Itinerarium Burdigalense

Yazmanın ilk sayfası, Fransız Ulusal Kütüphanesi

Itinerarium Burdigalense (yahut Itinerarium Hierosolymitanum) günümüze ulaşan en eski Kutsal Topraklara seyahat (hac) el kitabıdır. Burdigalalı (Bordeaux) adı bilinmeyen bir hacı tarafından MS 333-334 yıllarında kaleme alınmıştır.

Hacının rotası Kuzey İtalya, Tuna deltası, Konstantinopolis, Küçük Asya, Suriye üzerinden kara yoluyla Kutsal Topraklara gitmekteydi. Kutsal Topraklarda Kudüs, Eriha, Lut Gölü, Beytüllahim ve El-Halil gibi mevkiileri ziyaret eden anonim hacı, dönüş yolunda Makedonya, Otranto ve Roma üzerinden Milano'ya gelmiştir. Seyahat burada sonlanmaktadır. Hacı'nın Bordeaux'ya geri dönüp dönmediği yazılmamıştır.

Yazma içerisinde mutationes olarak adlandırılan at değiştirme ve dinlenme istasyonları ve mansiones adı verilen hanlar ve bunların birbirleri arasındaki mesafeler verilmiştir. Tüm verilen bu sayılardan hacının 10.000 kilometre seyahat edip, 20 farklı roma eyaletinden geçtiği anlaşılmaktadır. Sadece Konstantinopolis ve Kudüs arasındaki seyahati iki ay sürmüştür.

Yazarın genellikle bir erkek olduğu düşünülse de, Egeria gibi kadın hacıların da bu tarihlerde böylesi hac seyahatleri yaptıkları bilindiğinden, bu ihtimal göz ardı edilmemelidir.

Literatür

• Manfred Fuhrmann: Das Itinerarium Burdigalense, auch Itinerarium Hierosolymitanum. In: Reinhart Herzog (Hrsg.): Restauration und Erneuerung. Die lateinische Literatur von 284 bis 374 n. Chr. (= Handbuch der lateinischen Literatur der Antike, Band 5). C. H. Beck, München 1989, S. 97–99.
• Laurie Douglass: A New Look at the Itinerarium Burdigalense. In: Journal of Early Christian Studies Band 4, 1996, S. 313–333.
• Georg Röwekamp: Itinerarium Burdigalense. In: Lexikon der antiken christlichen Literatur. 2. Auflage. Herder, Freiburg 1999, S. 324.
• Jaś Elsner: The Itinerarium burdigalense. Politics and salvation in the geography of Constantine's empire. In: Journal of Roman Studies Band 90, 2000, S. 181–195.