Jarkent Camii
Jarkent Camisi (Kazakça: Жаркент мешіті, Jarkent meşiti; Rusça: Жаркентская мечеть, Jarkentskaya meçet’), Kazakistan'ın güneyindeki Jarkent şehrinde bulunan eski bir cami. Cami binası günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Cami, Jarkent yerlisi Uygur iş adamı Vali Ahun Yoldaşev'in finansmanıyla[1] Çinli mimar Hóng Fēng (Çince (basitleştirilmiş): 鸿峰; Çince (geleneksel): 鴻峰) tarafından tasarlandı;[2] caminin inşası da 1887 ile 1892 yılları arasında yer aldı. 1910 yılında yer almış bir deprem sırasında bina büyük hasarlara uğradı.
Bolşevikler iktidara geldikten sonra dinî faaliyetler hükûmet baskılarına gitgide daha fazla maruz kaldı ve birçok ibadethane kapatıldı; Jarkent Camisi de bu kapatılan ibadethanelerden biri oldu. Bunun ardından bina birçok farklı işlev gördü: caminin buluşma alanı ilk olarak asker kışlası, sonra da tahil depolama alanı olarak kullanıldı. Caminin medresesiyse sinema ve yaşam alanı olarak kullanım görmüştür. Bu şekilde cami özgün görünümünü kaybetti. SSCB Mimari ve İnşa Bilimleri Akademisi'nin Kazakistan kolu, bina üzerinde kapsamlı araştırma çalışmaları yürüttü; bu sürecin sonucu olarak bina tarihî bir anıt olarak tanınma kazandı ve devlet koruması altına alındı. 1967 ile 1978 yılları arasında camiye kapsamlı restorasyon çalışmaları yapıldı ve caminin özgün görünümü geri getirildi.[3] 24 Mart 1978 tarihinde binanın içinde bir mimarlık ve sanat müzesi açıldı.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Caminin toplam alanı 28 x 54 metredir. Binada ayrıca 19 metre yüksekliğinde bir minare ve caminin kendisine bağlı bir medrese vardır. Jarkent Camisi, 1982 yılında "Kazakistan'ın cumhuriyetlik önemi olan tarihi ve kültürel anıtları" listesine eklendi. Bu zamandan beri binaya kapsamlı yenileme çalışmaları yapılmıştır.
Hui Çinlilerine ait camilere benzer şekilde bu binanın mimari tarzı Budist pagoda mimarisinden büyük oranda esinlenmiştir. Günümüz Jarkent Camisi popüler bir turizm merkezidir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Jarkent Camisi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Larisa Ştoppel’ (Лариса Штоппель) (3 Ağustos 2012). "В Жаркенте исторические достопримечательности находятся под угрозой полного разрушения". zakon.kz (Rusça). 7 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
- ^ ""中国梦 丝路梦"哈萨克斯坦完美收官 正式开启欧洲之旅". C114 (Çince). 12 Ağustos 2015. 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
- ^ "ДЕРЕВЯННАЯ МЕЧЕТЬ, ПОСТРОЕННАЯ БЕЗ ЕДИНОГО ГВОЗДЯ". Qazaqstan Tarihy (Rusça). 4 Ekim 2017. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.