Kükürtlü asit

Kükürtlü asit, sülfüröz asit ya da sülfürik(IV) asit formüllü H₂SO₃ olan bir kimyasal bileşiktir.

Kükürt dioksit ile suyun tepkimesi sonucu oluşan bir asittir. Bu tepkimenin denklemi şöyledir:

\,{S}\mathrm {O_{2}} +{H_{2}}{O}\to \,{H_{2}}{S}{O_{3}}

Çözeltide sülfürlü asidin bulunduğuna dair bir kanıt yoktur ancak molekül gaz fazında tespit edilmiştir.^[1] Ancak, bu zor asidin eşlenik bazları, ortak anyonlar, bisülfit (veya hidrojen sülfit) ve sülfit'dir. Kükürtlü asit, kükürt dioksitten asit yağmuru oluşumunda bir ara türdür.^[2]

Kükürt dioksit'in sudaki çözeltilerinin Raman spektrumları, yalnızca SO
2 molekülü ve bisülfit iyonu, HSO−
3 nedeniyle sinyaller gösterir.^[3] Sinyallerin yoğunlukları aşağıdaki denge ile tutarlıdır:

SO
2 + H
2O ⇌ HSO−
3 + H+
K_a = 1.54×10⁻²; pK_a = 1.81.

¹⁷O NMR spektroskopisi, sülfürik asit ve protonlanmış sülfit çözeltilerinin dengede izomer karışımı içerdiğine dair kanıt sağladı:^[4]

[H−OSO
2]−
⇌ [H−SO
3]−

Çözeltiyi susuz sülfürlü asit üretmek için buharlaştırma yoluyla konsantre etmeye çalışırken, ayrışır (oluşturma reaksiyonunu tersine çevirir). Soğutma sırasında bir klatrat SO
2·5.75H₂O kristalleşecek ve 7 °C'de tekrar ayrışacaktır. Böylece kükürtlü asit H
2SO
3 izole edilemez.

Sülfürlü asit, kükürt dioksit'in suda çözülmesiyle elde edilebilir.

Kullanımlar

Bazen kükürtlü asit olarak anılan kükürt dioksitin sulu çözeltileri, indirgeyici maddeler ve dezenfektanlar olarak bisülfit ve sülfit tuzlarının çözeltileri gibi kullanılır. Başka bir oksijen atomu kabul ederek sülfürik asit'e veya sülfat'a oksitlenirler.^[5]

Ayrıca bakınız

İnorganik kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Kaynakça

^ D. Sülzle; M. Verhoeven; J. K. Terlouw; H. Schwarz (1988). "Generation and Characterization of Sulfurous Acid (H₂SO₃) and of Its Radical Cation as Stable Species in the Gas Phase". Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 27 (11): 1533-4. doi:10.1002/anie.198815331.
^ McQuarrie; Rock (1987). General Chemistry (2. bas.). New York: W.H. Freeman and Company. s. 243. ISBN 0-7167-1806-5.
^ Şablon:Jolly2nd
^ Catherine E. Housecroft; Alan G. Sharpe (2008). "Chapter 16: The group 16 elements". Inorganic Chemistry, 3rd Edition. Pearson. s. 520. ISBN 978-0-13-175553-6.
^ L. Kolditz, Anorganische Chemie, VEB Deutscher Verlag der Wissenschaften, Berlin 1983, S. 476.

[1] D. Sülzle; M. Verhoeven; J. K. Terlouw; H. Schwarz (1988). "Generation and Characterization of Sulfurous Acid (H₂SO₃) and of Its Radical Cation as Stable Species in the Gas Phase". Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 27 (11): 1533-4. doi:10.1002/anie.198815331.

[2] McQuarrie; Rock (1987). General Chemistry (2. bas.). New York: W.H. Freeman and Company. s. 243. ISBN 0-7167-1806-5.

[3] Şablon:Jolly2nd

[InorgChem-4] Catherine E. Housecroft; Alan G. Sharpe (2008). "Chapter 16: The group 16 elements". Inorganic Chemistry, 3rd Edition. Pearson. s. 520. ISBN 978-0-13-175553-6.

[5] L. Kolditz, Anorganische Chemie, VEB Deutscher Verlag der Wissenschaften, Berlin 1983, S. 476.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]