Kırım Parlamentosunun ele geçirilmesi
| Kırım Yüksek Konseyi binasının ele geçirilmesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rusya'nın Kırım'ı ilhakı | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Rusya |
 Ukrayna | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Rusya Aleksey Dümin (Rus kuvvetlerinin genel komutanı) Rusya Aleksandr Popov(Rus özel kuvvetleri) | Bilinmiyor | ||||||
| Çatışan birlikler | |||||||
 Ukrayna Silahlı Kuvvetleri | |||||||
| Güçler | |||||||
| 20-120 asker | Bilinmiyor | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Yok | Yok | ||||||
27 Şubat 2014'te Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin Verhovna Radasının ele geçirilmesi, rütbesiz Rus Silahlı Kuvvetleri askerleri tarafından Kırım Parlamento Binasını ele geçirerek Rus-Ukrayna Savaşı'na yol açan, Kırım krizini oluşturan olaylardan biridir. Kırım Savcılığı olayı terör saldırısı olarak nitelendirdi.[1]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Şubat 2014'te, Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç hükûmetini deviren 2014 Ukrayna devriminin ardından, Rus yetkililer "Kırım'ın Rusya'ya geri verilmesi için çalışmaya başlama" kararı aldı.[2] 25 Şubat'ta Kırım Verhovna Rada binasının önünde Kırım Cephesi ve Kazak örgütleri tarafından Rusya yanlısı bir miting düzenlendi. Protestocular Rusya yanlısı sloganlar attılar ve referandum düzenleyerek Ukrayna'dan ayrılma talebinde bulundular. Kırım Özerk Cumhuriyeti Verhovna Radası Sözcüsü Vladimir Konstantinov, 26 Şubat'ta protestoculardan önce gelerek olağanüstü oturum ilan etti.[3] Medya, Kırım'ın Ukrayna'dan çekilmesiyle ilgili bir sorunun oturuma tartışılabileceğini bildirse de Konstantinov, bu tür söylentileri "Kırım hükümetindeki Makeyevka ekibinin provokasyonu" olarak nitelendirerek yalanladı.[4]
26 Şubat'ta, Kırım Özerk Cumhuriyeti Verhovna Radasının önünde paralel olarak iki etkinlik gerçekleşti: Kırım Tatar Millî Meclisi tarafından düzenlenen ve on bine kadar katılımcıyı bir araya getiren Ukrayna yanlısı bir miting ve "Rus birliği" partisi tarafından başlatılan yaklaşık 700 kişillik Rusya yanlısı bir miting.[5] Kolluk kuvvetleri tarafından alınan güvenlik önlemlerinin yetersiz kalması nedeniyle Ukrayna yanlısı ve Rusya yanlısı miting katılımcıları arasında çıkan kavga, Rusya yanlısı mitinge katılan iki kişinin ölümüyle sonuçlandı. Rusya yanlısı miting, Kırım Verhovna Radasının içine kadar uzadı ve parlamento oturumunun iptal edilmesinden bir gün önce planlanmıştı.[6]
Olayların akışı
[değiştir | kaynağı değiştir]27 Şubat sabahı saat 4.30 civarında, askerî üniformalı, nişansız 10-15 kişilik iki grupta oluşan silahlı adamlar Kırım Verhovna Rada binasına girerek binanın kontrolünü ele geçirdi.[1] Binayı ele geçirdikten sonra saldırganlar içeride barikat kurdu.[7] Reform İçin Ukrayna Demokratik İttifakı'ndan Kırım Halk Yardımcısı Serhiy Kunitsın, binanın otomatik silahlar, makineli tüfekler ve el bombası fırlatıcıları da dahil olmak üzere kendilerini uzun süre savunmalarını sağlayacak geniş bir silah cephaneliğine sahip 120 yüksek eğitimli personel tarafından ele geçirildiğini söyledi.[8] Binayı ele geçiren kişiler kendilerini Rusça konuşan Kırım vatandaşları için nefsi müdafaa aktivistleri olarak tanımlasa da daha sonra operasyonun Rus özel kuvvetleri tarafından düzenlendiği anlaşıldı.[9]
Saat 8.30'da, Kırım Bakanlar Kurulu Başkanı Anatoliy Mohıliov, Kırım sakinlerine çağrıda bulunarak, onları Kırım Özerk Cumhuriyeti Verhovna Radasının kimliği belirlenemeyen 50 kişi tarafından ele geçirildiği konusunda bilgilendirdi.[10] Saat 9'da Anatoliy Mohıliov kimliği belirlenemeyen kişilerle görüşme gerçekleştirdiklerini duyurdu. Ancak bu görüşmelerden herhangi bir sonuç alınamadı. Mohıliov'a göre bilinmeyen kişiler konuşmayı reddetti.[11]
