Jayant Narlikar
Jayant Narlikar | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 19 Temmuz 1938 Kolhapur, Kolhapur Eyaleti, Britanya Hindistanı (şimdiki Maharashtra, Hindistan) |
| Ölüm | 20 Mayıs 2025 (86 yaşında) Pune, Maharashtra, Hindistan |
| Mezun olduğu okul(lar) | Banaras Hindu Üniversitesi Cambridge Üniversitesi |
| Tanınma nedeni | Yarı kararlı durum kozmolojisi Hoyle-Narlikar yerçekimi teorisi |
| Evlilik | Mangala Narlikar |
| Çocuk(lar) | 3 |
| Ödüller | Smith's Prize Ödülü (1962) Padma Bhushan (1965) Adams Ödülü (1967) Kalinga Ödülü (1996) Padma Vibhushan (2004) Jules Janssen Ödülü (2004) Maharashtra Bhushan (2010) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik, astronomi, yazar |
| Çalıştığı kurum | Cambridge Üniversitesi Tata Temel Araştırma Enstitüsü Üniversiteler Arası Astronomi ve Astrofizik Merkezi |
| Doktora danışmanı | Fred Hoyle |
| Doktora öğrencileri | Thanu Padmanabhan |
Jayant Vishnu Narlikar (19 Temmuz 1938 - 20 Mayıs 2025), Üniversiteler Arası Astronomi ve Astrofizik Merkezi'nde (IUCAA) çalışmış Hint astrofizikçi ve emekli profesördür.[1] Sir Fred Hoyle ile birlikte Hoyle-Narlikar teorisi olarak bilinen konformal yerçekimi teorisini geliştirdi. Albert Einstein'ın görelilik teorisini ve Mach prensibini benisemiştir. Bir parçacığın eylemsizlik kütlesinin, kozmik devrin bir fonksiyonu olan bağlantı sabiti ile çarpılan diğer tüm parçacıkların kütlelerinin bir fonksiyonu olduğunu öne sürer.
Erken yaşam
[değiştir | kaynağı değiştir]
Narlikar, 19 Temmuz 1938'de Hindistan'ın Kolhapur kentinde akademisyen bir ailede doğdu. Babası Vishnu Vasudev Narlikar, Varanasi'deki Banaras Hindu Üniversitesi'nde profesör ve matematik bölüm başkanı olarak görev yapan bir matematikçi ve teorik fizikçiydi. Annesi Sumati Narlikar, Sanskritçe uzmanıydı. Eşi Mangala Narlikar da matematikçidir. Narlikar'ın üç kızı vardır.[2][3] Dayısı, V. S. Huzurbazar tanınmış bir istatistikçiydi.[4]
Kariyer
[değiştir | kaynağı değiştir]Narlikar okul eğitimine Central Hindu Koleji'nde (şimdiki adı Central Hindu Boys School) başladı. Lisans diplomasını 1957'de Banaras Hindu Üniversitesi'nden aldı. Daha sonra Cambridge Üniversitesi'nde babası gibi Fitzwilliam Koleji'nde eğitimine devam etti,[5] burada matematik alanında BA (Tripos) derecesi aldı ve 1959'da kıdemli asistan oldu.[6] 1960 yılında astronomi alanında Tyson Madalyası kazandı. 1962 yılında Cambridge'deki doktora çalışmaları sırasında Smith's Ödülünü kazandı. Doktora derecesini 1963'te Fred Hoyle'un denetiminde aldıktan sonra, Cambridge'deki King's College'de Berry Ramsey üyesi olarak görev yaptı ve 1964'te astronomi ve astrofizik alanında yüksek lisansını tamamladı. 1972'ye kadar bu görevde çalıştı. 1966'da Fred Hoyle ile birlikte, Cambridge'de Teorik Astronomi Enstitüsü'nü kurdu ve altı yıl enstitünün kurucu üyelik görevini üstlendi. 1972'de Hindistan'ın Mumbai kentindeki Tata Temel Araştırma Enstitüsü'nde (TIFR) profesör olarak görev yapmaya başladı. Enstitüde, teorik astrofizik grubunun yöneticiliğini yaptı. 1988'de Hindistan Üniversitesi Hibe Komisyonu ve Üniversiteler Arası Astronomi ve Astrofizik Merkezi'ni kurdu. 1981'de Dünya Kültür Konseyi'nin kurucu üyesi oldu.