Kütüklü Baba Tekkesi

Kütüklü Baba Tekkesi
Τεκές Κιουτουκλού Μπαμπά
	Budala Hoca Tekkesi
Temel bilgiler
Konum	Bulustra, Yunanistan
Koordinatlar	41°04′32″K 25°03′30″D / 41.07556°K 25.05833°D
İnanç	Sünni İslam
Mimari
Mimari tür	Tekke
Mimari biçim	Osmanlı
Tamamlanma	15.-16. yüzyıl

Kütüklü Baba Tekkesi (Yunanca: Τεκές Κιουτουκλού Μπαμπά), Yunanistan'ın Doğu Makedonya ve Trakya bölgesine bağlı Bulustra köyünde bulunan bir Bektaşî tekkesidir. Tekke, 15. veya 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup Anastasiopolis-Periteorion yakınlarında yer almaktadır.

Adı

Bölgenin Müslüman sakinleri yapıyı tam adıyla tanırken, Hristiyanlar tarafından yanlış bir şekilde yalnızca tekke olarak anılmaktadır. Bunun nedeni, 1826'dan önce bölgede bir derviş tekkesinin bulunması ve daha sonra II. Mahmud tarafından yıkılmasıdır. O dönemde II. Mahmud, üyeleri Bektaşi dervişlik tarikatına bağlı olan tüm Yeniçerilerin tasfiyesi için kampanya yürüttü.^[1]

Tarihçe

Bir teoriye göre Kütüklü Baba, Gazi Evrenos Bey'in emrinde görev yapan ve onun seferi sırasında bu tekkeyi yaptıran bir derviştir.^[1]

Mimarisi

Tekke, sekizgen oda şeklindeki mimari yapısına bakıldığında 15. ve 16. yüzyılın başlarında inşa edilmiş olması muhtemeldir. Bugün sadece kubbeli çatılı, sekizgen taş bir yapı olan türbe korunmuştur. Tekke'nin daha önceki bir Hristiyan kilisesinin yıkıntıları üzerine kurulmuş olması muhtemeldir.^[2]

Tekke günümüzde Müslüman ve Hristiyan halk tarafından ibadethane olarak kullanılmaktadır. Müslümanlar burayı Kütüklü Baba'nın türbesi olarak görürken, Hristiyanlar ise anıtın doğu kısmını Aziz Yorgi'ye adanmış derme çatma bir kiliseye dönüştürmektedir.^[3]

Yerel gelenek ve folklor

Bir teoriye (Tsigaras) göre Müslümanların katılımı, Aziz Yorgi kültünün Alevi-Bektaşi uygulamasıyla bağlantılı olmasından kaynaklanmaktadır. Zenkinis, 1920 yılında Doğu Trakya'dan gelen göçmenlerin bölgeye vardıklarında tekkede dervişleri bulduklarını ve onlara tekkenin aslında Aziz Nikolaos'a adanmış bir Hristiyan kilisesi olduğunun söylendiğini yazıyor. Bu geleneğin varlığı Bizanslı bilim adamı Haralambos Bakircis tarafından da doğrulanmaktadır. Bir başka inanışa göre bu kilise, 1307 yılında En Rocafort'un silah arkadaşlarının Gelibolu'dan Selanik'e yürüyüşü sırasında çıkan çatışmada öldürülen Berenger D'Entensa adlı Katalan Bölüğü şövalyesinin mezar yeriydi.^[4] Lowry'ye göre, eğer 14. yüzyılda bölgede bir kilise varsa, buradaki yapı malzemesinin tekke için yeniden kullanılmış olması daha muhtemeldir.^[5]

Kaynakça

^ ^a ^b Lowry 2009, s. 41.
^ Γεώργιος Τσιγάρας (28 Mart 2006). "Ο μπεκτασικός τεκές Κιουτουκλού Μπαμπά" (Yunanca). Οδηγός Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.
^ Lowry 2009, s. 43.
^ Goodenough, Lady (2000). The Chronicle of Ramon Muntaner. Cambridge, Ontario: In parentheses. s. 461.
^ Lowry 2009, ss. 43–4.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Kütüklü Baba Tekkesi ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

Lowry, Heath W. (2009). In the Footsteps of the Ottomans: A Search for Sacred Spaces & Architectural Monuments in Northern Greece. İstanbul: Mary Martin Booksellers / Bahçesehir University Publications. ISBN 9789756437865.

[FOOTNOTELowry200941-1] Lowry 2009, s. 41.

[ipet_kioytoukloy_mpampa_tekkes-2] Γεώργιος Τσιγάρας (28 Mart 2006). "Ο μπεκτασικός τεκές Κιουτουκλού Μπαμπά" (Yunanca). Οδηγός Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.

[FOOTNOTELowry200943-3] Lowry 2009, s. 43.

[4] Goodenough, Lady (2000). The Chronicle of Ramon Muntaner. Cambridge, Ontario: In parentheses. s. 461.

[FOOTNOTELowry200943–4-5] Lowry 2009, ss. 43–4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]