SBU'nun o zamanki başkanı Valentin Nalıvayçenko, polis de dahil olmak üzere yerel Kırım makamları bina ve silahlar üzerindeki kontrolü gönüllü olarak devrettiklerinden, Verhovna Radanın zorla ele geçirilmediğine inanıyordu.[12]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Теракт. За фактом захоплення будівель Верховної Ради і Радміну Криму відкрито кримінальну справу" [Terör saldırısı. Verhovna Rada ve Kırım Bakanlar Kurulu binalarına el konulmasıyla ilgili bir ceza davası açıldı.]. Корреспондент. 27 Şubat 2014. 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ "Vladimir Putin describes secret meeting when Russia decided to seize Crimea". The Guardian. Agence France-Presse. 9 Mart 2015. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ ""Кримський фронт" і "казакі" блокують Верховну Раду Криму з вимогою незалежності АРК". Український тиждень. 25 Şubat 2014. 15 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ "Кримський спікер звинувачує "донецьких" у провокаціях в автономії" [Kırımlı konuşmacı "Donetsk"i özerklik konusunda provokasyon yapmakla suçluyor]. Український тиждень. 26 Şubat 2014. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ "Кримський парламент так і не провів позачергове засідання" [Kırım parlamentosu olağanüstü toplantı gerçekleştirmedi.]. Український тиждень. 26 Şubat 2014. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ Ігор Воробйов (25 Şubat 2017). "Як у Криму засуджують противників приєднання до Росії" [Rusya'ya katılmaya karşı çıkanlar Kırım'da kınandı]. Німецька хвиля. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ Дмитро Каневський (27 Şubat 2014). "Парламент і Рада міністрів Криму захоплені озброєними людьми" [Kırım Parlamentosu ve Bakanlar Kurulu silahlı kişiler tarafından ele geçirildi]. Німецька хвиля. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ "Будівлю Радміну й парламенту Криму захопили 120 професійно підготовлених осіб з озброєнням на місяць оборони - нардеп Куніцину" [Halkın Yardımcısı Kunitsın: "Kırım'da Bakanlar Kurulu ve Parlamento binasına 120 profesyonel eğitimli silahlı kişi tarafından bir aylık savunma için el konuldu."]. Інтерфакс Україна. 27 Şubat 2014. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ Михайло Глуховський (27 Şubat 2014). "Рефат Чубаров: Людей, які захопили будівлю Верховної Ради Криму, контролює Москва" [Refat Çubarov: Kırım'ın Verhovna Rada binasını ele geçirenler Moskova tarafından kontrol ediliyor]. Главком. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ "У Криму люди зі зброєю захопили парламент і Раду міністрів" [Kırım'da silahlı kişiler Parlamento ve Bakanlar Kurulu'nu ele geçirdi]. Українська правда. 27 Şubat 2014. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ "Особи, які захопили адмінбудівлі Сімферополя, відмовляються проводити переговори, вони запросили до будівлі парламенту членів президії, щоб ті провели засідання - Могильов (розширена)" [Simferopol idari binalarına el koyan kişiler görüşme yapmayı reddetti, cumhurbaşkanlığı üyelerini toplantı yapmak üzere parlamento binasına davet ettiler - Mogilev (uzatılmış)]. Інтерфакс Україна. 27 Şubat 2014. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ ""Здачі Криму не було". Екс-глава СБУ пояснив, чому Україна не повернула контроль над АРК у лютому 2014-го". Новое Время. 23 Şubat 2016. 28 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 26 Şubat 2014'te Kırım Özerk Cumhuriyeti Verhovna Radasının duvarları arasında meydana gelen olayların kronolojisi, her dakika güncellenmektedir // "Kırım Başsavcılığı", 26/02/2018
- İşgal ve direniş. İki yıl önce (fotoğraf galerisi) 28 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çubarov: "Bir yıl önce Kırım'ın kurtarıldığından emindik" 20 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)