Karanlık bulutsu
Karanlık Bulutsu, soğurma bulutsuları olarak da anılan bu yıldızlararası bulutlar, koyu renkli gaz ve toz topluluklarıdır ve sıklıkla içlerinde oluşmakta olan yıldızları barındırmaktadırlar. Karanlık bulutsular, parlak bir bulutsunun bir kısmını örttüklerinde (örneğin Atbaşı Bulutsusu) veya arka plandaki yıldızları örttüklerinde (örneğin Kömür Çuvalı Bulutsusu) görülebilirler.
Işığın körlenmesi, büyük moleküler bulutların çok soğuk ve çok yoğun parçalarında yıldızlararası toza sebep olur. Kümeler ve karanlık bulutsuların büyük bileşimleri, dev moleküler bulutlarla ilişkilidir. Soyutlanmış küçük karanlık bulutsular, Bart damlacıkları olarak bilinir.
Karanlık Bulutsu Bölgeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Aşağıda, 2000 ışıkyılı içerisindeki birçok karanlık bulutsu bölgesinin, gökada düzlemi üzerinde gösterildiği bir tablo ve tıklanabilir harita bulunmaktadır. Harita, Dutra ve Bica'nın listelediği 742 karanlık bulutsunun konumlarını göstermektedir. Ayrıca, birkaç parlak bulutsu da haritada işaretlenmiştir. Bu karanlık bulutsular, Avcı Kolu'nun Dünya'ya yakın kısımlarında önemli yıldız oluşum bölgeleridir. Örneğin meşhur Ülker yıldız kümesi, Boğa Takımyıldızı'ndaki karanlık bulutların arasında oluşan sıcak, genç yıldızlardan meydana gelmiştir.
| Adı | S.A. (J2000) | D.A. (J2000) | Gökada boylamı (°) | Gökada enlemi (°) | Uzaklık (Iy) |
|---|---|---|---|---|---|
| Koç | 03sa 00d | +19° 50′ | 160 | -34 | 330 |
| Kahraman | 03sa 52d | +33° 20′ | 161 | -16 | 1150 |
| Boğa | 03sa 00d | +19° 05′ | 160 | -34 | 330 |
| Avcı | 03sa 00d | +19° 05′ | 204 | -12 | 1500 |
| Pupa | 07sa 39d | -44° 90′ | 258 | -11 | 1500 |
| Pupa | 08sa 21d | -36° 60′ | 255 | 0 | 1400 |
| Yelken | 08sa 27d | -50° 40′ | 267 | -7 | 1000 |
| Kömür Çuvalı Bulutsusu | 12sa 25d | -63° 70′ | 300 | -1 | 520 |
| Sinek | 12sa 28d | -70° 80′ | 301 | -8 | 490 |
| Bukalemun | 12sa 34d | -77° 80′ | 302 | -15 | 590 |
| Kurt | 15sa 45d | -34° 50′ | 339 | +16 | 460 |
| Kurt | 16sa 01d | -39° 70′ | 338 | +10 | 470 |
| Yılancı | 16sa 31d | -22° 90′ | 355 | +17 | 520 |
| Yılancı | 16sa 50d | -14° 20′ | 5 | +19 | 520 |
| Akrep | 17sa 11d | -39° 80′ | 347 | 0 | 490 |
| Yılancı | 17sa 22d | -24° 30′ | 1 | +7 | 520 |
| Kalkan | 18sa 33d | -06° 60′ | 25 | +1 | 650 |
| Güneytacı | 19sa 14d | -36° 70′ | 1 | -20 | 520 |
| Kartal | 19sa 19d | +11° 10′ | 46 | -1 | 1000 |
| Tilkicik | 19sa 22d | +23° 20′ | 57 | +4 | 650 |
| Kral | 20sa 42d | +58° 60′ | 95 | +10 | 1400 |
| Kral | 20sa 56d | +67° 20′ | 103 | +14 | 1000 |
Tıklanabilir harita
[değiştir | kaynağı değiştir]
Önemli molekül bulutları
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki harita, önemli molekül bulutlarının Samanyolu düzlemi boyunca nerelerde bulunabileceğini göstermektedir.
En meşhur karanlık bulutsular
[değiştir | kaynağı değiştir]En meşhur karanlık bulutsuların bir listesi aşağıda verilmiştir.
| Barnard belirtmesi | Yaygın adı | S.A. (J2000) | D.A. (J2000) | Gökada boylamı (°) | Gökada enlemi (°) | Büyüklük (yaydakika) | Uzaklık (Iy) | Ty |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| B33 | Atbaşı Bulutsusu | 05sa 40.90d | -02° 28′ | 207,0 | -16,8 | 6'x4' | 1400 | Avcı |
| - | Kömür Çuvalı Bulutsusu | 12sa 53d | -63° 00′ | 303,1 | -0,1 | 400'x300' | 500 | Güneyhaçı |
| B42 | Rho Ophiuchi | 16sa 25.5d | -23° 26′ | 353,7 | +17,7 | 30'x30' | 500 | Yılancı |
| B65/6/7 | Pipo (sap) Bulutsusu | 17sa 20d | -26° 54′ | 358,6 | +5,9 | 300'x60' | 500 | Yılancı |
| B72 | Yılan Bulutsusu | 17sa 23.60d | -23° 37′ | 1,8 | +7,0 | 30'x30' | 600 | Yılancı |
| B78 | Pipo (çanak) Bulutsusu | 17sa 32.70d | -25° 36′ | 1,3 | +4,2 | 200'x140' | 500 | Yılancı |
| B86 | Mürekkep Lekesi Bulutsusu[1] | 18sa 03d | -27° 52′ | 2,9 | -2,8 | 5'x3' | ? | Yay |
| B87 | Papağan Başı Bulutsusu[2] | 18sa 04.20d | -32° 30′ | 358,9 | -5,2 | 12'x12' | 1000 | Yay |
| B92 | 18sa 15.60d | -18° 14′ | 12,7 | -0,6 | 15'x15' | 650 | Yay | |
| B133 | 19sa 06.20d | -06° 54′ | 28,5 | -6,4 | 10'x5' | 1000 | Kartal | |
| B143 | E Bulutsusu | 19sa 41.40d | +11° 00′ | 48,5 | -5,9 | 30'x30' | ? | Kartal |
| B348/9 | Kuzey Kömür Çuvalı Bulutsusu | 20sa 34.40d | +42° 06′ | 81,0 | +1,1 | 240'x240' | ? | Kuğu |
| B352 | 20sa 57.20d | +45° 54′ | 86,5 | +0,3 | 15'x3' | 1900 | Kuğu | |
| B168 | 21sa 53.40d | +47° 16′ | 94,40 | -5,5 | 100'x10' | ? | Kuğu |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Harita ve bilgiler: Atlas of the Universe 8 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Richard Powell
- ^ "The Ink Spot (Dark Nebula)". Dominic Ford - In-The-Sky.org. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2021.
- ^ "The Parrot's Head Nebula (Dark Nebula)". Dominic Ford - In-The-Sky.org. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2021.
| Görünür bulutsu | |
|---|---|
| Ön-yıldız bulutsuları | |
| Yıldız bulutsusu | |
| Yıldız-sonrası bulutsular | |
| Bulutlar | |
| Morfoloji | |
| Galaksiler arası lekeler | |
 listeler |
|
