Florida
| Florida | |
|---|---|
 Bayrak  Mühür | |
 | |
| Ülke |  Amerika Birleşik Devletleri |
| Başkent | Tallahassee |
| En büyük şehir | Jacksonville |
| İdare | |
| • Vali | Ron DeSantis (R) |
| • Vali vekili | Jeanette Nuñez (R) |
| • Üst meclis | Florida Senatosu |
| • Alt meclis | Florida Temsilciler Meclisi |
| • Senatörler | Marco Rubio (R) Rick Scott (R) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 170.312 km² |
| • Kara | 138.887 km² (53.624 mil²) |
| • Su | 31.424 km² (12.132 mil²) |
| Rakım | 30 m |
| En yüksek nokta | 105 m (344 ft) |
| En alçak nokta | 0 m (0 ft) |
| Nüfus (2020)[1] | |
| • Toplam | 21.570.527 |
| • Yoğunluk | 121/km² |
| Zaman dilimi | UTC-05.00 |
| • Yaz (YSU) | UTC-04.00 |
| ISO 3166 kodu | US-FL |
Resmî site myflorida.com | |
Florida (İngilizce telaffuz: [ˈflɔːɹɪdə] (
dinle), [ˈflɑːɹɪdə]; İspanyolca telaffuz: [floˈɾiða]), Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu bölgesinde yer alan bir eyalettir. Batıda Meksika Körfezi, kuzeybatıda Alabama, kuzeyde Georgia, doğuda Bahamalar ve Atlantik Okyanusu; güneyde ise Küba ve Florida Boğazı ile komşudur. Hem Meksika Körfezi'ne hem de Atlantik Okyanusu'na sınırı olan tek eyalettir. Nüfusu 21 milyonu aşan eyalet, Amerika Birleşik Devletleri'nin en kalabalık üçüncü eyaleti, doğudaki eyaletler arasında en kalabalık olanı ve 2020 itibarıyla nüfus yoğunluğu bakımından sekizinci sırada yer almaktadır. Yüzölçümü 65.758 milkare (170.310 km2) olup, 50 eyalet arasında 22. sırada yer almaktadır. Miami, Fort Lauderdale ve West Palm Beach şehirlerinin yer aldığı Miami metropolitan alanı 6,138 milyonluk nüfusuyla eyaletin en büyük metropolitan alanıdır ve eyaletin en kalabalık şehri 949.611 kişilik nüfusuyla Jacksonville'dir. Florida'nın diğer büyük nüfus merkezleri arasında Tampa Körfezi, Orlando, Cape Coral ve eyalet başkenti Tallahassee yer almaktadır.
Çeşitli Amerikan Kızılderili kabileleri, en az 14.000 yıldır Florida'da yaşamaktadır. 1513 yılında İspanyol kaşif Juan Ponce de León, İspanya Krallığı'na bağlı Konkistador'un bir üyesi olarak karaya ayak basan bilinen ilk Avrupalı olmuş ve bölgeye yemyeşil doğası ve Paskalya mevsimi (İspanyolca Pascua Florida) nedeniyle La Florida ([la floˈɾiða]) adını vermiştir. Florida daha sonra ABD kıtasında Avrupalılar tarafından kalıcı olarak yerleşilen ilk bölge oldu. 1565'te kurulan İspanyol kolonisi St. Augustine, sürekli olarak ikamet edilen en eski şehirdir. Florida, İspanya'nın Teksas'taki Sabine Nehri boyunca uzanan sınır anlaşmazlığını çözmesi karşılığında 1819'da ABD'ye devretmesinden önce sık sık saldırıya uğrayan ve Büyük Britanya'nın göz diktiği bir İspanyol bölgesiydi. Florida, 3 Mart 1845'te 27. eyalet olarak kabul edildi ve ABD tarihindeki Kızılderili Savaşlarının en uzunu ve en kapsamlısı olan Seminole Savaşlarının (1816-1858) ana mekanı oldu. Eyalet, 10 Ocak 1861'de Birlik'ten ayrılarak yedi orijinal Konfedere Eyaletten biri oldu ve İç Savaş'tan sonra 25 Haziran 1868'de yeniden Birliğe kabul edildi.
20. yüzyılın ortalarından bu yana Florida, hızlı bir demografik ve ekonomik büyüme yaşadı. Ekonomisi, 1,4 trilyon dolarlık gayrisafi devlet hasılası (GSP) ile ABD eyaletleri arasında dördüncü, dünyada ise 16. en büyük ekonomidir; ana sektörler turizm, konaklama, tarım, emlak ve ulaşımdır. Florida, sahil beldeleri, eğlence parkları, sıcak ve güneşli iklimi ve deniz rekreasyonu ile dünyaca ünlüdür; Walt Disney World, Kennedy Uzay Merkezi ve Miami Beach gibi cazibe merkezleri her yıl on milyonlarca ziyaretçi çekmektedir. Florida, emeklilerin, mevsimlik tatilcilerin ve hem yerli hem de uluslararası göçmenlerin uğrak yeridir; ABD'de en hızlı büyüyen on topluluktan dokuzuna ev sahipliği yapmaktadır. Eyaletin okyanusa yakınlığı, kültürünü, kimliğini ve günlük yaşamını şekillendirmiştir; sömürge tarihi ve birbirini izleyen göç dalgalarıyla Afrika, Avrupa, Yerli, Latin ve Asya etkilerini yansıtmaktadır. Florida, Ernest Hemingway, Marjorie Kinnan Rawlings ve Tennessee Williams da dahil olmak üzere en önde gelen Amerikalı yazarlardan bazılarını kendine çekti ya da onlara ilham verdi. Özellikle golf, tenis, otomobil yarışları ve su sporlarında ünlüleri ve sporcuları kendine çekmeye devam etmektedir. Florida, Amerikan başkanlık seçimlerinde, özellikle de 2000, 2016 ve 2020 başkanlık seçimlerinde bir savaş alanı eyaleti olarak kabul edildi.
