J2345-0449
| J2345-0449 | |
|---|---|
Hubble Uzay Teleskobu tarafından elde edilen J2345-0449'un görüntüsü. | |
| Gözlem verisi (Dönem J2000) | |
| Takımyıldız | Kova |
| Sağ açıklık (α) | 23sa 45d 32,7s[1] |
| Dik açıklık (δ) | -04° 49′ 25″[1] |
| Galaksi sınıfı | Sy1[2] |
| Görünür büyüklük (B) | 15,88[2] |
| Görünür boyut (V) | 0,62′ × 0,31′[1] |
| Özellikler | |
| Kırmızıya kayma (z) | 0,075566 ± 0,000150[1] |
| Helyo dikey hız () | (22654 ± 45) km/s[1] |
| Mesafe | 981,73 Mly (301 Mpc)[1] |
| Katalog belirtmeleri | |
LEDA 1052974 • GRS J2345-0449 • 2MASX J23453268-0449256 • 6dF J2345327-044925 • WISEA J234532.73-044925.3 | |
J2345-0449 (veya 2MASX J23453268-0449256), Kova takımyıldızında yaklaşık olarak 981,73 Mly (301 Mpc) uzaklıkta bulunan bir sarmal gökadadır.[1] Merkezinde aktif bir galaktik çekirdek barındırır ve bir radyo gökada olarak sınıflandırılır. Bu gökada, kendi sarmal yapısından yaklaşık 1,6 Mpc uzaklığa ulaşan relativistik jetler püskürtür. Bu da bu jetleri, bilinen en büyük ve en nadir jetler arasına sokmaktadır.[3][4] 2014 yılında amatör gökbilimciler tarafından keşfedilmiştir ve ESO 0313-192 ile Speca'dan sonra bu özelliğe sahip üçüncü sarmal gökada (DRAGN) olma özelliği taşır.[3]
Fiziksel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]0,0755 kırmızıya kayma değeriyle[1] megaparsek ölçekli bir nesne olan J2345-0449, yerel evrende bulunan en büyük ve en kütleli sarmal gökadalardan biridir.[5][6] Aynı zamanda, gökadanın sergilediği birbiriyle neredeyse aynı doğrultuda uzanan ve genişlikleri yaklaşık 387,2 kpc ile 1,63 Mpc'ye ulaşan iki ayrı radyo lobu yapısı sayesinde, şimdiye kadar keşfedilmiş en büyük radyo kaynaklarından biri olarak kabul edilir.[3] Very Large Array (VLA) teleskobuyla 6 cm dalga boyunda yapılan görüntülemelere göre, içteki radyo lobları ya Fanaroff-Riley Sınıf I ya da FR II morfolojisi olarak sınıflandırılır.[7] 2025 yılında yapılan daha ileri bir çalışma, bu iç radyo loblarının 387,2 kpc'ye kadar uzandığını göstermiştir.[8]
J2345-0449, gökada merkezinden r ≥ 10 kpc mesafelerde Vrot = 371/sin(i) = 429 ± 30 km s−1 gibi yüksek bir dönüş hızına sahiptir.[9] Yıldızlarının toplam kütlesi Mstellar = 4 × 1011 M☉ olarak hesaplanmıştır ve gökadayı saran 24 kpc çapında bir moleküler gaz halkası bulunmaktadır. Gökadanın yıldız oluşum hızının yüzey yoğunluğu ΣSFR = 1,8 × 10−3 M☉ yıl−1 kpc−2 olarak ölçülmüştür.[10] Ancak bu değer, Kennicutt-Schmidt yasasının öngördüğünden 30 ila 70 kat daha düşüktür.[11]
J2345-0449'un kara delik kütlesi
[değiştir | kaynağı değiştir]J2345-0449'un merkezinde klasik bir şişkinlik yapısı olmaması, kara deliğinin kütlesini tahmin etmeyi zorlaştırmaktadır. Bagchi'ye göre kara deliğin kütlesi 2,5 ± 0,5 × 108 M☉'dir. Kayhan Gültekin tarafından önerilen MBH-σ ilişkisi (kara delik kütlesi ile gökadanın merkezi yıldızlarının hız dağılımı arasındaki ilişki) kullanılarak yapılan daha sonraki hesaplamalar ve gözlemler ise kütlenin 1,4 × 109 M☉ olduğunu göstermektedir.[12] Buna karşılık McConnell & Ma tarafından ortaya konan M-σ ilişkisini referans alan araştırmacılar,[13] J2345-0449'daki kara deliğin gerçek kütlesinin 5 × 109 M☉ olduğunu öne sürmektedir.[9]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- WikiSky'da J2345-0449: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hidrojen α, X-Ray, Astrofoto, Gök Haritası
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h "NED results for object LEDA 1052974". NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE. 23 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2025.
- ^ a b "LEDA 1052974 -- Seyfert 1 Galaxy". SIMBAD. 22 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2025.