[7] Narlikar, kozmoloji alanındaki çalışmalarıyla, özellikle popüler Big Bang modeline alternatif modellerle tanınır.[8] 1994-1997 yılları arasında Uluslararası Astronomi Birliği Kozmoloji Komisyonu başkanlığını yaptı. Araştırma çalışmaları, Mach prensibi, kuantum kozmolojisi ve uzaktan eylem konularına yoğunlaşmıştır. 41 km'de elde edilen stratosferik hava örneklerinden mikroorganizmaların kültürlendiği bir çalışmada yer aldı. Ulusal Eğitim Araştırmaları ve Eğitimi Konseyi tarafından yayınlanan Bilim ve Matematik ders kitaplarını geliştirmekten sorumlu ders kitabı geliştirme komitesi olan Bilim ve Matematik Ders Kitapları Danışma Grubu'nun başkanlığını yaptı.
Başarılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Narlikar birçok ulusal ve uluslararası ödül ve fahri doktora almıştır. Hindistan'ın ikinci en yüksek ödülü olan Padma Vibhushan ödülünü, araştırma çalışmaları sonucu 2004 yılında kazandı.[9] 1965 yılında Padma Bhushan ünvanını aldı.[9] 1981'de FIE Vakfı tarafından Rashtra Bhushan ödülü verildi.[10] 2010 yılında Maharashtra Bhushan Ödülü'nü aldı.[11] Narlikar, bilimsel araştırmalarının yanı sıra kitapları, makaleleri, radyo ve televizyon programları aracılığıyla bir bilim iletişimcisi olarak da tanınmaktadır. Bu çabaları ile 1996 yılında UNESCO tarafından Kalinga Ödülü ile onurlandırıldı.[12] 1989 yılında Merkez Hintçe Müdürlüğü tarafından verilen Atmaram Ödülü'nü aldı.[13] 1990'da Hindistan Ulusal Bilim Akademisi'nin İndira Gandhi Ödülü'nü aldı.[14] Ayrıca 2009'da Infosys Ödülü için Fiziksel Bilimler jürisinde görev yaptı.[15]
Kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bilimsel makaleler, kitaplar ve popüler bilim literatürünün yanı sıra Narlikar, İngilizce, Hintçe ve Marathi dillerinde bilimkurgu, roman ve kısa öyküler yazmıştır.
Kurgusal olmayan kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gerçekler ve Kozmolojide Spekülasyonlar, G. Burbridge ile, Cambridge University Press 2008, ISBN 978-0-521-13424-8
- Kozmolojide Güncel Konular, 2006
- Kozmolojiye Farklı Bir Yaklaşım: Statik Bir Evrenden Büyük Patlama ve Gerçeğe Doğru, 2005
- Fred Hoyle'un Evreni, 2003
- Bilimsel Kenar: Vedik'ten Modern Zamanlara Hint Bilim Adamı, 2003
- Kozmolojiye Giriş, 2002
- G. Burbridge ve Fred Hoyle ile Kozmolojiye Farklı Bir Yaklaşım, Cambridge University Press 2000, ISBN 0-521-66223-0,
- Kuasarlar ve Aktif Galaktik Çekirdekler: Bir Giriş, 1999
- Kara Bulutlardan Kara Deliklere, 1996
- Kara Bulutlardan Kara Deliklere (Üçüncü Baskı), 2012, [20]
- Evrenin Yedi Harikası, 1995
- Bilim Felsefesi: Doğa ve Sosyal Bilimlerden Perspektifler, 1992
- Galaksi dışı evren: Fred Hoyle ve Chandra Wickramasinghe ile alternatif bir görüş, Nature 346 : 807-812, 30 Ağustos 1990
- Yerçekimi ve Kozmolojide Öne Çıkanlar, 1989
- İlkel Evren, 1988
- Evrendeki Şiddet Olayları, 1982
- Yerçekiminin Hafif Tarafı, 1982
- Fizik-Astronomi Sınırı (ortak yazar Sir Fred Hoyle), 1981
- Evrenin Yapısı, 1977
- Maddenin Yaratılışı ve Anormal Kırmızıya Kaymalar, 2002
- Genişleyen Evrenlerde Radyasyonun Soğurucu Teorisi, 2002
Kurgusal kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Vaman'ın Dönüşü, 1990
- Macera
- Kuyruklu Yıldız
