Janko Bobetko
| Janko Bobetko | |
|---|---|
 1957 yılında General Janko Bobetko | |
| Doğum | 10 Ocak 1919 Crnac, Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı'ndaki |
| Ölüm | Zagreb, Hırvatistan |
| Bağlılığı | Yugoslav Halk Ordusu |
| Rütbesi | Korgeneral |
| Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı |
Janko Bobetko (10 Ocak 1919 – 29 Nisan 2003) II . Dünya Savaşı'na ve daha sonra Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı Savaşı'na katılan Hırvat bir generaldi. Yugoslavya'daki II. Dünya Savaşı sırasında ilk anti-faşist askerî birlik olan I. Sisak Partizan Dekolmanı'nın kurucu üyelerinden biriydi. Daha sonra Yugoslav Halk Ordusunda (JNA) askeri bir kariyeri oldu. 1992 yılında Hırvat Ordusu (HV) Genelkurmay Başkanı oldu ve 1995 yılında emekli olana kadar görev yaptı. Bobetko Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından savaş suçlarıyla suçlandı, ancak yargılanmadan önce öldü. Daha sonra başka bir davada Bosna-Hersek'teki suçlar için suçlu bulundu ama temyizde karar bozuldu.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bobetko, Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı'ndaki Sisak'daki Crnac köyünde doğdu.[1] Zagreb Üniversitesi'ndeki veteriner fakültesinde okudu, ancak Hırvat Nazi yanlısı olan yetkililer faşist karşıtı görüşleri için onu üniversiteden kovdular.[2]
II. Dünya Savaşı ve Yugoslav ordusu kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Temmuz 1941'de Sisak yakınlarındaki Brezovica Ormanı'nda 1. Sisak Partizan Dekolmanı antifaşist birliğine katıldı. Bobetko, 1941-45 yılları arasında Yugoslav Partizanları ile beraber savaştı. Babası ve üç erkek kardeşi Nazi bağlı Ustashe tarafından öldürüldü.[2][3]
Savaş sonrası dönemde, Yugoslav Halk Ordusu Askerî Akademisi'nden mezun oldu ve teğmenlik rütbesine yükseldi. 1970'lerin başındaki Hırvat Bahar döneminde, Yugoslavya içindeki Hırvatistan için daha fazla özerklik destekliyordu ve Tito'nun eski Yugoslavya'daki ayrılıkçılar ve milliyetçilere yaptığı baskıdan sonra 1972'de YPA'dan kovuldu.[4]
Bağımsız Hırvatistan’da servis
[değiştir | kaynağı değiştir]20 Kasım 1992'de Bobetko, Hırvatistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı seçildi.[4]
1993 yılında, Gospić kasabasınına egemen olan Sırp Krajina'ya karşı yapılan Medak Operasyonu sırasında Hırvat askerleri insanlığa karşı suçlar işlemek ve savaş geleneklerini ihlal etmekle suçlandı. Gospiçdaki Sırp bombardımanı son vermek amacıyla yapılan operasyonu 1996 yılında yazdığı anı yazısında "muhteşsem" olarak tanımladı.[2]
15 Temmuz 1995'te Fırtına Operasyonu'ndan kısa bir süre önce Başkan Franjo Tuđman Bobetko yerine Zbetimir Červenko'yiGenelkurmay Başkanı olarak tayin etti. Daha sonra 1995 yılında Hırvat parlamento seçimlerinde Hırvat Demokrat Birliği (HDZ) seçim listesinde seçildi ve 1999 yılına kadar milletvekili olarak görev yaptı.[5]
2000 yılında Bobetko, On İki General'in Mektubunun en önde gelen imzacısıydı. Eylül 2002'de, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Bobetko'yu suçladı.[4] Mahkemede aranan en kıdemli Hırvat subaydı.[4] Bobetko, iddianameyi kabul etmedi. Bobetko iddianamenin tüm askerî operasyonun meşruiyetini sorguladığını iddia etti ve mahkemeye teslim olmayı reddetti. Kamu göruşü Bobetko'dan yana olduğu için mesele uzadı ve SDP-HSLS koalisyonu altında olan Hırvat hükûmeti iade talebi konusunda hakkında bir karar vermeden önce Bobetko 2003 yılında 84 yaşında öldü.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Janko Bobetko (Croatian military)". Britannica Online Encyclopedia (2009); accessed 6 September 2009.
- ^ a b c d "Janko Bobetko, 84, Is Dead; Fought to Free Croatians 30 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". The New York Times (30 April 2003). Accessed 6 August 2008.
- ^ General Janko Bobetko obituary 12 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Daily Telegraph (30 April 2003); accessed 6 September 2009.
- ^ a b c d "Janko Bobetko". Encyclopædia Britannica. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019.
Bobetko was among those advocating greater autonomy for Croatia until Tito cracked down on the movement in 1972 and dismissed all of its supporters.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2019.
