JScript
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Haziran 2025) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
JScript, Microsoft tarafından geliştirilen ve ECMAScript standardına dayalı bir betik dili olup, özellikle Microsoft Internet Explorer web tarayıcısı ve HTML Uygulamaları (HTA) ile birlikte, ayrıca bağımsız bir Windows betik dili olarak kullanılmaktadır. JScript, Microsoft'un Active Scripting altyapısı üzerinde çalışan bir motor olarak tasarlanmıştır. Bu sayede Internet Explorer, Active Server Pages (ASP) ve Windows Script Host gibi Active Scripting'i destekleyen uygulamalarda kullanılabilir. Aynı ortamda JScript'in yanı sıra VBScript ve PerlScript gibi farklı diller de çalıştırılabilir.
Tarihçe ve özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]JScript, ilk olarak 1996 yılında Internet Explorer 3.0 ile birlikte tanıtılmıştır. Temel olarak Netscape’in JavaScript diline alternatif olarak geliştirilmiş ve ECMAScript standardının bir türevidir. Microsoft, “JavaScript” markasıyla ilgili yasal sorunları aşmak için kendi uygulamasına “JScript” adını vermiştir. Temelde JScript ve JavaScript aynı ECMAScript standardını paylaşsa da, JScript’e özgü bazı eklentiler ve farklılıklar bulunur. Örneğin, JScript’te koşullu derleme (conditional compilation) gibi, ECMAScript standardında olmayan bazı özellikler mevcuttur.
JScript dosyaları genellikle .js, .jse, .wsf veya .wsc uzantılarına sahiptir. JScript, dinamik, zayıf ve ördek tipi (duck typing) kullanan bir dil olarak tanımlanır.
Kullanım alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]JScript, başta Internet Explorer olmak üzere, Active Scripting’i destekleyen tüm Windows tabanlı uygulamalarda kullanılabilir. Özellikle web sayfalarının dinamikleştirilmesi, sunucu tarafı betikleme (ASP), sistem otomasyonu ve Windows Script Host ile günlük görevlerin otomasyonu gibi alanlarda yaygın olarak kullanılmıştır.[1]
JScript .NET
[değiştir | kaynağı değiştir]JScript’in .NET Framework üzerinde çalışan ve nesne yönelimli programlama özellikleri eklenmiş sürümü JScript .NET’tir. JScript .NET, klasik JScript’e tam geriye dönük uyumluluk sunar ve Common Language Runtime (CLR) üzerinden .NET kütüphanelerine erişim sağlar. JScript .NET, Microsoft’un Visual Studio .NET geliştirme ortamı tarafından tam olarak desteklenmemektedir.
| Sürüm | Platform | Çıkış Tarihi | Tanıtıldığı Ürün | Dayandığı Standart |
|---|---|---|---|---|
| 7.0 | .NET Framework 1.0 | 2002 | Microsoft .NET Framework 1.0 | ECMAScript 3. sürüm |
| 7.1 | .NET Framework 1.1 | 2003 | Microsoft .NET Framework 1.1 | ECMAScript 3. sürüm |
| 8.0 | .NET Framework 2.0 | 2005 | Microsoft .NET Framework 2.0 | ECMAScript 3. sürüm |
JScript ve JavaScript karşılaştırması
[değiştir | kaynağı değiştir]JScript ve JavaScript, temelde aynı ECMAScript standardına dayansa da, aralarında bazı farklar vardır. JScript, Microsoft tarafından geliştirildiği için özellikle Internet Explorer ve Windows Script Host ortamlarında daha fazla özellik ve entegrasyon sunar. JavaScript ise başta Netscape ve Mozilla olmak üzere, farklı tarayıcılar ve platformlar için geliştirilmiştir.
Sürüm geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]| Sürüm | Çıkış Tarihi | Tanıtıldığı Ürün | JavaScript Karşılığı |
|---|---|---|---|
| 1.0 | Ağustos 1996 | IE 3.0 | 1.0 |
| 2.0 | Ocak 1997 | IIS 3.0 | 1.1 |
| 3.0 | Ekim 1997 | IE 4.0 | 1.3 |
| 5.0 | Mart 1999 | IE 5.0 | 1.5 |
| 5.6 | Ekim 2001 | IE 6.0 | 1.5 |
| 5.7 | Kasım 2006 | IE 7.0 | 1.5 |
| 5.8 | Mart 2009 | IE 8.0 | 1.5 |
| 9.0 | 2011 | IE 9.0 | 1.8.5 |
Güvenlik
[değiştir | kaynağı değiştir]JScript, geçmişte çeşitli güvenlik açıkları ve istismarlarla gündeme gelmiştir. Bu nedenle Microsoft, kullanıcıların güvenliği için JScript’in devre dışı bırakılmasına olanak tanıyan seçenekler sunmuştur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Onur Altuntaş. "PROGRAMLAMA DİLLERİ MODÜLÜ" (PDF). 23 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2025.