Kişisel yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Narlikar bir matematik araştırmacısı ve profesör olan Mangala Narlikar ile evlidir. Çiftin üç kızı vardır. Cambridge Üniversitesi sosyal bilimler alanında bir akademisyen olan Amrita Narlikar'ın amcasıdır. 86 yaşında Pune'de öldü.[16]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mascarenhas, Anuradha (20 Haziran 2018). "Astrophysicist Jayant Narlikar Turns 80: 'Despite excellent work at many labs, a Nobel Prize in science eludes India since 1930'". The Indian Express (İngilizce). 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- ^ "Jayant Vishnu Narlikar". Biographical Memoirs of Fellows of the Indian National Science Academy, 19. 1994. ss. 123-12727 Temmuz 2015.
- ^ Dadhich, Naresh (10 Temmuz 2014). "Jayant Vishnu Narlikar" (PDF). Current Science. 1 (107). ss. 113-120. arXiv:1407.4367
. Bibcode:2014arXiv1407.4367D. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)27 Temmuz 2015.
- ^ "Vasant Shankar Huzurbazar" (PDF). Biographical Memoirs of Fellows of the Indian National Science Academy. ss. 45-50. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)28 Ekim 2016.
- ^ "Face to Face with Professor Jayant V Narlikar". www.ias.ac.in. 7 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ Mitton, Simon (2005). Fred Hoyle: A Life in Science. Aurum. s. 275. ISBN 978-1-85410-961-3.
- ^ "About Us". World Cultural Council. 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.
- ^ Monte, Leslie (24 Ocak 2015). "I don't subscribe to the bandwagon idea of Big Bang: Jayant Vishnu Narlikar". Live Mint. 25 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2015.
- ^ a b "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2015.
- ^ "Rashtra Bhushan" (PDF). Current Science, 52. 20 Mayıs 1983. s. 449.
- ^ "Narlikar honoured with Maharashtra Bhushan". The Times of India (İngilizce). 7 Mart 2011. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021.
- ^ "Kalinga Prize laureate". UNESCO. 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2015.
- ^ "List of Awardees". Khsindia. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2019.
- ^ "Jayant Vishnu Narlikar". Meghnad.iucaa.ernet.in. 19 Temmuz 1938. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
- ^ "Infosys Prize 2009" (PDF). Infosys Science Foundation. 3 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
- ^ "Renowned astrophysicist and Padma Vibhushan Dr Jayant Narlikar passes away". Business Standard. 20 Mayıs 2025. 20 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Jayant Narlikar ile uzaydan gelen virüs üzerine bir röportaj (2003)
- Jayant Narlikar ile Evrenin kökeni üzerine bir röportaj (2004, İspanyolca) 10 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Jayant V. Narlikar'ın Özet Biyografisi 19 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ortak Girişim Narlikar Yayınları – 1. Kısım 7 Ocak 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- Ortak Girişim Narlikar Yayınları – 2. Kısım 7 Ocak 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- Kozmoloji, Gerçekler ve Sorunlar (Fransızca) 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Narlikar, 1962'de nötrinoların ışıktan hızlı hareket ettiğini tahmin etti 11 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
