Cidde - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Tarihi
    • 1.1 Osmanlı Dönemi
  • 2 İklim
  • 3 Yerleşim ve Altyapı
  • 4 Resimler
  • 5 Kardeş şehirler
  • 6 Ayrıca bakınız
  • 7 Kaynakça
  • 8 Kaynakça
  • 9 Dış bağlantılar

Cidde

  • Acèh
  • Afrikaans
  • አማርኛ
  • Aragonés
  • العربية
  • مصرى
  • Asturianu
  • Авар
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Башҡортса
  • Basa Bali
  • Boarisch
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • Banjar
  • বাংলা
  • Brezhoneg
  • Bosanski
  • Буряад
  • Català
  • Нохчийн
  • Cebuano
  • کوردی
  • Čeština
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • Zazaki
  • ދިވެހިބަސް
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Arpetan
  • Frysk
  • Gaeilge
  • Gàidhlig
  • Galego
  • Hausa
  • Hawaiʻi
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Հայերեն
  • Արեւմտահայերէն
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • Interlingue
  • Ilokano
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Jawa
  • ქართული
  • Qaraqalpaqsha
  • Taqbaylit
  • Қазақша
  • 한국어
  • کٲشُر
  • Kurdî
  • Kernowek
  • Кыргызча
  • Latina
  • Lëtzebuergesch
  • Limburgs
  • Lingála
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Malagasy
  • Олык марий
  • Minangkabau
  • Македонски
  • മലയാളം
  • Монгол
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • Malti
  • မြန်မာဘာသာ
  • مازِرونی
  • नेपाली
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Nouormand
  • Ирон
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Kapampangan
  • Polski
  • پنجابی
  • پښتو
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Русиньскый
  • ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ
  • Sicilianu
  • Scots
  • سنڌي
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Slovenčina
  • سرائیکی
  • Slovenščina
  • Soomaaliga
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Sunda
  • Svenska
  • Kiswahili
  • Ślůnski
  • தமிழ்
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Türkmençe
  • Tagalog
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Vepsän kel’
  • Tiếng Việt
  • Volapük
  • Winaray
  • 吴语
  • მარგალური
  • ייִדיש
  • Yorùbá
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Jeddah sayfasından yönlendirildi)
Cidde
جدّة Cidde
Cidde
Slogan:
Kızıldeniz'in gelini
Cidde'nin haritadaki yeri
Cidde'nin haritadaki yeri
Suudi Arabistan üzerinde Cidde
Cidde
Cidde
Şehir Suudi Arabistan
İdare
 • TürValilik
 • İl ValisiMish'al Al-Saud
 • Belediye BaşkanıHani Abu Ras[1]
Yüzölçümü
 • Toplam3000 km²
 • Kara
1.570 km² (600 mil²)
Rakım12 m
Nüfus
 (2008)Cidde nüfusu
 • Toplam4.234,000
 • Yoğunlukoto 2921/km²
 • Kent
3.855,912
 • Metropol
5.500.000
Zaman dilimiUTC+03.00 (Doğu Afrika Saati)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (Doğu Afrika Zaman Dilimi)
Alan kodu+966-2
Resmî site
Jeddah Municipality
Cidde, 1938
UNESCO Dünya Mirası
Konum Suudi Arabistan
KriterKültürel: ii, iv, vi
Referans1361[2]
Tescil2014 (38. oturum)
BölgeArap Ülkeleri

Cidde (Arapça: جدة), Suudi Arabistan'da şehir.

İdari olarak Mekke Bölgesi'nde yer alan ve bu bölgedeki aynı isimli valiliğin merkezi olan Cidde, başkent Riyad'dan sonra ülkenin ikinci büyük şehridir. Ülkenin batısında, Kızıldeniz kıyısında, Mekke yakınlarında kurulmuş bir liman kentidir. Özellikle 3. halife Osman zamanında, daha güneyde yer alan "Şuaybe Limanı" yerine Mekke'nin yeni liman kenti olarak ön plana çıkmıştır.[3] Bu konumuyla yüzyıllar boyu Kızıldeniz ticaretinin önemli bir merkezi ve Mekke'ye ulaşmak isteyen Hacıların durağı olmuştur. Ayrıca İslam inancında cennetten kovulan Havva'nın yeryüzüne ilk indiği yer olarak bilinir ve yine inanışa göre Havva'nın mezarı bu kenttedir.

