Kümes

Bir tavuk kümesi

Tavuk Kümesinde Yetiştirilen Kuşlar

  Tavuk ve kümes hayvanları (%70)

  Yabani kuşlar (%30)

Tavuk kümesi, genellikle tavukların veya diğer kümes hayvanlarının barınabilmesi için bir yapıdır. Bir tavuk kümesi, hayvanları aşırı sıcak ve soğuk hava şartlarından, yabani hayvan saldırılarından, rüzgâr ve yağmur gibi dış etkenlerden korumak amacıyla tasarlanır. Kümesler genellikle bahçe gibi açık havalı alanlara yerleştirilir; bu sayede hem iyi havalandırma sağlanır hem de hayvanlar serbest dolaşma imkânı bulur.

Alan ve Düzen

Sağlıklı bir tavuk kümesi planlanırken, her bir büyük tavuk için en az 2–4 m² iç alan, ayrıca tünemeleri ve egzersiz yapabilmeleri için en az 10 m²’lik bir dış alan (run) ayrılması önerilir. Bantam cinsi tavuklar için bu alanlar yarı yarıya azaltılabilir. Örneğin, 6 tavukluk bir sürü için toplamda 12–24 m² iç mekan ve en az 60 m² dış mekan idealdir.

Havalandırma ve Işıklandırma

Kümes içi hava kalitesi, tavukların solunum yolları ve genel sağlığı için kritik öneme sahiptir. Duvar yüzey alanının yaklaşık beşte birini pencere veya havalandırma menfezleri oluşturacak şekilde tasarlamak, sürekli temiz hava akışı sağlar. Menfezler, tüneme yüksekliğinin üzerinde konumlandırılmalı ve tüm açıklıklar 1/4″–1/2″ kalınlığında çelik tel (hardware cloth) ile kaplanmalıdır.

Tüneme Çubukları ve Yuva Kutuları

Tavukların gece dinlenmesi için tüneme çubukları yerden en az 45–60 cm yükseklikte konumlandırılmalıdır. Her tavuk için 20–30 cm uzunluğunda tüneme alanı yeterlidir. Yuva kutuları, yumurta konforu ve hijyen için sürü büyüklüğünün yaklaşık %10’u kadar (örneğin 6 tavuk için 1 kutu) ayrılmalı ve içleri kuru, temiz talaşla döşenmelidir.

Zemin ve Temizlik

Kolay temizlenebilir bir zemin (örneğin vinil veya çıkarılabilir tepsili sistemler) tercih edilmelidir. “Derin yatak” (deep litter) yöntemiyle altlık malzemesi düzenli olarak karıştırılarak kompostlaşması sağlanabilir; bu hem temizlik işini azaltır hem de kaliteli gübre üretir.

Malzeme ve Güvenlik

Kümes iskeleti ve duvarları çürümeye dayanıklı ahşap veya galvanize çelikten yapılabilir. Tel örgü yerine en az 1/2″ göz aralıklı galvanize tel kullanmak, rakun, tilki gibi yırtıcılara karşı koruma sağlar. Telin toprak altına gömülmesi veya zemin etrafına 30–45 cm’lik bir “apron” (kulp) eklenmesi, hayvanların kazıp girmesini engeller.