avusturya), Amerikalı gazetecidir. Türkiye'de daha çok Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş dönemi (1299/1303-1453) üzerine ortaya attığı iddialar ile tanınmaktadır. Ortaya attığı tezi genel olarak Osmanlıların devlet kurmak için gerekli olan unsurları İslamlaşan Rum tebâa ile İslam olmuş Türklerden hasıl bulduğudur. Tarihçi olmamasına rağmen büyük yankı uyandıran iddiaları çoğu Osmanlı tarihçisini anti-tez yaratmaya veya tez çürütmeye itmiştir.[1]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Princeton Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde eğitim gördü. Bir Presbiteryen papazı olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'a geldi (1909). Tarsus'ta Amerikan Koleji'nde, İstanbul'da ise Robert Kolej'de 1910-1913 yılları arasında dersler verdi. Osmanlı İmparatorluğunun İtalyan ve Balkan Savaşları ile I. Dünya Savaşı'nda Fransa, Mısır ve Sudan ülkelerinde ABD merkezli kuruluşlarda muhabirlik yaptı. 1916'da oldukça tartışmalara neden olan The Foundation of the Ottoman Empire (Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu) adlı eserini yayımladı. Bu eser dilbilimci Ragıp Hulûsi Özdem tarafından 1928'de Türkçeye çevrildi. Özellikle Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuad Köprülü (ona atıfta bulunarak Ömer Lütfi Barkan da) Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluşu adlı yapıtta Gibbons'un eserini eleştirdi. Kendisinin diğer yapıtları ise: The New Map of Europe (1914) ve Contemporary World History'dir (1932).[2]
Gibbons'u eleştiren isimlerden biri de Paul Wittek'tir. Onun Gazi tezi Osmanlı kuruluş tartışmalarında Gibbons'un iddiaları gibi oldukça tartışılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Barkan, Ömer Lütfi. Osmanlı İmparatorluğu'nda Kolonizatör Türk Dervişleri. Hamle Yayınevi. s. 1-2.
- ^ Gibbons (Herbert Adams) (Gelişim Yay. bas.). Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi c.8. 1986. s. 4558.