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cidde kentinin tarihi merkezi "Al-Balad" olarak adlandırılan deniz kıyısındaki bölgedir. Yerel mimari üslup ile yapılmış tarihi evleri ve sur kalıntılarıyla UNESCO dünya miras listesi 2014 yılında girmeye hak kazanmıştır.

Osmanlı Dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Selim tarafından 1517 yılında fethedilmiştir. Osmanlı hükûmeti 1525 yılında duvarları onarmıştır. Yeni Türk duvarları 6 adet kapı ve kule içermektedir. Ayrıca Cidde Redif Kışlası o dönemde yapılmıştır.

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]
 Cidde iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 35,0 36,0 40,2 44,5 48,2 52,0 47,0 46,0 48,0 46,4 40,0 37,0 52,0
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 29,0 29,5 31,8 34,9 37,2 38,3 39,4 38,8 37,6 36,7 33,5 30,7 34,8
Ortalama sıcaklık (°C) 24,5 24,8 26,1 28,5 30,2 31,2 32,7 32,7 31,5 29,8 27,4 25,9 28,8
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 20,3 20,1 21,4 22,1 24,0 24,8 26,6 27,6 26,4 24,1 22,3 21,0 23,4
En düşük sıcaklık (°C) 11,0 9,8 10,0 12,0 16,4 20,0 20,5 22,0 17,0 15,6 15,0 11,4 9,8
Ortalama yağış (mm) 9,9 3,7 2,9 2,8 0,2 0,0 0,3 0,5 0,1 1,1 26,4 13,1 61,0
Kaynak: Cidde Bölgesel İklim Merkezi[4]



Yerleşim ve Altyapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Resimler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kardeş şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cidde ekonomik, kültürel ve politik kriterlere göre belirlenmiş 25 kardeş şehre sahiptir;

  • Amerika Birleşik Devletleri Los Angeles
  • Türkiye Adana
  • Tunus Tunus
  • Mısır İskenderiye
  • Kazakistan Almatı
  • Ürdün Amman
  • İran Tebriz
  • Azerbaycan Bakü
  • Mısır Kahire
  • Fas Kazablanka
  • Birleşik Arap Emirlikleri Dubai
  • Türkiye İstanbul[5]
  • Endonezya Cakarta, Surabaya
  • Malezya Johor Bahru
  • Malezya Kuching
  • Pakistan Karaçi
  • Rusya Kazan
  • İspanya Marbella
  • Türkmenistan Merv
  • Ukrayna Odessa
  • Kırgızistan Oş
  • Bulgaristan Filibe
  • Japonya Shimonoseki
  • Rusya Sankt-Peterburg
  • Almanya Stuttgart
  • Tayvan Taipei[6]
  • Çin Xi'an
  • Cezayir Vahran

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 2009 Cidde seli
  • Cidde Televizyon Kulesi

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Farsi, Hani M.S. (Mohamed Said). Jeddah: city of art: the sculptures and monuments. London: Stacey International, 1991. ISBN 0-905743-66-0
  • Facey, William & Grant, Gillian. Saudi Arabia by the First Photographers. ISBN 0-905743-74-1
  • Tarabulsi, Mohammed Yosuf. Jeddah: A Story of a City. Riyadh: King Fahd National Library, 2006. ISBN 9960-52-413-2
  • John F. Keane. Six months in the Hijaz : journeys to Makkah and Madinah 1877-1989. Manchester: Barzan Publishing, 2006. ISBN 0-9549701-1-X
  • Al-Khaldi, Ibrahim. The Bedouin Photographer - Al-Mosawwir Al-Badawi. Kuwait, 2004.
  • Badr El-Hage. Saudi Arabia : caught in time 1861-1939. Published by Garnet, Reading, 1997. ISBN 1-85964-090-7
  • Captain G. S. Froster. A trip Across the Peninsula - Rehla Abr Al-Jazeera. Mombai, India, 1866.
  • From Bullard to Mr Chamberlain. Jeddah, 1925 Feb. (No.# secrets) - Archived Post.
  • Al-Rehani. Nejd and Its Followers.
  • Al-Turki, Thuraya. Jeddah: Um Al-Rakha wal Sheddah. Published by Dar Al-Shrooq.
  • Al-Harbi, Dalal. King Abdulaziz and his Strategies to deal with events : Events of Jeddah. King Abdulaziz National Library, 2003. ISBN 9960-624-88-9
  • Didier, Charles. Séjour Chez Le Grand-Cherif De La Mekke. Librairie De L. Hachette et, Rue Pierre.
  • Didier, Charles. Rehla Ela Al-Hejaz: A trip to Hejaz. Translated from "Séjour Chez Le Grand-Cherif De La Mekke" into Arabic. Paris, 1854. ISBN 9960-677-14-1