- ^ a b c Bagchi, Joydeep; Vivek, M.; Vikram, Vinu; Hota, Ananda; Biju, K. G.; Sirothia, S. K.; Srianand, Raghunathan; Gopal-Krishna; Jacob, Joe (5 Haziran 2014). "Megaparsec Relativistic Jets Launched from an Accreting Supermassive Black Hole in an Extreme Spiral Galaxy". The Astrophysical Journal. 788 (2): 174. arXiv:1404.6889
. Bibcode:2014ApJ...788..174B. doi:10.1088/0004-637x/788/2/174. ISSN 0004-637X.
- ^ Walker, Stephen (1 Eylül 2013). "Detecting the hot gaseous halo around an extremely massive and relativistic jet launching spiral galaxy". Chandra Proposal: 3824. Bibcode:2013cxo..prop.3824W. 16 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi2 Haziran 2025.
- ^ Posti, Lorenzo; Fraternali, Filippo; Marasco, Antonino (1 Haziran 2019). "Peak star formation efficiency and no missing baryons in massive spirals". Astronomy and Astrophysics. 626: A56. arXiv:1812.05099
. Bibcode:2019A&A...626A..56P. doi:10.1051/0004-6361/201935553. ISSN 0004-6361. 16 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi2 Haziran 2025.
- ^ Bagchi, Joydeep; Ray, Shankar; Dhiwar, Suraj; Dabhade, Pratik; Barth, Aaron; Ho, Luis C.; Mirakhor, Mohammad S.; Walker, Stephen A.; Nesvadba, Nicole (3 Mayıs 2024), Unveiling the Bulge-Disc Structure, AGN Feedback, and Baryon Landscape in a Massive Spiral Galaxy with Mpc-Scale Radio Jets, arXiv:2405.01910
- ^ Parma, P. (1982), "Westerbork Observations of Low Luminosity Radio Sources", Extragalactic Radio Sources, Dordrecht: Springer Netherlands, ss. 193-194, doi:10.1007/978-94-009-7781-5_55, ISBN 978-94-009-7783-916 Temmuz 2024
- ^ Bagchi, Joydeep; Ray, Shankar; Dhiwar, Suraj; Pandge, Mahadev B; Dabhade, Pratik; Barth, Aaron J; Ho, Luis C; Mirakhor, Mohammad S; Walker, Stephen A; Nesvadba, Nicole; Combes, Francoise; Fabian, Andrew; Jacob, Joe (17 Mart 2025). "Unveiling the bulge–disc structure, AGN feedback, and baryon landscape in a massive spiral galaxy with Mpc-scale radio jets". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 538 (3): 1628-1652. arXiv:2405.01910
. doi:10.1093/mnras/staf229
. ISSN 0035-8711.
- ^ a b Walker, S. A.; Bagchi, J.; Fabian, A. C. (9 Nisan 2015). "A deep Chandra observation of the hot gaseous halo around a rare, extremely massive and relativistic jet launching spiral galaxy". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 449 (4): 3527-3534. arXiv:1411.1930
. doi:10.1093/mnras/stv616
. ISSN 0035-8711.
- ^ Nesvadba, N. P. H.; Wagner, A. Y.; Mukherjee, D.; Mandal, A.; Janssen, R. M. J.; Zovaro, H.; Neumayer, N.; Bagchi, J.; Bicknell, G. (1 Ekim 2021). "Jet-driven AGN feedback on molecular gas and low star-formation efficiency in a massive local spiral galaxy with a bright X-ray halo". Astronomy & Astrophysics (İngilizce). 654: A8. arXiv:2103.12816
. Bibcode:2021A&A...654A...8N. doi:10.1051/0004-6361/202140544. ISSN 0004-6361. 17 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi2 Haziran 2025.
- ^ Drevet Mulard, M.; Nesvadba, N. P. H.; Meenakshi, M.; Mukherjee, D.; Wagner, A.; Bicknell, G.; Neumayer, N.; Combes, F.; Zovaro, H.; Janssen, R. M. J.; Bagchi, J.; Dabhade, P.; Prunet, S. (1 Ağustos 2023). "Star formation in a massive spiral galaxy with a radio-AGN". Astronomy and Astrophysics. 676: A35. Bibcode:2023A&A...676A..35D. doi:10.1051/0004-6361/202245173. ISSN 0004-6361.
- ^ Gültekin, Kayhan; Cackett, Edward M.; Miller, Jon M.; Di Matteo, Tiziana; Markoff, Sera; Richstone, Douglas O. (1 Kasım 2009). "The Fundamental Plane of Accretion onto Black Holes with Dynamical Masses". The Astrophysical Journal. 706 (1): 404-416. arXiv:0906.3285
. Bibcode:2009ApJ...706..404G. doi:10.1088/0004-637X/706/1/404. ISSN 0004-637X. 16 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi2 Haziran 2025.
- ^ McConnell, Nicholas J.; Ma, Chung-Pei (1 Şubat 2013). "Revisiting the Scaling Relations of Black Hole Masses and Host Galaxy Properties". The Astrophysical Journal. 764 (2): 184. arXiv:1211.2816
. Bibcode:2013ApJ...764..184M. doi:10.1088/0004-637X/764/2/184. ISSN 0004-637X. 16 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi2 Haziran 2025.