Kınık Yamaç Yerleşmesi
| Yamaç yerleşmesi | |
| Adı: | Kınık Yamaç Yerleşmesi |
| il: | Kastamonu |
| İlçe: | Devrekani |
| Köy: | Kınık |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Kaçak kazı (yoğun)[1] |
| Tescil durumu: | Tescilli[1] |
| Tescil No ve derece: | 3771 |
| Tescil tarihi: | 15.11.1994 |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kınık Yamaç Yerleşmesi, Kastamonu ili Devrekani İlçesi'nin 10 km kuzeydoğusunda, Kınık Köyü'nün kuzeybatısında, Kulaksızlar Barajı alanında, Delibeyoğlu Sırtı'nda yer alan bir yamaç yerleşmesidir.[2]
Kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerleşme 1990 yılında Kulaksızlar Barajı inşaatinin hazırlık çalışmaları sırasında tespit edilmiştir.[2] Bu tespitte toplanan Hitit madeni kapları[3] Kastamonu Müzesi'ne teslim edilmiştir. Buluntuları Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Aykut Çınaroğlu tarafından incelenmiştir.[2] Hitit İmparatorluğu'nun başkenti Hattuşaş'ta bile bu kadar çok sayıda Hitit madeni kabı ele geçmemiş olması dikkatleri yerleşme üzerine çekmiştir.[4]
Kazı çalışmaları ise 1994-97 yıllarında Aykut Çınaroğlu'nun bilimsel başkanlığında Kastamonu Müzesi Müdürlüğü'nce kurtarma kazısı olarak yapılmıştır. Daha sonra 2002 yılında ikinci dönem kazılarına başlamıştır ve hale devam etmektedir.[2] Kazılar 1994-97 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara Üniversitesi ve Kastamonu Belediyesi, 2002 yılından itibaren ise Kastamonu Valiliği'nin maddi desteğiyle sürdürülmektedir.[4]
Tabakalanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Kazılarda ana toprağa kadar ulaşılmış olup yerleşmede, alt evreleri de olan üç tabaka belirlenmiştir. Bu tabakalar aşağıdan yukarıya doğru,[2]
- I. tabaka - Geç Kalkolitik Çağ - Erken Tunç Çağı I. evre (MÖ 4. binyıl)[2]
- II. tabaka – Erken Tunç Çağı sonu - Orta Tunç Çağı geçiş evresi (iki evreli II – 1 ve II – 2, MÖ 3. binyıl ikinci yarısı – MÖ 2. binyıl başları)[2]
- III. tabaka - Demir Çağı[2] (MÖ 1. binyılın ilk yarısı)[3]
Buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]II. tabakanın birinci evresinde güneyden kuzeye olan arazi eğimi yer yer kazılarak teraslar oluşturulmuştur. Bu teraslarda taş duvarlı bitişik odalar ve çöp çukurları açığa çıkarılmıştır. Duvarlar, 30–40 cm kalınlığa ulaşacak şekilde tek sıra yassı taşlarla örülmüştür.[2]
Tepenin kuzey kesiminde ana kayaya oyularak çift sıra taşla temel yapılmıştır. Bu temel, 90 cm çapındaki maden ergitme fırınına aittir. Yüzeyde Erken Tunç Çağı III. evre ve Orta Tunç Çağı çanak çömleği bulunmuştur. Bu buluntulara dayanılarak fırın, kesin olmasa da bu geçiş dönemine tarihlenmektedir.[2]
II. tabakada ayrıca kuzey – güney doğrultuda uzanan bir yapı ortaya çıkarılmıştır. Yapı 63 metre uzunluk ve 11 metre genişliktedir. Eğimli arazi nedeniyle kuzey ve güney uçları arasında 12 metrelik kot farkı oluşmaktadır. Duvarlar taş temeller üzerine kerpiç duvarlıdır. Daha çok kale duvarı görünümündeki doğu duvarı 2,5 metre kalınlıktadır.[2]
II. tabakanın 1. evresinin çanak çömleği tümüyle el yapımıdır. II. tabakanın 2. evresinde ise az sayıda çark yapımı kaplar ortaya çıkarılmıştır.[2]
II. tabakada ele geçen maden buluntular arasında tunç boğa başı ve bazı tunç iğneler vardır.[2]
Demir Çağı tabakasında ele geçen çark yapımı, boyalı ve tek renkli çanak çömlek Erken Frig Dönemi çanak çömleğine benzer.[3]
Yerleşme Orta Anadolu'nun Kızılırmak kıvrımı içinde kalan bölgesinin yerel kültürüyle paralel özellikler vermektedir. Yine de Kastamonu ve civarı yerel kültürünü yansıtmaktadır.[3]
Hitit madeni kaplarının MÖ 1300 – 1200 tarihlerine ait olduğu ileri sürümektedir. Bu buluntular, üçü sağlam olmak üzere boğa başlı ritonlar, hiyeroglif yazıtlı ve üç figür bantlı çanak, boğa başları ile bezeli kap ayaklığı ve çok sayıda maşrapadır. Hiyeroglifli çanak üzerinde geyik ve domuz avı sahneleri ile aslan – boğa mücadelesi sahnesi yer almaktadır. Hiyeroglif yazıtta "Taprammi" adı okunmaktadır. "Taprammi Çanağı" olarak adlandırılan kaptaki bu ismin, MÖ 13. yüzyıl ortalarında yaşamış önemli bir saray görevlisi olduğu, Hattuşaş belgelerinden anlaşılmaktadır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Fotoğraflar4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b TAY – Yerleşme Ayrıntıları
- ^ a b c d e f g h i j k l m "TAY –- Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012.
- ^ a b c d "Current Archaeology In Turkey". 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012.
- ^ a b "Devrekani Kaymakamlığı". 12 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012.