Karapınar Düzlüğü
 | |
 | |
| En yüksek noktası | |
|---|---|
| Yükseklik | 1.302 m (4.272 ft) |
| Koordinatlar | 37°40′K 33°39′D / 37.667°K 33.650°D |
| Jeoloji | |
| Kayaç yaşı | Kuaterner[1] |
| Dağ türü | Volkanik Arazi, Krater Gölü |
Karapınar Düzlüğü, Konya'nın Karapınar ilçesinde yer alan volkanik bir arazidir. Kül konisi, Meke Krater Gölü ve Acıgöl'ü barındırır.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazaltik yapıdaki Karapınar Düzlüğü, beş kül konisi, iki lav alanı ve çok sayıda patlama krateri ve maardan oluşur. Volkanik yapıların tektonik hatları takip etmektedir. Alanda birbirine yakın, özellikleri ve yaşları farklı olan, doğal halleri iyi korunmuş, çeşitli büyüklükte pek çok volkanik oluşum gözlenir. Uydu görüntülerinden Ay yüzeyine benzemektedir. Türkiye'nin bilinen 10 maarından 6 adeti burada bulunur. Maar volkanik patlamalarla oluşmuş çukurlara verilen isimdir. Bu çukurların bazıları daha sonra su ile dolarak maar gölleri oluşmuştur.[2]
Bölgedeki en tanınmış maar Meke Gölü'dür. Bir diğer maar Acıgöldür. Her iki maarda ramsar alanı olarak ilan edilmiştir. Alanda Karacadağ, Meke Dağı, Üzecek Dağı gibi volkanik dağlar bulunmaktadır. Karacadağ volkanik kütlesinin güneydoğu yönünde belli bir hat üzerinde tüf ve bazaltik lavlardan oluşmuş piroklastik koniler bulunur. Volkan konileri çevresinde farklı büyüklükte volkan bombası bulunur. Boru şeklindeki volaknik patlama şekilleri olan diatremalar gözlenmektedir. Meke maar gölünün güneyinde yer alan yılanlı obruğu bir diatrema örneğidir.[2]
Meke Dağı, bir krater gölü olan Meke Gölü'nün 10 km kadar güneybatısında bulunur. Yakın zamanlara kadar sadece Kula volkanik arazisinde bulunduğu zannedilen[1] base surgelerin bu alanda da bulunduğu belirlenmiştir. Base surge; dik olarak yükselen volkanik malzeme sütununun kökünden çevreye yayılan yüksek hızda ve yoğunluktaki akıntıdır.[3]
Jeopark teklifi
[değiştir | kaynağı değiştir]Karapınar volkanik alanı, çevrede bulunan volkanik olmayan bazı jeolojik oluşumları da içerecek şekilde Jeopark ilan edilmesi teklif edilmektedir.[4]
Karapınardaki kumul alanları (barkanlar, kum örtüleri), traverten konileri (40 adet) gibi çevrede bulunan volkanik olmayan bazı jeolojik oluşumların alanda bulunması Jeopark düşüncesini desteklemektedir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b ERCAN, Tuncay. "Karapınar volkanitleri" (PDF). Orta Anadoludaki Senozoyik Volkanizması. 16 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015.
- ^ a b GÜRLER, Gonca; TİMUR, Erol. "Volkanik Bahçe:" (PDF). JEOPARKLARIN KORUMA-KULLANIM YÖNTEMLERiNiN BELiRLENMESi;KARAPINAR POTANSiYEL JEOPARK ALANI iÇiN BiR DEĞERLENDiRME,TÜRKiYE. 16 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015.
- ^ ERCAN, Tuncay; ÖZTUNALI, Önder. "Kula volkanitlerindeki base surge oluşukları" (PDF). Kula Volkanmasının Özellikleri ve İçerdiği Base Surge Tabaka Şekilleri. jmo.org.tr. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Şubat 2015.
- ^ GÜRLER, Gonca ve ark. "ÖZ" (PDF). Önerilen Bir Jeopark Alanı. jmo.org.tr. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015.
- Genel
- Karapınar Field, Global Volcanism Program, Smithsonian Institution. 18 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Özel