Kısasu'l-Enbiya
 | Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Nisan 2017) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Kısasu'l Enbiya, Harezm Türkçesi döneminin ilk yapıtı Nasıruddin bin Burhaneddin er Rabguzi veya kısaca Nasır Rabguzi tarafından Ribat-ı Oğuz kasabasında Çağatay kağanlarından Tarmaşir'in büyük beylerinden Nasıreddin Tok Boğa adına Farsça bir çeviriden Türkçeye uyarlanan bir siyer-i nebi derlemesi olan Kısasu'l enbiya adlı yapıttır.Yapıt yazar tarafından 1310 yılında tamamlanmıştır.Yazılış yılı yapıtta " Yiti yüz on erdi yılga kim bitildi bu kitab" tümcesinde gösterilmiştir.
Avrupa ülkelerindeki kütüphanelerde yapıtın çeşitli yazmaları bulunmaktadır.Yazılış yılı en eski nüsha İngiltere'nin başkenti Londra da British Museum 'da bulunmaktadır.Bu nüsha diğer yazmalara göre çok daha iyi durumdadır.K. Grönbech tarafından tıpkı basım olarak 1948 yılında Danimarkanın başkenti Kopenhagda yayınlanmıştır.
Kısasu'l Enbiya dini nitelikte bir yapıt olduğu için yalın ve anlaşılır bir dille yazılmıştır.Yapıt düzyazı olmakla birlikte, az çok bir sanat amacı gözetilerek yazıldığı için içinde gazeller, Arapça ve Türkçe dizelerinden her biri başka dille yazılmış şiirler yer almaktadır. Nasıruddin bin Burhaneddin er Rabguzi 'nin Arap ve Fars yazınlarını da bildiğini gösteren bu yapıttaki şiirler, genellikle kuru ve kişisel duyguların ilham yolu ile coşkulu ve etkili anlatımından uzak olmakla birlikte güzel mısralarda vardır.
Yazar, yapıtını yazarken aynı konuda çok önce yazılmış islami yapıtları da gözden geçirip incelemiştir.Yazarın Arapçayı çok iyi bildiği dini bilimlerde de bilgisi olduğu yapıtından anlaşılmaktadır Yapıtta, Kur'an'da adları geçen peygamberlere ilişkin ilgi çekici menkıbeler anlatılmış Muhammed bin Abdullah'ın yaşamında geçen güzel ve anlamlı olaylar öykü edilmiş bu arada olağanüstü menkıbelere bunların oluşlarına inanan ve inandıran bir söyleyişle yer verilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Harezm Türkçesi Doç.Dr.Recep Toparlı, Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları
- Harizmi Muhabbetnamesinin İki Yeni Yazma Nüshası Üzerine Osman Sertkaya, Türkiyet Mecmuası
- Kutb'un Hüsrev ü Şirin'i ve Dil Hususiyetleri Necmettin Hacıeminoğlu, İstanbul 1968