Kalp pili

Kalp pili
St Jude Medical kalp pili ve bir cetvel
[Vikiveri'de düzenle]

Kalp pili, kalbin yeterli elektriksel uyarıyı oluşturamaması ve/veya tüm kalp dokusuna yeterli şekilde ulaştıramaması durumunda yeterli elektriksel uyarıyı oluşturmak için kullanılan cihazlara verilen isimdir. Kalp pilinin amacı yeterli kalp atış hızını sağlamaktır. Modern kalp pilleri dışarıdan programlanabilir aletlerdir ve kardiyologlara optimum pacing modunu ayarlayabilme olanağı sağlar.

Mekanizması ve kullanımı

Kalp kendi ürettiği elektriksel uyarılarla çalışan bir organdır. Normal bir kalpte elektriksel uyarılar sağ atriumda (sağ kulakçık) bulunan Sinoatriyal nod adı verilen bir bölgeden başlatılarak ileti sistemi aracılığı ile tüm kalp kası hücrelerine iletilmekte ve kalbin belirli hız sınırları içerisinde ritmik kasılması sağlanmaktadır.

Kalpteki bu elektriksel uyarıların üretiminde ve/veya iletiminde meydana gelecek herhangi bir bozulma normal kalp kasılmalarını engelleyerek hastalıklara - aritmilere neden olmaktadır. Meydana gelen hastalıklar sonucu kalp vücudun ihtiyacı olan kanı yeterli miktarda pompalayamaz ve bayılma, baş dönmesi, yorguluk, sersemlik hali, çarpıntı gibi şikayetler oluşur. Kalbin yeterli elektriksel uyarıyı oluşturamaması ve/veya tüm kalp dokusuna yeterli şekilde ulaştıramaması durumunda yeterli elektriksel uyarıyı oluşturmak için kullanılan cihazlara "Kalp pili" denilmektedir. Kalp Pilleri geçici ve kalıcı piller olarak ikiye ayrılmaktadırlar. "Geçici kalp pilleri" acil şartlarda kullanılmak için dizayn edilmişken "Kalıcı kalp pilleri" sürekli kullanım için tasarlanmışlardır.

Kalp Pilleri elektriksel uyarı üretici bir jeneratör ve üretilen bu elektriksel uyarıyı kalp dokusuna iletilmesini sağlayan elektrot telden oluşmaktadırlar. Kalıcı Kalp Pillerinın uyarıyı üreten jeneratörleri günümüzde 12,5-15,5 gr ağırlığında olup Lityum içerikli bataryalar taşımaktadır. Bu bataryalar vücutta sağ veya sol göğüs duvarı içine, karın içine konulabilmektedir. Jeneratörde üretilen eletriksel uyarıyı kalp dokusuna taşıyan elektrot telin bir ucu jeneratöre bağlı olup diğer ucuda kan damarları içinden geçirilerek kalbin atriyumu veya ventrikülü içine yerleştirilmektedir. Girişim kolaylığı ve daha az travmatik olması nedeni ile elektrot kalbin sağ odacıklarına (düşük basınçlı kirli kan pompalayan odacıklar) yerleştirilir. Nadir de olsa bazı durumlarda elektrot cerrahi olarak doğrudan kalbin dış dokusuna (epikardiyum) dikilerek de kullanılabilir. Takılan Kalıcı Kalp Pilinin çalışma hızı hastanın ihtiyacına göre dışarıdan ayarlanabilmektedir.

Kalıcı kalp pillerinin hızının sabit olduğu tiplerinden başka özellikle çocuk ya da aktif yaşam süren hastalarda, hastanın metabolik gereksinime bağlı olarak hızını kendiliğinden artırıp azaltan Rate Adaptive olarak adlandırılan tipleri de vardır. Kas aktivitesi, minute ventilation gibi, aktivite ile doğrudan ilişkili parametreleri ölçebilen sensörleri olan bu piller, belli bir algoritmaya göre bu veriyi kullanarak kalp hızını değiştirirler.

Kalp içinde bulunan odacıklardan esas olarak pompa görevini gören odacıklar karıncıklar (ventrikül) dır. Bu nedenle elektrot öncelikle karıncığa yerleştirilir. Ancak kulakçıkların (atrium) toplam kan akımına olan yaklaşık olarak %25-30 luk katkıdan da yararlanmak, sinoatrial node'u izleyerek buna göre sıralı olarak karıncıklar da uyarılmak istenirse, hem karıncık hem de kulakçıklara elektrotlar yerleştirilir. Bu tür piller de Dual chamber (çift odacıklı) kalp pili olarak adlandırılır.

Hastanın kalp piline ne kadar gereksinim duyduğuna, hastalığına, pilin özellikleri ve çevresel faktörlere bağlı değişmekle birlikte pillerin ortalama ömrü 5-10 yıl arasında değişmektedir, jeneratör içindeki elektronik sistem sayesinde belli aralıklarla yapılan pil kontrolleri sırasında cihaz ortalama ne kadar ömrünün kaldığını göstermekte ve bu şekilde zamanında jeneratör değişimi yapılmaktadır. Günümüzde yılda yaklaşık olarak 6.000.000 hastaya kalıcı kalp pili takılmaktadır.