Jeu provençal
Jeu provençal, Türkçede uzun oyun (Fransızca: *la longue*), 15 ila 20 metre uzunluğundaki bir sahada hareketli olarak oynanan ve petank oyununun atası kabul edilen geleneksel bir Fransız top oyunudur.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Lyon topu (fr: boule lyonnaise), 18. yüzyılda Lyon bölgesinde doğmuş olup adını da buradan alır. 1850'de, ilk resmi kulüp olan “le Clos Jouve”un kurulmasıyla spor kimliği kazanmıştır. Uzun süre, Fransa Top Oyunları Federasyonu bu oyun ve boule lyonnaise üzerinde yoğunlaşmıştır.
19. yüzyılda ise, FFB'nin Provence şubesi “uzun oyun” adıyla benzer bir oyun türünü kodifiye etti. Bu oyun, boule lyonnaise ile benzer fiziksel nitelikler gerektirir; fakat daha küçük toplarla ve düzensiz zeminlerde de oynanabilir.
Yayılım
[değiştir | kaynağı değiştir]Oyun özellikle Occitanie bölgesinde; Bouches-du-Rhône, Gard, Vaucluse, Alpes-de-Haute-Provence, Hautes-Alpes, Alpes-Maritimes, Var, Hérault, Aude illerinde ve ayrıca Güney Pireneler bölgesinde yaygındır. Ayrıca Centre, Île-de-France, Nord-Pas de Calais, Franche-Comté gibi Fransa'nın başka bölgelerinde de oynanmaktadır.
Oyun Kuralları
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kurallar büyük ölçüde pétanque ile aynıdır, ancak atış biçimi daha akrobatik ve koreografiktir çünkü mesafe daha uzundur.[1]
- But (küçük hedef top; Fransızca: bouchon) yerden çizilen dairenin içinden 15 ile 20 metre arası bir mesafeye atılır (petankta bu mesafe 6-10 metredir).[1]
- Puan atan oyuncu, zorunlu olarak bir ayağını daireden çıkarıp atış yönüne bir adım atar.[1]
- Sonra topunu atabilir: ister iki ayağı yerde (bir ayak hâlâ dairede), isterse tek ayak üstünde (her iki ayağı da daireden çıktıktan sonra) atışını yapabilir.[1]
- Atıcı da dairesinden çıkarak "üç adım" (sıçrayış) yapar ve ardından son adımında topu atar. Bu koşu, uzun atlamaya benzer şekilde oyunun karakteristik özelliğidir ve mesafeyi kapatmak için gereklidir.[1]
Fransa uzun top şampiyonası 1946'da başlatılmıştır.
Petank oyununun 1910'da icadı ise, yaşlı veya hareket kabiliyeti kısıtlı oyuncuların da kısa sahada "sabit ayaklarla" (pieds tanqués) oynamasına olanak tanımak amacıyla geliştirilmiştir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar ve kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- (Fransızca)Armand Vidal, Pichot diciounàri dou jo de boulo, ed: Revue de Langue et Littérature d'Oc, 1975.
- (Fransızca)Paul Ruat, Cercle des Boulomanes 1828-1928 (ünlü Marsilya kulübünün yüz yıllık tarihi), Imprimerie Marseillaise, 1928.