Hıtay
Hıtay (Osmanlıca: خطای; Uygurca: خىتاي, Xitay; Çince: 契丹, Qìdān) Orta Çağ Avrupa'sında kuzey Çin'e verilen addır. 10. yüzyılda Moğolistan'ın güneydoğu kesiminden göç eden ve Mançurya'nın bir bölümüyle Çin'in kuzeyini ele geçirerek bu toprakları 200 yıl elinde tutan yarı göçebe Hıtaylardan gelir.
Cathai ismi ortalama 1000 yılında yazılan Uygur Mani dini belgelerde kanıtlanmıştır.[1]
Divânu Lügati't-Türk'te Tawgaç: Maçin'in adıdır. Burası Çin'den dört ay uzaktadır. Çin, aslında üç bölüktür: Birincisi, Yukarı Çin'dir ki, doğudadır; buna "Tawgaç" derler. İkincisi, Orta Çin'dir; burası, "Xıtay" adını alır. Üçüncüsü, Aşağı Çin'dir, "Barxan" adı verilir; bu, Kaşgar'dadır. Lâkin şimdi "Maçin", "Tawgaç" diye tanınmıştır. "Xıtay" ülkesine de "Çin" denilmiştir.[2]
Kökenbilimsel sıralama
[değiştir | kaynağı değiştir]- Moğolca: Khyatad (Хятад) / Kitad
- Uygurca (Batı Çin): خىتاي, Xitay
- Kazakca: قىتاي, Қытай, Qıtay
- Tatarca: Qıtay
- Rusca: Kitay (Китай)
- Bulgarca: Kitay (Китай)
- Latince: Cataya, Kitai
- İspanyolca: Catay
- İtalyanca: Catai
- Portekizce: Cataio
- İngilizce ve Almanca: Cathay
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Cathay Encyclopaedia Britannica Online. Encyclopaedia Britannica. 2009. http://search.eb.com/eb/article-9020800. (İngilizce)
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 343, 483
 | Çin Halk Cumhuriyeti'deki yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |