Hesya Helfman
Hesya Helfman | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1855 Mazır, Minsk Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 1882 (26-27 yaşlarında) Sankt-Peterburg, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm sebebi | Peritonitis |
| Evlilik | Nikolay Kolodkeviç |
| Çocuk(lar) | 1 |
Hesya Mirovna Helfman [not 1] (Yidiş: העסיע העלפֿמאַן, Rusça: Геся Мировна (Мееровна) Гельфман, Rumence: Gesya Mirovna Gelfman. 1855, Mazyr - 1 Şubat 1882, Saint Petersburg) Narodnaya Volya'nın II. Aleksandr Suikastına karışan bir üyesiydi.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Helfman, evli evlilik 'den kaçındığı iddia edilen bir kadındı. Bir dikiş fabrikasında iş bulduğu için Kiev'e gitmek adına evden ayrılmıştır. 1870'lerin başlarında, Helfman Kiev'de, Lev Deutsch ve gelecekteki kocası Nikolay Kolodkeviç ile tanıştığı çeşitli devrimci kulüplerin aktif bir üyesiydi. Helfman, 1877 Elliler Davası (Процесс пятидесяти) sırasında Litovsky Kalesi'nde iki yıl hapis cezasına çarptırıldı ve 14 Mart 1879'da Novgorod eyaletine sürgüne gönderildi. Birkaç ay sonra kaçtı ve Saint Petersburg'daki Narodnaya Volya'ya katıldı. Muhtemelen Hesya'nın kuruluşa katılmasının sebebi, kocasının İcra Komitesi üyesi olmasından kaynaklanmaktaydı. 1881'de Helfman, cephe hattında olmasa da II. Aleksandr'a suikast düzenleyen Narodnaya Volya grubunun bir parçasıydı; görevi ise suikastın düzenleneceği evi belirlemekti ve burada bir süreliğine grubun bir başka üyesi olan Nikolay Sablin ile şüpheleri çekmemek adına evli bir çiftmiş gibi yaşadı.[3] Polis, Çar'a düzenlenen saldırıdan iki gün sonra dairelerine baskın düzenlediğinde, Sablin yakalanırken kendini vurdu.
Ölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mart 1881'deki Pervomartovtsy davası sırasında Helfman suçunu reddetti.[4] Ancak buna rağmen Çar'a yapılan saldırı eyleminde yer aldığı iddiasıyla asılarak ölüme mahkûm edildi.[5] Hüküm giydikten birkaç saat sonra, "...aldığım hüküm ile, hamileliğimin dördüncü ayında olduğumu beyan etmeyi ahlaki görevim olarak değerlendiriyorum " ifadesini kullandı. Kocası Nikolay Kolodkeviç de Ocak 1881'de tutuklanmıştı.[3] Çağdaş yasalara göre, anne karnındaki bebeğin masum olduğu düşünülürken hamile kadınların idam edilmesi yasaktı.Bu nedenle, Helfman'ın infazı doğumdan kırk gün sonrasına kadar resmen ertelendi ve bu arada Petro ve Pavel Kalesi'nde mahkûm edilecekti.[6] Üç ay sonra, Batı Avrupa'daki Sosyalistlerin infazına karşı yürütülen kampanya sayesinde[not 2] ve yabancı basında Helfman'ın cezasının eleştirilmesi üzerine cezası süresiz katorga[not 3] ile değiştirildi. Daha önce tutulduğu cezaevine geri transfer edildi. 5 Temmuz'da, hala Peter ve Paul Kalesi'ndeyken ve İçişleri Bakanı Kont Ignatiev'in izni ile Golos gazetesinden bir gazeteciyle röportaj (neredeyse bir buçuk saat sürdü) verdi. Davasında savunma avukatı Goerke adında bir avukatta bu sırada kendisine eşlik etmekteydi.[7] Bu röportaj sırasında, "uygun tıbbi ve kadın ihtiyaçlarının" eksikliğinden şikayetini dile getirdi. Helfman Ekim 1881'de cezaevinde doğum yaptı. Emniyet Müdürlüğünün talebi üzerine, doğumuna, mahkeme tarafından da istihdam edilen bir jinekolog yardımcı oldu. Perine yırtıldığı için ciddi bir maternal komplikasyonu vardı. Jinekoloğun hapishane doktorunun yarayı birlikte dikme önerisini reddettiği söylendi; her durumda helfman, hiç iyileşemedi. 24 Kasım'a kadar 17 Ocak 1882'de Lohusalık döneminde akut hale gelen peritonit geliştirdi.Yine de kızını doğumundan bebeğin ondan alındığı 25 Ocak'a kadar, yetimhaneye yerleştirildiği ve bilinmeyen ebeveynlerin çocuğu olarak kaydedildiği zamana kadar emzirdi.Sonraki tıbbi rapora göre, peritonit genelleşti ve aynı gün ateşe neden oldu.Kısa bir süre sonra çocuğu bilinmeyen bir hastalıktan öldü.[8][9] Helfman tedavi edilmeyen doğum sonrası komplikasyonların bir sonucu olarak gelişen iltihabından ötürü hapishanede öldü.[10] Çarlık yetkilileri Kolodkeviç'in bebeğin yasal velayeti talebini reddetti.[8] Kolodkeviç'te bir süre sonra 1884'te hapishanede hayatını kaybetti.[3]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Soyadı, Batı ülkelerinde Gelfman, Gel'fman, Guelfman olarak çeşitli şekilde ifade edilirken, ilk adı da Gesya, Gesia, Gesja, Guesia, Hesse, olarak ifade edilir.[1][2]
- ^ Bakınız The Times, 11 Mayıs 1881, s. 7. Marsilya'da, katılımcıların bir kısmının para cezasına ve / veya hapsedilmesine yol açan gösteriler de vardı;The Times, 1 Haziran 1881, s. 7.
- ^ Katorga, Rus İmparatorluğu'nda cezai bir çalışma sistemiydi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Times. London. 11 May 1881. p. 7.
- ^ The Times. London. 26 Mart 1881. s. 7
- ^ a b c Margaret Maxwell (1990). Narodniki women: Russian women who sacrificed themselves for the dream of freedom. Oxford: Pergamon Press. s. 77. ISBN 0-08-037461-1
- ^ The Times. Londra. 7 Nisan 1881. s. 5.
- ^ Schapiro, Leonard (December 1961). "The Rôle of the Jews in the Russian Revolutionary Movement". The Slavonic and East European Review. 40 (94): 152. JSTOR 4205328
- ^ "Latest Intelligence[ölü/kırık bağlantı]". The Times. Londra. 16 Nisan 1881. s. 5.
- ^ The Times. Londra. 7 Temmuz 1881. s. 5.
- ^ a b Kravets, Arkady S. (June 1999). "Ребенок № А-824 17 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". ЛЕХАИМ (in Russian). 6 (86).
- ^ "Геся Мировна Гельфман". Народная воля (Rusça). 1 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Петропавловская крепость (1871—1900 годы). Трубецкой бастион". 3 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2010.
