Kamondo ailesi
Kamondo Ailesi İstanbul'da yaşamış olan Sefarad Yahudilerinden bankacı bir aileydi.
İstanbul'un, modernleşmesinde çok önemli katkıları olan bir aile olan Kamondo Ailesi İspanya'daki engizisyondan kaçarak ilk önce Venedik'e, ardından İstanbul'a gelmiş ve sonra Paris'e yerleşmiş son fertleri II. Dünya Savaşı sırasında Nazi toplama kampları'nda yok edilmişlerdir. Doğu'nun Rothschild Ailesi diye anılan ailenin önemli ferdi Abraham Salomon de Kamondo, modernleşmenin kent içi yaşamdaki öncülerinden biri olmuştur. Modern bankacılığın kurucularından biri olmasının yanı sıra İstanbul'da ilk belediyenin kuruluşunda, kentsel altyapının modernleşmesinde, yeni ve modern eğitim kurumlarının oluşumunda rol almış, önemli şehircilik, mimarlık ve kültür yatırımlarına da öncülük etmiştir. İstanbul'un 19. yüzyılda Avrupa kentleri ile paylaştığı değerlerin ve kurumların oluşmasında ailenin ve Abraham–Salomon de Kamondo'nun bir sosyal girişimci olarak büyük bir payı vardır.
Yahudi cemaatin önderi olan Abraham Salomon de Kamondo, ilk belediye olan 6. Daire'nin kuruluşunda da görev aldı. Bankalar Caddesi’ndeki Kamondo merdivenlerini 1870-1880 yıllarında yaptıran ünlü banker yaşamını yitirince, Hasköy’de kendisinin yaptırdığı anıt mezara devlet töreniyle defnedildi. İstanbul’un gelişimi ve modernleşmesine katkı sağlayan Kamondo ailesinin anısına, Karaköy Bankalar Caddesi’ndeki merdivenlere Türkiye Yahudi Hahambaşılığı’nın da katılımıyla düzenlenen törenle plaket çakılmıştı.
1815'te kurdukları ve Kırım Savaşı sırasında Osmanlı Devleti'ni finanse eden İshak Kamondo ve Şürekası unvanlı banka, Şirket-i Hayriye ve Dersaadet Tramvay Şirketi'ne ortaklıkları, Altıncı Daire-i Belediye'nin kuruluşuna verdikleri katkılar, en önemli girişimleri arasındadır.
Kamondo Ailesi, Osmanlı modernleşmesinde iz bırakan sayısız yapı inşa ettirmiştir. Kasımpaşa'daki Kuzey Deniz Saha Komutanlığı, Galata Résidence, Serdar-ı Ekrem Sokak'taki Kamondo Hanı, Meşrutiyet Caddesi'ndeki Büyükada Han, Karaköy'de Saatçi Han, Latif Han, Lacivert Han, Yakut Han, Kuyumcular Han, Lüleci Han, Gül Han ve Bankalar Caddesi'deki Kamondo Merdivenleri bunlar arasında sayılabilir.
Kamondo Ailesi’nin Avrupa’da siyasal ve kültürel kurumların gelişmesinde de rol aldığı görülmektedir.
Kamondoların kültür ve sanata katkıları, ailenin Paris'e yerleşmesinden sonra da devam etmiştir. Champs Elysées'deki Ulusal Tiyatronun kurulması, Louvre Müzesi'ne bağışlanan empresyonist tablo koleksiyonu, 18. yüzyıl sanat eserlerini bir araya getiren Nissim de Camondo Müzesi, bu girişimler arasındadır. Kamondo’nun İtalyan Birliği’nin kurulmasına verdiği destek ve “Kont” unvanını alması da, bunun kanıtıdır.
Kamondo Ailesi’nin başlıca fertleri:
- 1. kuşak: Abraham Salomon Kamondo (1781-1873), Bankacı ve yardımsever
- 2. kuşak: Salomon Rafael Kamondo (1810-1866), Bankacı ve Abraham Salomon Kamondo'nun oğlu
- 3. kuşak: Abraham Behor Kamondo (1829-1889), Bankacı ve Salomon Rafael Kamondo'nun oğlu
- 4. kuşak: Isaac de Camondo (1851-1911), Bankacı, diplomat, besteci ve koleksiyoncu ve Abraham Behor Kamondo'nun oğlu
- 3. kuşak: Nissim Kamondo (1830-1889), Bankacı ve Salomon Rafael Kamondo'nun oğlu
- 4. kuşak: Moïse de Camondo (1860-1935), Bankacı ve koleksiyoncu ve Nissim Kamondo'nun oğlu ve Nissim de Camondo'nun babası
- 5. kuşak: Nissim de Camondo (1892-1917), Bankacı ve Birinci Dünya Savaşı pilotu ve Moïse de Camondo'nun oğlu
- 5. kuşak: Béatrice de Camondo (1894-1944), Moïse de Camondo'nun kızı
- 6. kuşak: Fanny de Camondo (1920-1944), Béatrice de Camondo'nun kızı
- 6. kuşak: Bertrand de Camondo (1923-1944), Béatrice de Camondo'nun oğlu
- 4. kuşak: Moïse de Camondo (1860-1935), Bankacı ve koleksiyoncu ve Nissim Kamondo'nun oğlu ve Nissim de Camondo'nun babası
- 3. kuşak: Abraham Behor Kamondo (1829-1889), Bankacı ve Salomon Rafael Kamondo'nun oğlu
- 2. kuşak: Salomon Rafael Kamondo (1810-1866), Bankacı ve Abraham Salomon Kamondo'nun oğlu
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- From East and West: Jews in a Changing Europe 1750-1870, Frances Malino ve David Sorkin. (1991) Blackwell Publishers, ISBN 0-631-16602-5, pp. 46-56: "Abraham de Camondo of Istanbul: The Transformation of Jewish Philanthropy"
- Les Camondo, ou, L'éclipse d'une fortune (Hébraïca), Nora Şeni (1997) Actes Sud ISBN 2-7427-1421-9
- Le Dernier des camondo, Pierre Assouline (1999) Gallimard ISBN 2-07-041051-X
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kamondo aile ağacı 11 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)