Horum Höyük
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Horum Höyük |
| il: | Gaziantep |
| İlçe: | Nizip |
| Köy: | Toydemir |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Horum Höyük, Gaziantep'in Nizip İlçesi'nin 15 km. kuzeyinde Fırat'ın batı kıyısında yer alan bir höyüktür.
Kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Birecik Barajı ve Karkamış Barajı Göllerinin altında kalacak olan arkeolojik yerleşimler konusunda bölgede araştırma yapan Guillermo Algaze ekibi tarafından 1989 yılında tespit edilmiştir. Höyüğün 6,4 hektarlık bir alana yayıldığı saptanmıştır. Yerleşmenin Birecik Baraj Gölü suları altında kalacağının anlaşılması üzerine dört yıl süresince kurtarma kazıları yapılmıştır. Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü'nden Catherine Marro ve Aksel Tibet yönetimi ile Gaziantep Müzesi başkanlığında 1996 yılında kazılara başlanmış, 1999 yılında sona erdirilmiştir.[1]
Tabakalanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Höyüğün MÖ 5. binden 2. başlarına kadar iskan gördüğü anlaşılmaktadır. Buna göre kültür katları, Erken Tunç Çağı, Erken Demir Çağı, Helenistik Dönem, Roma|Roma Dönemi ve İslam Dönemi olarak görülmektedir. Bu dönemlerden MÖ 3. binde, Erken Tunç Çağı'na tarihlenen kültür katında, yoğun bir yerleşme olduğu anlaşılmaktadır.[1] MÖ 6. bin sonlarına tarihlenen bazı buluntular ortaya çıkarılmış olsa da, bu kadar eski tarihlere ait fazla bir kalıntı bulunmamıştır. Bu durum, Fırat yatağının batıya doğru yer değiştirmesiyle yerleşimin MÖ 3. bin öncesine ait arkeolojik tabakaları süpürüp götürmüş olmasına bağlanmaktadır.[2]
Buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]Erken Tunç Çağı mimarisi taş temeller üzerinde kerpiç duvar tekniğindedir. Duvarların 1 metre kalınlıkta yapıldıkları görülmektedir. Bu kültür katında bulunan çanak çömlek, Kurban Höyük III (Şanlıurfa) ile Suriye'deki Hammam et- Turkman, Tell Hadidi, Til Barsib, Tell Qra Quzag III, Tell Banat, Tell Siyuh Fugani çanak çömleğiyle benzerlik gösterdiği söylenmektedir.[1]
Erken Tunç Çağı tabakalarında bir sanduka mezar ve bir çömlek mezar ortaya çıkarılmıştır. Çömlek mezarda bir yaşından küçük bir bebeğe ve bir cenine ait kemikler bulunmuştur. Çömlek çevresine iç içe konmuş on iki minyatür kap bırakılmıştır. Sandık mezarda ise üç minyatür kapla yuvarlak başlı bir tunç iğne, gömüt hediyesi olarak bırakılmıştır. Sadık mezarda 5 – 9 yaşlarında bir çocuğa ait kemikler vardır.[3]
Orta Çağ yerleşmesindeki kazılarda açığa çıkarılan ve bir yer altı deposu olduğu düşünülen yapının MS 12. ve 13. yüzyıla tarihlendiği belirtilmektedir. Ayrıca Fırat kıyısında bir liman ve bu limana ait bir mendirek kalıntıları bulunmuştur.[4]
Değerlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]Erken Tunç Çağı yerleşimi kalın bir katman oluştursa da büyük bir yerleşim olarak görülmemektedir. Ancak daha sonraki yerleşimlerin önemli bir kent olduğu söylenmektedir.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları
- ^ C. Marro, A. Tibet, R. Ergeç, Horum Höyük 1998 Çalışmaları – 21. Kazı Sonuçları Toplantısı Cilt 1 Sh.: 171
- ^ C. Marro, A. Tibet, R. Ergeç, Horum Höyük 1998 Çalışmaları – 21. Kazı Sonuçları Toplantısı Cilt 1 Sh.: 170
- ^ C. Marro, A. Tibet, R. Ergeç, Horum Höyük 1998 Çalışmaları – 21. Kazı Sonuçları Toplantısı Cilt 1 Sh.: 168