Işık gölge
Işık gölge (İtalyanca: chiaroscuro), sanatta karanlık ve aydınlığın oluşturduğu zıtlık için kullanılan bir terimdir. Terim çoğunlukla tüm düzenlemeyi etkileyen, vurgulanmış zıtlıklar için kullanılır. Fakat ressamlar ve sanat tarihçileri vücut gibi üç boyutlu nesnelere hacim kazandırmak için yapılan, güçlü olmayan etkiler için de kullanırlar.
Terimin daha özel kullanımına "ışık gölgeli tahta basma kalıbı"nda (İngilizce: "chiaroscuro woodcut") rastlanır. Bu terim her bir katmanında farklı renkler kullanılan tahta basma kalıpları anlatmak için kullanılır. İlk önce resim sanatında ortaya çıksa da artık sinema ve fotoğraf için de kullanılmaktadır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Işık gölge teriminin kökeni Rönesans döneminde renkli kâğıtlar üzerine yapılan çizimlerden gelir. O dönemde ressamlar beyazdan siyaha doğru ton çalışması yapıyorlardı.[1][2] Bu çalışma daha sonra geleneğe dönüştü. Işık gölge kullanarak yapılan tahta baskılar ise bu tekniği taklit edenler tarafından ortaya çıkarıldı.[3]
İtalyan sanatından bahsedildiğinde terim bazen iki renkle boyanmış görüntüler için kullanılır.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Resimde ışık gölge
-
Fra Angelico 1450'de bu tekniği kullanıyordu. -
Botticelli'nin Aziz Sebastian'ı, 1474. -
Velázquez özellikle yüz ve kıyafetlerde kullandı. -
Vermeer'in ışığı kullanımı kompleks ve farklıydı.
- Fotoğrafta ışık gölge
-
Portre
- Yüzlerde ışık gölge
-
José de Ribera'dan Aziz Jerome -
Rembrandt'dan kırmızılar içindeki yaşlı adam -
John Everett Millais'nin otoportresi -
William-Adolphe Bouguereau'dan örgü ören kadın
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Harvard Sanat Müzesi Sözlüğü 21 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (30 Ağustos 2007'de erişildi)
- ^ "Bir diğer örnek". 20 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2008.
- ^ David Landau ve Peter Parshall, The Renaissance Print, sayfa 180-84; Yale, 1996, ISBN 0-300-06883-2
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Işık gölge tahta basma kalıbı (Metropolitan Museum of Art Timeline of Art History)'de 1 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Işık gölge tahta basma kalıbı (Spencer Sanat Müzesi, Kansas)
- Evansville Üniversitesi'nden ışık gölge modelleme 12 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tate, Londra'daki tanımı
- Suzanne Buchan makalesi Hareketli Işık Gölge, (fotoğraf ve sinema hakkında)
