Küba'daki Yahudilerin tarihi
Küba'daki Yahudilerin tarihi, Küba'da yaşayan Yahudi kökenli topluluk. Bazı Yahudi asıllı Kübalılar atalarını, İspanyol Engizisyonundan kaçan Marrano'lara (gizli Yahudiler) kadar dayandırırlar. 20. yüzyılının başında Küba'ya önemli ölçüde bir Yahudi göçü gerçekleşti. Birçok Kübalı gibi ülkedeki Yahudilerin çoğu da Fidel Castro başa geçince Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı ve Güney Florida'da büyük bir cemaat oluşturdular. Modern Küba'da Yahudiler ve Lübnanlılar gibi Orta Doğu kökenli halklar bulunmaktadır.
Yahudi cemaati için resmi bir hükûmet birimi olan Küba Koordinasyon Komitesi 2001'de Pesah yemeği dağıtmak amacıyla yaptığı çalışmada ülkede 1201 Yahudi olduğunu ortaya çıkardı. Dindar olan Chabad temsilcilerine göre bu nüfusun (Yahudiliğin temellerini yerine getirmedikleri için) üçte birinden azı "gerçek" Yahudidir.
Şubat 2007'de çıkan bir New York Times sayısında Küba'da yaklaşık 1500 Yahudi olduğu ve çoğunun (yaklaşık 1100 kişi) Havana'da yaşadığı belirtilmiştir.[1] Yine aynı nüshada, sadece bir Kaşer kasabın olduğu, bir tane bile hahamın olmadığı, 1959'da Fidel Castro başa gelmeden önce sırf Havana'da 15,000 Yahudi ve 5 sinagogun olduğu yazılmıştır.[1] Makalede, Castro'nun özel iş sektörlerini millileştirmesinin ardından Yahudilerin %90'ının adayı terk ettiği ve geriye kalan %10'un dindar olmadığı dile getirilip; Küba'nın diplomatik ilişkilerini kestiği tek ülke İsrail olmasına rağmen adada antisemitizm'in görülmediğini aktarmıştır. Adath Israel Sinagogu Küba'daki tek Ortodoks sinagogdur.[1] Aralık 2006'da Küba Yahudileri cemaatlerinin 100. kuruluş yıldönümünü kutlamıştır.[2]
"Jewban"
[değiştir | kaynağı değiştir]"Jewban" (Jew [Yahudi] + Cuban [Kübalı]), "Juban", "Jewbano" veya "Jewbana" Güney Florida'da ortaya çıkmış etnik bir lakaptır. 2000'lerde muhtemelen Anthony Testino tarafından çıkarılmıştır. Astoria İtalyan İskoç İçicileri Dans Birliği (I.S.D.C.A) başkanı Testino Jewban'ı sinagog gazetesinin ismi olarak seçmiştir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "New York Times". 10 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2010.
- ^ The Virtual Jewish History Tour Cuba 26 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Jewish Virtual Library
- Jay Levinson, Jewish Community of Cuba: The Golden Years, 1905-1958, Nashhville, TN: Westview Publishing Company, 2005.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Jewban.org
- Miami Herald article: 'JEWBAN' to state: Hands off my plate! 25 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mambo mensch: Frank Speiser’s cross-cultural memoir
- 'Havana' article from the new Encyclopaedia Judaica13 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Hadassah Magazine: Two-Hyphen Identity
- "The Jews of Cuba" website 30 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- West Palm Jews Visit to Aid Brethren in Cuba by John Lantigua, The Miami Herald, July 15 2009