Hovsep Emin
Hovsep Emin Յովսէփ Էմին | |
|---|---|
 Genç Emin, Kalküta | |
| Doğum | 1726 Hemedan, İran |
| Ölüm | 2 Ağustos 1809 Kalküta, Hindistan |
| Defin yeri | Kalküta, Hindistan |
| Milliyet | Ermeni |
| Evlilik | Thangoom-Khatoon Emin |
| Çocuk(lar) | Arşak, Hovsep |
| Ebeveyn(ler) | Hovsep, (Annesinin ismi bilinmiyor) |
Hovsep Emin, (Ermenice: Յովսէփ Էմին; 1726 - 2 Ağustos 1809), Ermenistan'ın İran ve Osmanlı yönetiminden kurtuluşunu sağlamaya çalışan Hint-Ermeni gezgin, yazardır. İlk kez 1792'de Londra'da basılan Ermeni Hovsep Emin'in Hayatı ve Maceraları adlı otobiyografisi kendisi tarafından İngilizce yazılmıştır.
1726'da Hemedan'da doğup[1] Kalküta'da büyümüştür.[2]. Orada İngilizce öğrenmiştir.[3] Gençliğinde Londra'ya gitti, orada askeri eğitim almış ve Yedi Yıl Savaşı'nda savaşmıştır. 1759-1760 yıllarında ilk kez Ermenistan'a gitti ve yol boyunca Ermeni köylülere kurtuluş fikirlerini anlatmıştır. Daha sonra Ermenistan'ın kurtuluşu programına destek aramak üzere Rusya'ya gitmiştir. 1763'te bir grup destekçisiyle birlikte Rusya'dan Gürcistan'a gitmiş ve Gürcü kralı II. Erekle tarafından kabul edilmiştir. Emin, Erekle'nin desteğiyle sonunda bir isyan çıkarmayı umarak Osmanlı Ermenistan'ıyla temaslar kurmuştur. Ancak 1764'te Gürcü kralı Emin'i sürgüne göndermiş ve o da Karabağ'ın Ermeni melikleri (prensleri) arasında planlarına destek toplama girişiminde başarısız olmuştur. Emin sonunda Hindistan'a dönmüş ve burada Ermeni yazar Şahamir Şahamiryan'ın yakın işbirlikçisi olmuştur. Emin, 1777'den 1783'e kadar İran'ın Yeni Culfa kentinde yaşamış ve Ermenistan'a dönüp devrimci faaliyetlerine devam etmeye çalışmaları başarısızlıkla sonuçlanmıştır. 1783 yılında son kez Hindistan'a dönmüş ve hayatının geri kalanını orada geçirmiştir.
Emin, Avrupa Aydınlanması'nın fikirlerini benimsemiş ve bunları yurttaşlarına yaymaya çalışmıştır. İdealleri ve faaliyetleri nedeniyle Ermeni din adamları tarafından eleştirilmesine ve zulme uğramasına rağmen, bugün Ermeniler tarafından ulusal bir kahraman ve Ermeni Ulusal Hareketi'nin öncüsü olarak anılmaktadır. Hindistan'dan Britanya'ya seyahat eden ve seyahatlerini bir Avrupa dilinde yazan ilk Asyalı olarak tanımlanır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Ioannisi︠a︡n 1989, s. 10.
- ^ Ioannisi︠a︡n 1989, s. 11.
- ^ Emin 1918, s. 19.
Genel
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aslanian, Sebouh D. (2012). "A Reader Responds to Joseph Emin's Life and Adventures: Notes toward a "History of Reading" in Late Eighteenth Century Madras". Handes Amsorya (İngilizce) (1–12): 363-418.
- Emin, Emin Joseph (1918). Apcar, Amy (Ed.). Life and Adventures of Emin Joseph Emin, 1726–1809 (PDF) (İngilizce) (2. bas.). Kalküta: Baptist Mission Press.
- Fisher, Michael H. (2004). Counterflows to Colonialism: Indian Travellers and Settlers in Britain, 1600–1857. Delhi: Permanent Black. ISBN 81-7824-077-7.
- Hovhannisyan, A. (1978). "Ēmin Hovsepʻ". Hambardzumyan, Viktor (Ed.). Sovyet Ermeni Ansiklopedisi (Ermenice). 4. Erivan. s. 45.
- Ioannisi︠a︡n, A. R. (1989). Iosif Ėmin (Rusça). Erivan: Izd-vo AN Armi︠a︡nskoĭ SSR.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- (Rusça) Одной жизни мало. A historical novel about Joseph Emin by Eduard Avagyan
- (Rusça) "Joseph Emin" by A. R. Ioannisian, Yerevan, 1989.
- (İngilizce) The Life and Adventures of Joseph Emin By Joseph Emin, revised by Amy Apcar.