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Abu Ras promises new Jeddah". Saudigazette.com.sa. 19 Ağustos 2010. 14 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2016. 
  3. ^ Türk Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi, İslam Ansiklopedisi - Cidde |http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno=070524%7C[ölü/kırık bağlantı] 18.02.2016
  4. ^ "Cidde İklim Verileri". Cidde Bölgesel İklim Merkezi. 12 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. 
  5. ^ Burak Sansal (20 Kasım 2006). "Sister cities of Istanbul". Greatistanbul.com. 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011. 
  6. ^ "Sister cities of Taipei". Protocol.taipei.gov.tw. 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Cidde Belediyesi (Arapça)
  • Cidde Prensliği11 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)
  • City of Jeddah Resmi site (İngilizce)
  • Interactive Jeddah Map from Jeddah Municipality (Official)
  • Jeddah Strategic Plan Elements
  • g
  • t
  • d
Suudi Arabistan'daki büyük şehirler
1.000.000 +
Riyad • Cidde • Mekke • Medine • Ed-Dammam
500.000 ile 1.000.000 arası
Taif • Tebük • Büreyde • Hofuf
200.000 ile 500.000 arası
Büreyde • Hamis Musayt • Müberraz • Hail • Necran • Hafar el-Batin • El Cubeyl • Abha • El Harj
100.000 +
Tagba • Yenbu • El-Huber • Ar'ar • El Haviya • Uneyze • Sakaka • Cizan • El Kuyarrat
Kaynak: World Gazetteer
  • g
  • t
  • d
Suudi Arabistan Suudi Arabistan'ın şehirleri
Afif · Arar · Abha · Abkayk · El Baha · Barik · Bişa · Bureyde · Cevf Bölgesi · Cidde · Cizan · El-Cübeyl · Ed-Dammam · Diriye · Duba · Harayba · Hail · Hafar El-Batin · Hafci · Hamis Muşayt · El-Harc · Hufuf · El-Huber · Katif · El Kunfuda · El Lis · Mekke · Medine · An Nabk · Necran · Ras Tanura · Riyad (başkent) · Taif · Tebük · Uneyze · Yenbu el Bahr · Zahran
  • g
  • t
  • d
Suudi Arabistan Mekke Bölgesi
Yönetim merkezi
  • Mekke
Valilikler
(Muhafaza)
  • Aradiye
  • Bahra
  • Cidde
  • Edham
  • El Cumum
  • El-Kunfuza
  • El-Lis
  • Hulais
  • Hurme
  • Kamil
  • Mekke
  • Meysan
  • Muya
  • Rebiğ
  • Raniye
  • Taif
  • Turba


Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb12083288m (data)
  • GND: 4091273-5
  • MusicBrainz: da989cee-e18b-452f-8c68-e8b415d34fb6
  • NARA: 10044906
  • NKC: ge980829
  • TDVİA: cidde
  • VIAF: 142144648495666137572
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cidde&oldid=34734925" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Cidde
  • Mekke Bölgesi'ndeki şehirler
  • Mekke Bölgesi'nin vilayetleri
Gizli kategoriler:
  • Sayısal olmayan formatnum bağımsız değişkenlerine sahip sayfalar
  • Ölü dış bağlantıları olan maddeler
  • Bilgi alt kutulu maddeler
  • Slogan bilgisi içeren yerleşim bilgi kutusu kullanılan sayfalar
  • Alan kodu bilgisi içeren yerleşim bilgi kutusu kullanılan sayfalar
  • Tanımlanmamış parametreler içeren yerleşim bilgi kutusu kullanılan sayfalar
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar
  • Sayfa en son 11.07, 3 Şubat 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Cidde
Konu ekle