Cemaat

Cemaat veya Cemaât (Arapça: جَمَاعَة), dinde bir fikir, kitap, şeyh, imam, veli, alim veya ibadet için bir araya gelen topluluklara denir. İslâm'da ayrıca tasavvuf ve benzeri hareketlerde, belli bir görüş ve inanca sahip gruplar için de kullanılır. Tasavvuf cemaatine tarikat denmektedir.

Sosyoloji literatüründe ise cemaat kavramı, cemaatin üyelerinin ortaklaşa paylaştıkları bir şeye (genellikle ortak bir ideolojiye ya da bir kimlik duygusuna) dayanan, özel olarak oluşturulmuş bir toplumsal ilişkiler bütünüdür.

Türkiye'deki başlıca İslami cemaatler

Türkiye'de yayılmış belli başlı İslami cemaatler şunlardır:

Adı	Not
Adnan Oktar Cemaati	Adnan Oktar kurmuştur.
Erenköy Cemaati	Nakşibendîlik'in esnaf ve işadamları kolu olarak bilinir.
Gülen hareketi	Fethullah Gülen'i takip eder.
Işıkçılar Cemaati	Hüseyin Hilmi Işık'ın cemaatidir. İhlas grubu olarak da bilinir.
İskenderpaşa Cemaati	Nakşibendîlik'in Halidilik koluna bağlıdır.
İsmailağa Cemaati	Nakşibendîlik'in Halidilik koluna bağlıdır.
Kızıl İmamcılar	Kökeni Adnan Oktar Cemaati'dir.
Menzil Cemaati	Nakşibendîlik'e bağlı, Adıyaman merkezli bir cemaattir.
Yahyalı Cemaati (Nakşibendî)	Mahmûd Sâmî Ramazanoğlu Efendi'den sonra Yahyalılı Hacı Hasan Efendi'nin devam ettirdiği yolu şu anda Ali Ramazan Dinç Efendi devam ettirmektedir. Hem Nakşi (Halidilik), hem de Kadiri Yol düsturu bulunmaktadır. Hacegan tariki olarak da bilinir.
Nur Cemaati	Said-i Nursî'nin yolundan gidenlerin cemaatidir. Birçok farklı alt gruba ayrılır Okuyucular, Yazıcılar bunlardan bazılarıdır.
Süleymancılar	Süleyman Hilmi Tunahan'nın (Nakşibendi) gittiği yoldan etkilenen bir gruptur.
Furkan Cemaati	Alparslan Kuytul'u takip eder. Merkezi Adana'dadır.
Kadiriler	Abdülkâdir Geylânî'nin yolundan gitmektedirler.
Rufailer	Ahmed er-Rifâi'nin yolundan gitmektedirler.
Mevleviler	Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin yolundan gitmektedirler.