Florida'nın yaklaşık üçte ikisi Meksika Körfezi ile Atlantik Okyanusu arasında bir yarımadada yer almaktadır. Birçok bariyer adası hariç yaklaşık 1,350 mil (2,173 km) uzunluğuyla Amerika Birleşik Devletleri'nin en uzun kıyı şeridine sahiptir. Florida'da on dönüm (4,0 hektar) veya daha büyük alana sahip 4.510 ada bulunmaktadır ve bu Alaska'dan sonra en büyük ikinci adadır. Florida'nın büyük bir kısmı deniz seviyesinde ya da deniz seviyesine yakındır ve tortul topraklarla karakterize edilir. Florida, sadece 345 feet (105 metre) ile herhangi bir ABD eyaletinin en alçak yüksek noktası ile ülkedeki en düz eyalettir.
Florida'nın iklimi kuzeyde subtropikalden güneyde tropik iklime kadar değişiklik gösterir. Hawaii dışında tropikal iklime sahip tek eyalettir ve hem eyaletin güney kısmında bulunan tropikal iklime hem de bir mercan resifine sahip tek kıta eyaletidir. Florida, ABD'nin en büyük tropik vahşi doğası ve Amerika'nın en büyükleri arasında yer alan Everglades Ulusal Parkı da dahil olmak üzere birçok benzersiz ekosisteme sahiptir. Eşsiz yaban hayatı arasında Amerikan aligatoru, Amerikan timsahı, Karayip flamingosu, Pembe kaşıkçı, Florida panteri, şişe burunlu yunus ve deniz ayısı bulunmaktadır. Florida Resifi, Amerika Birleşik Devletleri kıtasında yaşayan tek mercan bariyer resifidir ve Büyük Bariyer Resifi ve Belize Bariyer Resifi'nden sonra dünyanın üçüncü en büyük mercan bariyer resif sistemidir.
Din
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hristiyan, %81
- Protestan, %54
- Baptist, %19
- Metodist, %6
- Presbiteryan, %4
- Episkopal Kilise (ABD), %3
- Luthercilik, %3
- Pentekostal, %3
- Diğer Protestanlar, %16
- Katolik, %26
- Mormon, %1
- Protestan, %54
- Yahudi, %4
- Diğer Dinler, %1
- Ateistler, %14
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehir ve kasabaların nüfusları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Jacksonville 820.459
- Miami 424.662
- Tampa 336.823
- St. Petersburg 246.407
- Orlando 227.907
- Hialeah 212.217
- Fort Lauderdale 183.606
- Tallahassee 170.452
- Cape Coral 156.891
- Port St. Lucie 151.391
- Pembroke Pines 146.828
- Hollywood 142.473
- Coral Springs 126.875
- Gainesville 114.375
- Miami Gardens 108.862
- Miramar 108.240
- Clearwater 106.642
- Pompano Beach 102.745
- Palm Bay 100.116
İdari Yapılanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Eyalette 67 county bulunmaktadır. Bunlar;
- Alachua
- Baker
- Bay
- Bradford
- Brevard
- Broward
- Calhoun
- Charlotte
- Citrus
- Clay
- Collier
- Columbia
- DeSoto
- Dixie
- Duval
- Escambia
- Flagler
- Franklin
- Gadsden
- Gilchrist
- Glades
- Gulf
- Hamilton
- Hardee
- Hendry
- Hernando
- Highlands
- Hillsborough
- Holmes
- Indian River
- Jackson
- Jefferson
- Lafayette
- Lake
- Lee
- Leon
- Levy
- Liberty
- Madison
- Manatee
- Marion
- Martin
- Miami-Dade
- Monroe
- Nassau
- Okaloosa
- Okeechobee
- Orange
- Osceola
- Palm Beach
- Pasco
- Pinellas
- Polk
- Putnam
- Sarasota
- Seminole
- St. Johns
- St. Lucie
- Santa Rosa
- Sumter
- Suwannee
- Taylor
- Union
- Volusia
- Wakulla
- Walton
- Washington
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Population and Housing Unit Estimates". Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. 9 Ocak 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2020.
Önceden Amerika Konfedere Devletleri'ne bağlı eyaletler | ||
|---|---|---|
Alabama · Arkansas · Florida · Georgia · Louisiana · Mississippi · Kuzey Karolina · Güney Karolina · Tennessee · Teksas · Virginia | .svg){kind=small} | |
